آرشیف

دوای پنسلین خوب است یا خراب؟ 
این دوا ممکن برای من امروز با در نظر داشت تکلیف، مريضی و حالت جسمی من خوب و بهترین دوا باشد اما باتغیر شرایط دیګر برای من خوب نباشد و  برای جناب ملک ستیز اصلا خوب نباشد وړنیست. به همین ترتیب 
نظام فدرالی که با در نظر داشت موقعیت جغرافیایی، تاریخ و همسایه ها، توانایی های حاکمیت قانون برای امریکا ، المان و … بهترین نظام ممکن  است اما برای افغانستان امروز کشنده و در تحلیل نهایی برابر به تجزیه  است. این بدان معنا هم نیست که در مواردی این دواها و این نظام فدرالی بعصی تأثیرات و جوانب مثبت حتی به حال ما هم نداشته باشد. اما در مقایسه به ضرر ها جوانب مثبت ان نیز مردود میشوند. به همین ترتیب قضاوت در مورد 
قانون و یا قوانین  خوب و بد، مناسب و نا مناسب  به صورت مجرد بدون در نظر داشت سطح رشد و امکانات یک جامعه و یک کشور  يك بحث دقيق و بجا نيست. به یقین 
نصب موتور و ماشین آخرین  مودل سال موتر مرصدص بنس بر بادی موتر والګا ١٩٧٠ منجر به  از هم پاشیدن بادی والگا خواهد شد. با وجود اينگه در بهتر بودن ماشين موتر مریدص بنس شک وجود ندارد و نیست.
و ها اضافه بر این چرا این بھترین ھا به شکل عام باید یک باشند؟ چرا باید یک اول نمره در صنف باشد؟ نمی شود ده اول نمره در یک صنف باشد؟ در افغانستان عادت کرده بودیم دریک صنف صرف یک اول نمره بود اما در زمان تحصیل در اروپا ده نفر شاکرد همه دریک صنف اول نمره شده میتوانست. ممکن این مقایسهء اخیر وارد نباشد اما به نحوی الهام دهنده است. تأکید این است که باید تجارب خوب بشری را با در نظر داشت شرایط خویش استفاده مثبت کرد که به این ترتیب تجارب مثبت کشوهای همسایه به شمول ایران نیز مطرح شده میتوانند. 
و اما در مورد برتری قانون اساسی ایران در تناسب به قانون اساسی افغانستان که شماآقای ….  به آن باور دارید و از و شناخت !? خویش بحث دارید میخواهم یکی دو مثال از حافظه بیاورم که به این برتریت؟! و یا عدم برتریت قانون اساسی موجود جمهوری اسلامی ایرانذګ در منطقه  به خواننده نیز  حق انتخاب بدهیم: آيا متوجه شده اید که در رأس حکومت منتخب در ایران رئيس جمهور قرار دارد که رئيس دست دوم و سوم صرف قوهء اجرائيه ایران است.  رئيس دست اول این مرجع منتخب تحت امر مرجع غیر منتخب یعنی رهبر روحانی قرار دارد و رهبر روحانی ایران و یک مرجع دیګر غیر منتخب تحت نام شورای مصلحت نظام میتواند تمام تصامیم حکومت و پارلمان و قضا را لغوه و باطل سازند. آیا این را برتریت قانون اساسی ایران در منطقه میدانید؟ 
کاندید  پارلمان و ریاست جمھوری بعد از ګذشتن از فلتر های استخباراتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران مجوز کاندید شدن به ریاست جمهوري  و پارلمان را یافته میتوانند. این مشکل در انتخابات ګذشته ریاست جمهوری  و انتخابات پارلمانی عملا واقع شد. چنین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را بهترین قوانین در منطقه  میدانید؟ من نه. 
مشروع کننده حاکمیت ولایت فقیه در جمهوری اسلامی ایران  را بهترین قانون اساسی در منطقه میدانید؟

من با شما همنظر نیستم. 
قانون اساسی فعلی افغانستان مشکل مشروعیتی دارد، توازن بین قوای ثلاثه به نفع قوهء اجرائيه برهم خورده، نقش احزاب که در دیموکراسی مهم اند، بسیار ضعیف است … اما نسبت به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در موارد زیاد و خاصتاً درآن مواردیکه در مورد قانون اساسی ایران مشحص مثال آوردم قانون اساسی افغانستان و قوانین مربوط آن  بهتر اند. 
و بلاخره انګیزه برتری دادن  به آنچه متعلق به جمهوری اسلامی  ایران امروز است به مناسبت های مختلف شنیده میشود که عوامل و انکیزهای در عقب  ان خواهد بود، سوال برانګیز است. 
یک. انګیزه را که چند روز قبل به آن آقای رهنورد زریاب حین اخذ جایزه از سفارت ایران اظهار داشت درک کرده میتوانم. نامبرده افتخار متعلق بودن خویش رابدون ذکر اینکه مرکز این افتخار و این خطه را بلخ، بخدی و هرات بداند، آنرا ایران معرفی کرد و سبب مسرت مهمانداران خویش شد.
و ها شواهد و تلاش های محسوس وجود دارد تا بخاطر ترکیب، حالت غیر مشروع، ضعیف و قابل خرید و شکنندهء پارلمان و حاکمیت در کابل قانون اساسی و قوانین متعلق به آن را به زود ترین فرصت ممکن تغیر داده و در نتیجه در قوانین مهم، اساسی و سیستم حقوقی و جزای افغانستان فقه جعفریه را شامل ساخته، افغانستان برای فعلا فدرالی و از ریاستی به صدارتی ، از بین بذدن مصطلحات هویتی و تاریخی این در دستور کار تمام حلقات ذینفع و همسایه های ت
طماع و دشمنان تاریخی افغانستان است. بخش ازین بحث ها و آوردن تکمیلات متناسب و ګذاشتن آن به اختیار لویه جرګهء قانون اساسی میباشند اما از قبل تعین کردن برای شان که لویه جرګه قانون اساسی چه تغیرات را باید وارد کند که در غیر آن تصامیم لویه جرګهء قانون اساسی مورد قبول شان نه خواهد بود نیز سخت نا راحت کننده است. 
به هر صورت داشتن قوانین خوب مشروع ضرورت جدی ماست که باید به آن نایل آمد و رسید.

والله اعلم بالصواب.
د. صلاح الدین سعیدی
٠٩/٠١/٢٠١٧
٠٠٤٤٧٨٨٦٤٧٤٦٣٨