آرشیف

مقدمه
ظهور حوادث طبیعی مانندذوب شدن یخ قطب شمال وتعدادزیادی ازیخچالهای طبیعی کوها در فصل تابستان به نحوی سرسام آوری درسراسر جهان به سرعت پیش میرود . بلندرفتن سطح آب بحر ، گرم شدن  کرۀ زمین  واقیانوس ها ودیگر ابحار ، تغیرات دایمی مدت نموی نباتات ، افزایش واقعات خطرناک اوضاع جوی ، تغیرات در بارندگی وذخائیرآب همۀ اینهاعلایم تهدیدکنندۀ اندکه دراثر تغیرات اقلیمی بمیان آمده ودر کشورهای مصیبت زدۀ جهان  انسانها، حیوانات ،جنگلات ، زمین های زراعتی وغیره آشیا واموال موردضرورت بشر رابه خاک یکسان مینمایند .
درنتیجۀ تحقیقات بین المللی دررابطه بااقلیم ثابت گردیده که در این ده سال اخیربنابرا ستنادارقام بزرگ احصائیوی ، طریقه هاومودلها ، هیچنوع شک وتردیدی وجودنداردکه درقدم اول خودبشریت سیستم اقلیم کرۀ زمین راتغیر داده است .
منشی عمومی سازمان جوی جهان طی سخنرانی درکنفرانس اقلیم منعقدۀ کوپینهاگن کشوردنمارک اظهارنمودکه ازسال ١٨٥٠ میلادی بدینطرف ، سال ٢٠٠٩ میلادی یکی از گرمترین سال هابشمار میرود . به اساس ارقام ارایه شدۀ این سازمان درجۀ حرارت اوسط کرۀ زمین درحال حاضر درحدود ٠،٤ درجۀ سانتیگرادبالاتر ازدرجۀ حرارت اوسط آن بین سالهای ١٩٦١ و ١٩٩٠ میلادی قراردارد. سالهای ٢٠٠٠ تا٢٠٠٩ میلادی در مقایسه بادهۀ سالهای قبلی بلندترین درجۀ حرارت وسطی رانشان میدهد. حرارت وسطی پائین درسال جاری فقط درامریکای شمالی امابرعکس آن عواقب گرم شدن کرۀ زمین اولترازهمه درقاره های آسیاوافریقانشان داده شده است . امسال بدترین شکل خشکسالی درکشورچین وجودداشت که در پنجاه سال اخیر هیچ سابقه نداشت .
افزایش مصیبت های جوی در اثرگرم شدن کرۀ زمین به شدیدترین وجه کشورهای فقیرونادارجهان رامتضررمیسازد. طوفان های جوی بین سالهای ١٩٩٠  و٢٠٠٨ میلادی درسطح جهان سنگینترین خسارات مالی وجانی رادرکشورهای ازقبیل بنگله دیش وهندوراس سبب گردید . قرارراپورتحقیقی سازمان تحقیق اوضاع جوی آلمان ( German-watch ) که بمناسبت کنفرانس بین المللی اقلیم درکوپینهاگن ارایه گردید، به خصوص سال گذشته مردمان کشورهای یمن وویتنام ازاثرطوفان هاوآب خیزی هاودیگرواقعات افراطی جوی رنج بی پایانی کشیده اند . بصورت مجموعی بین سالهای ١٩٩٠  و٢٠٠٨  میلادی درنتیجۀ یک تحقیق وبررسی درحدود٦٠٠٠٠٠ نفر درسراسرجهان توسط آفات ومصیبت های جوی ازبین رفتند وخسارۀ اقتصادملی به ١،٧ بیلیون دالر امریکایی بالغ گردیده است . همچنان به اساس یک تحقیق جدیدانستیتوت تحقیقات اوضاغ جوی شهرپوتسدام کشورآلمان ، درپایان قرن بیست ویکم سطح آب ابحار بصورت تقریبی به ارتفاع ٢ متر بالا خواهدرفت  . باملاحظه ورعایت تمامی واقعات دراثرگرم شدن کرۀ زمین بلندرفتن سطح آب بحر بین ارتفاع ٧٥ تا ١٩٠ سانتی متر نیزمحاسبه شده میتواند . برای اینکه بلندرفتن سطح آب اقیانوس ها راپائینتر ازیک مترمحدودسازیم بایدانتشاروتولیدگازهای گلخانه ای را بصورت واضح وسریع پائین آوریم . همچنان درجۀ حرارت نیزبه ٢ درجۀ سانتیگرادمحدودساخته شود . بسیاری ازکشورهای جهان سعی وتلاش میورزندتا ٢ درجۀ سانتیگراد حرارت اضافی کرۀ زمین رابه حالت ثابت نگاه دارند .
 
بزرگترین کشورهای تولیدکنندۀ گازهای گلخانه ای
درسطح جهان کشوراضلاع متحدۀ امریکاازجملۀ بزرگترین تولیدکنندۀ گازهای گلخانه ای بوده وادارۀ حفاظت محیط زیست ملی این کشوربرای اولین بارتأثیرات ناگواراین گازهارابرای صحت وسلامت انسان خطرناک تلقی نمود .این اداره به اساس قانون محیط زیست سال ١٩٦٠ میلادی در رابطه باگازهای گلخانه ای ازقبیل  کاربن دای اکساید، میتان ونایتروجن تعدیلات قابل ملاحظۀ رابرای تمامی ایالات متحده پیشنهادنمود .درحال حاضرحکومت امریکادرمقابل آلودگی محیط زیست که توسط گازهای گلخانه ای بمیان میآیدمبارزه نموده واقدامات وتدابیرلازمی رابمنظورتولیدانرژی پاک وتجدیدپذیر روی دست میگیرد . اینوع اقدامات جدیدبه خصوص مالکین دستگاهای تولیدبرق ، فابریکه جات فولادسازی ودیگر دستگاهای صنعتی راکه بمقدار زیادکاربن دای اکسایدراتولیدمینمایند، مجبور ساخته تادستگاهای شانراباعصری ترین وسایل تجهیز نموده وانتشار گازهای گلخانه ای راپائین آورند . تنهافابریکه جات تولیدبرق درایالات متحدۀ امریکا٤٠فیصدگازهای  گلخانه ای راتولیدمینمایند. وسایل نقلیه یک چهارم حصۀ انتشار گازهای گلخانه ای راسبب میگردد . مؤثریت وکیفیت اینچنین وسایل بایدازنگاه مصرف بنزین وپطرول تاسال ٢٠١٦میلادی درحدود٤٠فیصدبلندبرده شود . درحقیقت تاکنون اولیای امورادارۀ حفاظت محیطی بصورت جامع ومفصل حدود ارقام راکه مقدارانتشارگازرابایدتقریبآیک میلیاردتن پائین بیاوردوبصورت تقریبی١،٨بیرل ( ١٦٠لیتریک بیرل ) تیل راصرفه جویی نماید،آزمایش مینماید. فاعلان حفاظت محیط زیست این تصامیم ادارۀ حفاظت محیطی امریکارا درجلسۀ اقلیم جهان منعقدۀ کوپنهاگن یک اقدام کاملا درست وبرحق میدانند .
اروپایی هامطابق  قوانین حفاظت محیط زیست جامعۀ اروپا مقدارکاهش گازهای گلخانه ای راتاسال ٢٠٢٠ میلادی درحدود٢٠فیصددرمقایسه باسال ١٩٩٠میلادی نشان میدهند. درصورتیکه کشورهای صنعتی دیگر جهان بصورت مشترک باآنهااقدام نماینداین رقم تا٣٠فیصدنیز میرسد . درحقیقت امرمحققین وناظرین حفاظت اقلیم ٤٠فیصد کاهش راضروری پنداشته تا ٢درجۀ مثبت سانتیگرادحرارت اضافی کرۀ زمین ثابت نگاهداشته شده بتواند .
درسال ١٩٩٧میلادی پیمان کیوتو درکشورجاپان تنظیم شد . هدف آن مؤظف ساختن کشورهای جهان برای کاهش دادن تأثیرات گازهای گلخانه ای ازقبیل کاربن دای اکساید، میتان ،نایتریک اسیدوغیره که منجر به گرم شدن کرۀ زمین میگردند،بود . به اساس این پیمان کشورهای صنعتی جهان متعهدشدندکه درظرف ده سال آینده میزان انتشارگازهای گلخانه ای خودرا ٥ فیصدکاهش دهندوبه کشورهای روبه انکشاف کمکهای مالی بمنظوراستفاده ازانرژی تجدیدپذیر مانندانرژی آفتاب وباداعطانمایند. متأسفانه دربسیاری ازاین کشورهااین معاهده مراعات نگردیده است . ارقام ارایه شدۀ جدول ذیل واقعیت هاراتوضیح مینماید.
این جدول مقدارگازهای گلخانه ای رادرکشورهای منتخب پیمان کیوتو وایالات متحدۀ امریکا درسال ٢٠٠٧میلادی نشان میدهد ( UNFCCC) .
 

 
* جمله گازکاربن دای اکساید، میتان ونایتروجن
 
کشورچین  سال گذشته ایالات متحدۀ امریکارامنحیث بزرگترین تولیدکنندۀ انتشارگازهای گلخانه ای تعویض نمود. اکنون این کشورمیخواهدانرژی تجدیدپذیررا بنابردلایل تجارتی نیزتولیدنماید. چین بایدتاسال ٢٠٥٠میلادی بیشترازیک سوم حصۀ انرژی ابتدایی خودراازنوع انرژی تجدیدپذیربدست آورد . این بدین معنی است که ساختارمصرف انرژی بصورت اساسی درین کشورتغیرمینماید. درینمورد یک پلان سه مرحله  ای وجوددارد . تاسال ٢٠٢٠میلادی باید١٥فیصدانرژی برق مطابق معیارهای حفاظت میط زیست تولیدگردد . سال ٢٠٣٠میلادی اینوع تولید انرژی برق باید به ٢٠فیصدوبعدآ تاسال ٢٠٥٠میلادی درحدودیک سوم حصۀ آن برسد . بدینطریق درمرحلۀاول٦٠٠ میلیون تن ذغال صرفه جویی گردیده وانرژی فوسیلی هنوزهم ٧٠ فیصدانرژی مختلط رادرچین تشکیل میدهد . در هر ده روزیک دستگاه تولیدبرق ذغال سنگ بکارمی افتد . بنابرین دلیل چین ازجملۀ بزرگترین کشورتولیدکنندۀ گازکاربن دای  اکسایددرجهان بشمارمیرود . دراثرواردنمودن فشارهای جامعۀ بین المللی وآگاهی بیشتر مردم ،چین وادارساخته شدتابه مبلغ ٤٠٠میلیاد ایرو پروگرام تولیدانرژی تجدیدپذیر بادوآفتاب راروی دست گیردوازآن مستفیدگردد . این عمل وابسستگی واردات تیل وگاز راتقلیل بخشیده ومحلات کاررادرچنین پروژه های اقتصادی بین المللی مهیامیسازد. چین درآینده دربخش انکشاف وتوسعۀ انرژی تجدیدپذیربادغلبه حاصل مینماید. این کشوردرحال حاضرازنگاه رشدوتوسعۀ اقتصادی درجه اول ومقدمتر ازایالات متحدۀ امریکامیباشد.
کشور استرالیانیزبزرگترین مقدارگازهای گلخانه ای رانظربه تناسب نفوس فی نفر تولیدمیکند . دراین کشورپرورش گاووگوسفندبمنظورتولیدگوشت وپشم اهمیت باسزایی دارد . انتشارگازمیتان بمقدار١١فیصدازطریق گاووگوسفندبه محیط خارج صورت میگیرد . ناگفته نبایدگذاشت که تنهااین چنین حیوانات نشخوارکننده مسؤل انتشارگازنبوده بلکه این کشورازنگاه تولیدگازهای گلخانه ای درسطح جهان درجه اول بوده ومقدارتولیدفی نفربه ٢٠تن میرسد. هرخانه وفامیل شخصی ازطریق وسایل نقلیه ، مصرف انرژی وبقایای موادباطله وکثافات بصورت اوسط سالانه بمقدار ١٥تن گازهای گلخانه ای تولیدمینماید. فاحشترین آن ازبخش مصرف انرژی بمیان می آید. ٨٥ فیصدبرق این کشورازذغال تولیدگردیده که درسطح جهان یگانه بزرگترین وکثیف ترین دستگاه های ذغال میباشد  . انرژی فوسیلی دوباره ازمعادن بومی  تولیدمیگردد . استخراج ذغال سنگ وهمچنان آهن خام ویورانیم نیزبصورت شدیددرتولیدگازکاربن دای اکسایدسهم میگیرند . کشور استرالیابه اندازۀ ازنگاه داشتن معدنیات غنی بوده که درحال حاضرقلم عمده صادرات انراتشکیل میدهد. مشتریان عمدۀ ذغال آن ، کشورگرسنه انرژی چین ودیگرکشورهای آسیایی بوده که انرژی برق راازطریق ذغال تولیدمینمایند.
بخاطربهبوداقلیم پلانهای حکومت استرالیاهمیشه ازطرف احزاب مخالف این کشوربه شکست مواجه گردیده ودرینموردکدام اقدامات صورت نگرفته است . تنهاتعدادی ازمحققین ودانشمندان این کشور به ارتباط حفاظت اقلیم به اساس یک تحقیق پیشنهادمینمایند که اگرحداقل ٣٠فیصدمواشی ( گاووگوسفند) گوشتی توسط حیوانی بنام کانگرو ( K?gruh) تعویض گردددرینصورت مقدارتولیدگاز این کشوردرحدود٣فیصدتقلیل مییابد .
 
زراعت ومالداری منحیث عامل تغیراقلیم
یکی ازبزرگترین  عامل تغیر اقلیم شغل زراعت ومالداری نیزبوده که تاحال درموردکاستن اضرار آن هیچنوع اقداماتی صورت نگرفته است . قرارمحاسبۀ شورای اقلیمی ملل متحدتقریبآ ١٢فیصد انتشارگازهای گلخانه ای جهان بصورت مستقیم اززراعت ومالداری بمیان می آید. انتشارگاز کاربن دای اکسایددرزراعت رول کمتر داشته امادرین بخش پرابلم عمده گاز میتان بوده که دراثرتولیدوپرورش کتلوی گاووگوسفندبمیان آمده و٢٢مرتبه مضرتربرای اقلیم تمام میشود. گازنایتریک اکسایدنسبت به کاربن دای اکساید٣٠٠مرتبه مضرتر وکشندۀاقلیم میباشد . این گاز دراثر استعمال نهایت زیادکودنایتروجندار درکشورهای نوصنعتی شدۀ هندوچین تولیدمیگردد. بدینطریق نباتات زراعتی بصورت کامل نیتروجن راازخاک گرفته نتوانسته ومقدارضافی آن درآب زیرزمینی نفوذنموده ویااینکه درهواانتشارمینماید .
محققین مؤسسۀ تحقیقاتی جیولوجی حیاتی ماکس  پلانک (Max-Planck) دراثرتحقیقات نشان دادندکه تأثیرذخیروی گازهای گلخانه ای جنگلات ، زمینهای زراعتی وباتلاقهاازحالت تعادل آن تجاوزنموده است . بنابرین نظربه محاسبۀ سالانه بمقدار٣٤میلیون تن معادل کاربن دای اکساید ازساحۀ اراضی قارۀ اروپاآزادمیگردد . دراثرمحاسبۀ غیرمسقیم حتی زراعت درسطح جهان برای یک سوم حصۀ انتشارگازهای گلخانه ای مسؤل بوده است . هرگاه بمنظور وسعت دادن زمینهای زراعتی ، جنگلات مناطق حاره ازبین روندیعنی جنگل به زمین زراعتی مبدل گردد ، درینصورت وظایف جنگلات که عبارت ازپائین آوردن مقدارگازکاربن دای اکسایدمیباشدازبین میرود . دراثرخشک شدن باتلاقها ودلدلذارها اضافترازاین بمقداربیشتر گازکاربن دای اکسایدآزادمیگردد. درحقیقت امر این بصورت عمده درکشورهای روبه انکشاف صورت میگیرد. ساحات تخریب شدۀ جنگلات بمنظورتولیدزمینهای زراعتی اولترازهمه ضرورت کشورهای پیشرفتۀ صنعتی جهان رامرفوع میسازند. درین ساحات جدیدزراعتی نبات سایوبین برای تغذیۀ حیوانات وتولیدتیل دیزل بیولوجیکی ونباتات تیلداربرای استخراج موادخام انرژی زرع میگردند.
سازمانهای حفاظت محیط زیست ماننددیگر اتحادیه هاوسازمانهای محیطی خواهان زراعت ایکولوجیکی شدند وسازمان موادغذایی جهان رادرکوپینهاگن تحریک نمودندتادرکنفرانس حفاظت اقلیم دهاقین کوچک وکم زمین رادرکشورهای روبه انکشاف ازنگاه مالی تقویه نمایندتاآنهانیزدرحفاظت اقلیم بصورت عملی سهم بگیرندوبدینترتیب ازعواقب خطرناک تغیرات اقلیمی جلوگیری نمایند 
 
تدابیرواقدامات ضروری برای حفاظت اقلیم
مبارزه درمقابل گرم شدن کرۀ زمين ازجملۀ اقدامات ضروری بوده وستراتيژی های متعددی رادربرميگيرد . کسيکه درمحيط ماحول اش دربخش مصرف انرژی توجه خاصی مبذول ميداردازيکطرف ميتوانددرمصارف شخصی صرفه جويی نموده وازجانب ديگر ازانتشارگازهای گلخانه ای درمحيط زيست جلوگيری بعمل آورد . این اقدام نه تنهاازطریق احداث دستگاه پرمصرف انرژی آفتاب درسقفهای منازل صورت گرفته بلکه کفایت میکندکه انسان درامورات روزمرۀ حیات اندکی برای حفاظت اقلیم توجه نماید .
١- برای تهیه نمودن چای  صبح آب مطابق ضرورت یعنی یک گیلاس ویایک چاینک جوش داده شود. بدینطریق میتوان قرارمحاسبۀ محققین جامعۀ اروپا دریک سال ٢٥کیلوگرام گازکاربن دای اکسایدراکم ساخت . قبل ازترک کردن منزل مرکزگرمی بایدخاموش ساخته شود. بادوردادن یک درجه پاینترحرارت مرکزگرمی ازحالت معین حرارت اتاق میتوان ٦فیصدانرژی حرارتی راصرفه جویی نمود .
٢- کسیکه سالانه درجریان ٢٠٠روزبه فاصلۀ ٦کیلومتر به عوض موتر شخصی ازبایسیکل استفاده مینماید،درحقیقت امرمیتواندمقدارتولید گازکاربن دای اکسایدرادرحدود٢٤٠کیلوگرام تقلیل بخشد .
٣- هنگام فراغت ازکاربایدازموترشخصی استفاده نگردد . رویهمرفته هنگام خریداری درسوپرمارکیت به عوض خریطه های پلاستیکی ازخریطه های دست داشتۀ نخی استفاده شود . به اساس محاسبۀ محققین ،تولید٢٠٠خریطۀ پلاستیکی  معادل ٨کیلوگرام کاربن دای اکساید میباشد.
٤- هنگام شستن لباس ، ماشین لباس شویی بطورکامل بالباس پرساخته شود وبعدآچالان گردد .این عمل تا٤٥کیلوگرام تولیدکاربن دای اکسایدرادریک سال پائین می آورد . باصرف نظرنمودن ازماشین لباس خشکان میتوان بمقدار٢٨٠کیلوگرام ازانتشارگازکاربن دای اکسایدجلوگیری نمود . ناگفته نبایدگذاشت که ماشين لباس خشکان دارای جنسيت عالی نیز ٤٥ فيصدانرژی راصرفه  جویی مينمايد.
٥- چراغ ذخيره کننده انرژی عوض گروپ عادی برق ٨٠ فيصدانرژی راصرفه مينمايد. کسیکه چراغهای برقی غیرضروری  راخاموش میسازددرینصورت درحقیقت نه تنها برای سکوت وآرامی عمل نموده بلکه درذخیره نمودن انرژی برق کمک شایانی مینماید. چراغهای صرفه جویی کنندۀ برق ده مرتبه طولانی تر انرژی رانظر به چراغهای عادی برق صرفه جویی نموده وتنها یک چهارم حصۀ آنرابمصرف میرسانند . بعدازتماشا،برق تلویزیون نیزبایدبطورکامل خاموش ساخته شود . سامان وآلات برقی درحالات منتظره بدون استفاده ازآنهانیزبرق رامصرف مینمایند .
٦- به اساس پلان های متعددی بايدتاسال ٢٠٥٠ ميلادی تقريبأ ٥٠ فيصدانرژی از منابع الترنتيف آن ( باد ،آفتاب وکتلۀ بيولوجيکی ) بوجودآيد.
٧- برای تأمين نمودن اقليم مساعدبايدازگسترش گازهای گلخانه ای جلوگيری بعمل آيد . برای رسيدن به اين هدف بايدگرم شدن کرۀ زمين رااز٢ درجۀ سانتيگرادنظربه تناسب زمان ماقبل صنعت محدودساخت . برای اينکه به هدف دودرجۀ سانتيگرادنايل گرديم بايد درينصورت تاسال ٢٠٥٠ ميلادی انتشارگازهای گلخانه ای درسطح جهان درحدود٦٠ تا٨٠ فيصدودرکشورهای صنعتی اضافه تر از٩٠ فيصدپائين آورده شود .
٨- تعهدات جامعۀ بين المللی به سرعت در عمل پياده گرددوانتشارگازکاربن دای اکسايدبايدتاسال ٢٠٢٠ ميلادی حداقل ٢٠ فيصدبه تناسب سال ١٩٩٠ ميلادی تقليل يابد .
٩- درسطح جهان بصورت بين المللی بايدقوانين درست وشفاف برای شناخت نورم انتشارگازهای گلخانه ای بميان آيدتابراساس آن ارقام گازات درزمان حال وآينده ارزيابی شده وازعواقب خطرناک تغييرات اقليمی جلوگيری بعمل آيد .
١٠- حفاظت اقليم وکارمشترک انکشافی هر دو روی يک سکه اندکه به هيچ صورت مقابل همديگر قرارنميگيرند . درهر دوساحه بايدسعی وتلاش صورت گيردتا منابع تمويلی آنها بالا برده شود. درينجا کشورهای پيشرفته وغنی درقدم اول بايدنقش رهبری کننده رابرای حفاظت اقليم به عهده گرفته وکشورهای روبه انکشاف وفقيرجهان رادرموردپائين آوردن انتشار گازهای گلخانه ای دربخش ورودتکنالوجی جديداقليمی ، حفاظت جنگلات وپلان های جديدتمويلی بمقدارکافی مساعدت نمايندزيرا اينها نسبت به کشورهای روبه انکشاف زيادتر درتوليدبحران ايکولوجيکی اقليمی سهم دارندوتأثيرات ناگوار انرا بيشترمردمان فقير جهان متحمل ميگردند . ناگفته نبايدگذاشت که ممالک روبه انکشاف نيزمکلف اندتا بصورت مشترک درپائين آوردن انتشارگازات مضره سهم مساويانه بگيرند.
١١- برای ا ینکه درآینده هنگام پرورش حیوانات از انتشارگاز میتان جلوگیری شود،بهتر است بمنظورپائین آوردن مقدارآن ستراتیژی مناسبی  راانکشاف داده ودرعمل پیاده نمود. دراینجا انتشارگازمیتان به اساس فی واحد تولید یعنی فی کیلوگرام گوشت ویا شیر نشان داده میشود. درپهلوی امکانات عملی برای پائین آ وردن انتشارگازمیتان یک سلسله امکانات دیگری ا ز قبیل بهتر ساختن ترکیب غذا،بلندبردن تولیدات توسط نسلگیری ،تغییردادن مکروبهای شکمبه وعلاوه نمودن هارمون درغذا ی حیوانات نیزوجوددارد . طورمثال درکنارکم ساختن تعدادحیوان به اساس فی واحدتولیدآن،کوتاه ساختن مدت ذخیره موادفضله مایع نیز درپائین آوردن انتشارگاز میتان  رول دارد. تهویه مناسب ذخیره گاه مواد فضله مایع،تشکیل گازمیتان را کمترمیسازد . دراثرتطبیق واستعال تکنالوجی ساده وبسیط بامصرف کم میتوان مقدارگاز میتان را تقلیل دادوهمزمان انرژی بیولجیکی رااز ان تولید نمود .
انتشارگازمیتان را میتوان در مناطق شالی کاری( زرع برنج ) توسط اتخاب ونسلگیری تخم بذری شالی کم میتان ،آبیاری مناسب،کوددادن متناوب ( قسما تعویض کودعضوی با کودکیمیاوی) پائین آورد .
برای پائین آوردن انتشار گازنایتروجن ازاستعمال مقدارزیادکودنایتروجندارجلوگیری شود .
 
 
مأخذ :

1. Ackermann , G . (2009): China will mehr Wind machen. ND-Zeitung , 64.Jahrgang/Nr. 286 , Berliner- Ausgabe , Seite
2 . ANWARI , S . (1996) : Datenanalyse zu B?en der globalen Ressource.Umweltbundesamt Berlin. S. 143 ? 148 .
3. Boston , J .D . (2009) : Reduktion per Erlass  und durchsichtige Kampagnen . ND-Zeitung , 64.Jahrgang/Nr. 286 , Berliner- Ausgabe , Seite 2 .
4. HUPFER , P . ( 2009) : Berliner Meteorologe  ?er Erkenntniswege der Klimaforschung und durchsichtige Kampagnen . ND-Zeitung , 64.Jahrgang/Nr. 286 , Berliner- Ausgabe , Seite 17 .
5. Lenz , M . ( 2009 ) : K?e , Kohle und Klimaleugner . ND-Zeitung , 64.Jahrgang/Nr. 286 , Berliner- Ausgabe , Seite 2
6. Stenger , K . ( 2009 ) : Klimas?den der Landwirtschaft . ND-Zeitung , 64.Jahrgang/Nr. 285 , Berliner- Ausgabe , Seite 2 .
7. UNFCCC (   United Nation Framework Convention on Climate Change).

 
 
ش . انوری
برلین جرمنی ٢٠/ ١٢/ ٢٠٠٩