آرشیف

دیباچه
 
( مصاحبهٔ  ژورنالیستان اوزبیکستان با داکتر فیض الله  ایماق)
افغانستانده بؤلمه گن، او یورتنی کؤرمه گنمن. لیکن … مینینگ موی سفید ، یاشی سکسانلردن آشگن قبله گاهیم بار.  بیر آز ایلگه ری، او ییرده قرینداشلری نینگ دعوتیگه موافق افغانستانگه  باریب ، اوچ  آی چمه سی  توریب  کیلگن  ایدیلر.
نیگه بونی ایسله یه پمن؟ چونکه  آلدینگی حیاتنی بو ذات اؤز کؤزلری بیلن کؤرگنلر.بیزلر ایسه ، اولوغ  وطن اوریشیدن کیینگی دورلرده دنیاگه کیلمه گنمیز. آتم ایسه، افغانستان نینگ آلدینگی حیاتینی هم اؤز کؤزلری بیلن کؤریب کیلگنلر.
انه شو ایککی دورنی کؤرگن آته م ـ موسی اؤغلی حبیب الله آرقه لی افغانستان خلقی حیاتینی ایشیتگنمن.
افغانستانده  قریب بیش  یریم  میلیونگه  یقین  اؤزبیکلر  یشه یدی . بو گون  اولر  اؤز  آنه تیللریده  رادیو ،  تیلویزیون ایشیتتیریشلرینی  تینگله یه پتیلر، جریده – جورنال  کتابلرنی مکتبلرده اوقیپتیلر.مینینگ موی سفید آته م شونده ی حکایه قیلگن ایدیلر:
« باله لریم ، افغانستانده حیات آغیر، بیزنینگ  آلدینگی  آغیر  کونلریمیزنی  ایسله ته دی. بای  یخشی یشر ایکن ، کمبغل بیچاره نینگ احوالیگه وای » …
 بیزنینگ شرحیمیز قهرمانی، افغانستانلیک یاش عالم – فیض الله ایماق حیاتی بونگه بیر مثال.
                      
فیض الله نینگ یاشلیگی

– اؤز یاشلیکینگیزنی ایسله ب آله سیزمی؟

– خیپچه دن کیلگن ، قاتمه گینه ، خو بیچیم فیض الله دن سؤره یمن.

بیر آز اؤیگه تاله دی. کولیب تورگن یوزیده غمگینلیک پیدا بؤلدی. بیر نرسه سینی یوقاتیب قؤیگن کیشیدیک او یاق – بو یاققه نگاهینی یوگورتیردی . سؤنگ ، غمگین، سونیق بیر قیافه ده سؤزله ی باشله دی.آدم باله سی نینگ باشی تاشدن هم قتتیق  بؤلر  ایکن . همه  نرسه گه چیدر ایکنسن . یاشلیگیم  مینینگ بیر عمرلیک خاطره م  . اونی  هیچ – هیچ ایسیمدن چیقرالمه یمن…
-اونگه بیر پیاله چای اوزه تدیم. چونکه جودده بی ضابطه ایدی. او پیاله دن بیر  ایککی چای خوپله گن بؤلدیو، ینه حکایه سینی دوام ایتتیردی.
– ۱۹۴۵ اینچی  ییلده  فاریاب ولایتی  نینگ  اندخوی  شهری  باغبؤستان قیشلاغیده  تولد  تاپگنمن . ییتی یاشگه تؤلر – تؤلمسسمده آته م شاهیمردانقل وفات ایتدیلر. آنه م مفتوحه بیزگه هم آنه لیک، هم آته لیک وظیفه سینی اؤته دیلر.
–  نیمه ، سیزدن باشقه اکه – اوکه لرینگیز یؤقمیدی؟
محمد هاشم ، محمد انور دیگن اکه لریم ۴-۵ یاشلریده، چیچک خسته لیگی طفیلی دنیادن اؤتگنلر.
 – هه، بیرگینه محمد الله دیگن اوکم بار ایدی. بو اوکم توغریسیده کیینراق ینه تؤختله میز.
خلص، آنه م مینی اوقیتماقچی بؤلدیلر. قیشلاغیمیزده گی قورغان نامیده گی باشلنغیچ مکتبگه اوقیشگه قؤیدیلر. خوددی شو مکتبده اؤقیب باشله گن پیتلریمده آته م  وفات ایتدی. ایسیمده عمه کیلریم حیدرقل و عبدالعزیز آنه مگه :
 « فیض الله نی مکتبدن چیقره میز، او یخشی سیزلرگه یاردم قیلسین»،- دیشدی. آنه م ایسه:
« فیض الله نی مکتبدن چیقرمه یمن، اؤقیسین»،- دیب توریب آلدیلر.« قیینه لیب قاله سی، احوالینگیزآغیر»،- دییشدی ینه عمکیلریم. 
-« قیینلسم هم سیزلرگه یالبرمه یمن» ،- دیب  توریب آلدیلر.«قنده ی قیلیب باله لرینگنی باقه سن»،- دیگنلریده ، یاور چاق 
( قؤل آسیاسی) تارتیب بؤلسه ده فیض الله نی اوقیته من، دیب قطعی گپیردی آنه م.آنه م نینگ ایتگنی بؤلدی . اوشه وقتلرده آنه م یاورچاق تارتیب اوشبو قؤشیقنی کؤپ ایتر ایدیلر:
یاورچاق تارته ی دیدیم،تارتامه دیم،
قرنیم نینگ آچلیگیدن یاتالمه دیم …
شونده ی قیلیب قیشلاغیمیزده گی مکتبنی تمامله دیم. بیز نینگ مکتب ترتیبیگه کؤره
باشلنغیچ مکتبنی بیتیریشده امتحان تابشیردیک. امتحان نی کابلدن  کیلگن هیأت آلردی . مین و ینه ایککی مکتبداشیم غلام حیدرکریمی و خواجه قل کارگر امتحانلرنی بیش بها گه تابشیردیک.
بیز ینه اؤقیشنی دوام ایتتیریشیمیز ممکن ایدی. شو نینگ اوچون هم کابلگه کیلدیک… بیزنی بو ییرده گی ابن سینا نامیده گی اوچ ییللیک اؤرته مکتبگه قبول قیلیشدی. یاتاقخانه بیلن تا ٔمینلشدی. بیر ییلده بیر مراتبه تعطیل پیتلری قیشلاققه کیلیب آنه منی کؤریب کیتردیم. آنه م ایسه، یؤل پولی، کییم – کیچک تیارله ب بیررایدی. بولرنی قه ییردن آلدینگیز؟ دیسم، شیر، ماست، مسکه، مرغ، تخم ، زردالو ساتیب تؤپلب قؤیدیمده باله م، دیر دیلر. مین هر گه ل اویگه بارگه نیمده والده م نینگ زعفران یوزینی کؤریب، جودده قیینه لیب قالگه نینی بیلر ایدیم. شونینگ اوچون هم « آنه، اؤقیمه یمن ، سیزلر قینه لیب قالدینگیز» دیسم ،« یؤق سین اؤقیب بیر کون آدم بؤلسنگ ، مینینگ قیینلگنلریم هیچ نرسه بؤلمه ی قاله دی »،- دیردیلر.
آنه – باله نینگ بیر- بیریگه بؤلگن مهرینی هیچ نرسه بیلن اؤلچب بؤلمس ایکن. مینی دیب آنه م یازیش، اؤقیشنی اؤرگه نیب آلدیلر.مینگه یازگن خط لری شعری مضمونده بؤلیب شونده ی بیتلر بؤلردی:
قلدیرغاچ بؤلمه ی میکین ،
درختگه قؤنمه ی میکین.
فیض الله اوچون کویه ـ کویه
دیوانه بؤلمه ی میکین …

ادامه مطلب در اینجا