آرشیف

2022-8-31

علم عبدالقدیر

انگیزه ها وپیامد نشست علمای طالبان در قند هار

نشست قندهار بعد از نشست شورائی علماء در کابل دو مین نشست بزرگ طالبان بعد از پیروزی شان در افغانستان بود .نشست اول بخاطر قناعت سیاسیون وفعالین مدنی داخلی وجامعه جهانی بود که میتوان گفت  بیشتر رنگ وبوی سیاسی داشت ،امارت اسلامی طالبان برای بر گزاری نشست علماء وروحانیون در کابل که بتاریخ اول جون 2022 بر گزار شد چند ماه قبل مقدمه چینی کردند ومردم را در جریان بر گزاری این نشست وقسما اجندای این نشست قرار گرفتند واین نشست بیشتردر حضور رسانه ها بر گزارو رهبر طالبان نیز حضور یافت وبا روی پوشیده صحبت کرد ،قطعنامه که بعد از نشست کابل صورت گرفت بیشتر  بر مشروعیت حکومت طالبان وبرسمیت شناختن این حکومت از طرف جامعه جهانی متمرکز بود اما نشست قندهار انگیزه خاص داشت که  در پی حمله طیاره های بی سر نشین امریکا وکشته شدن ایمن الظواهری در کابل بدون مقدمه برای یک روز دور از چشم مردم ورسانه ها بر گزار شد در نوشته زیر تفاوت ها ، انگیزه ها واجندائی نشست عمومی کابل ونشست خصوصی قندهاربه بحث وبر رسی گرفته میشود.

نشست قندهار: در مسئله بر گزاری نشست 18 اگست  قندهارسه ویژهگی متمایز از نشست کابل متبلور بود ، انگیزه بر گزاری  آن ، اجندا خاص آن ، وچگونگی بر گزاری از چشم رسانه ها دور بود یعنی یک جلسه خاص با اجندائی خود مانی طالبان بر رسی اختلافات وبر داشتن سوء تفاهمات بود که کاملا مربوط به خود افراد امارت یا گروه طالبان بود، نشست قندهار که در فاصله کمی از نشست علماء در کابل بطورعاجل وبدون مقدمه وسر وصدا ودور از چشم مردم ورسانه ها بر گزار شد  بر گزار شد از نشست کابل فرق دارد چون این نشست از نظر سائر مردم ، نیاز های جامعه وناظرین بین المللی  بعدا از نشست کابل یک نشست تکراری وغیر ضروری بود  اما برای طالبان از اهمیت عاجل وفوق العاده بر خوردار بود، چون انگیزه بر گزاری را کشته شدن ایمن الظواهری در کابل وپیامد های این حادثه  که بوی اختلاف داخلی سران طالبان را به مشام مردم پاشید بود. تشکیل میداد یعنی بررسی چگونگی آمدن رهبر القاعده به کابل ، چرائی افشاء شدن محل زندگی آن وبی اعتمادی حلقات بلند پایه طالبان بطور خاص اختلاف قندهار وشبکه حقانی  نسبت به یکدیگر یک زنگ خطری را به صدا در آورد وطالبان باید به سرعت این مسئله حل میکردند.

بیعت مجدد در فاصله دوماه:در نشست قندهار نیز همان علماء کابل با همان کمیت شر کت کرده بودند بجای بیعت سیاسی وعمومی بیعت شرعی وفردی نمودند ، فردی بدین معنی که هرکدام دستش را به دست شیخ هبت الله داد وبطور شرعی بیعت نامه را خواند واطمینان دادند که بدون اذن، أجاز] وآگاهی امیر کاری انجام ندهند والا شمیر تیز که بر گردن هر باغی حواله میشود گردن متخلف این بیعت را خواهد برید.

چرا بیعت شرعی: احتمالا بیعت شرعی بخاطر بستن دست باز خلیفه سراجی الدین حقانی در گرفتن بیعت از مردم بوده چنانچه برخی طالبان شمال کشور گفته اند ک هبا خلیفه سراج الدین حقانی بیعت کرده اند که این مسئله با طبع حکومت متمرکز وامیر محور طالبان همخوانی ندارد مسئله دوم اینکه  رهبر طالبان در جریان انتقال ایمن الظواهری در کابل نبوده ، این مسئله با عث رنجش خاطر شیخ هبت الله ونا را حتی بخشی طالبان قندهار وهلمند شد که گویا خلیفه سراج الدین کار های خود سری را انجام میدهد وبا عث ریشه کن ساختن امارت طالبان میگردد  وهم نزدیکی بیش از حد شبکه حقانی با استخبارات پاکستان وحوتدث اخیر با در نظر داشت  شکر رنجی های قلبی بین طالبان وپاکستان با عث بر گزاری چنین مجلسی شده ، طالبان  أفغان از تحریک طالبان پاکستان حمایت میکنند وپاکستان با بمبارد بی رحمانه حامیان اصلی امارت را در ولایات شرقی وجنوبی  کشور بخاک وخون کشیدند که درین مسئله هم باید سراج الدین حقانی بدون اذن واجازه رهبری امارت معامله نکند.

اجندا اعلان نشد: وقتی یک مجلس ویا نشست بدون حضور رسانه ها پشت در های بسته ودور از چشم مردم بر گزار میشود طبعا اجندای خاص وپنهان دارد که نمیخواهد سائرین در جریان آن قرار گیرد.آنچه در بیرون درز کرده واز قرائن محتوائی مواد قطعنامه فهمیده میشود این است اجندائی اصلی نشست قندهار بر رسی  وحل اختلافات درونی طالبان بود که باید بای بیعت شرعی فشرده ومتمرکز شود .محتوای برخی مواد قطعنامه قندهار طور تلویجی اجندارا به معرفی میگیرد که اول بیعت مجدد شرعی یا رفع اختلافات وتمرکز قدرت بود  ومحتوای ماده اول ودوم قطعنامه  که  کشته شدن الظواهری در کابل   حمله امریکا وکمک پاکستان را محکوم کرده وماده ششم که مسئله بیعت مجدد با شیخ هبت الله واطاعت کامل از امیر وحمایت از حکومت طالبان است معرف محتوا واجندای نشست است.

  • اجندای دوم بحث روی تجاوز امریکا بر فضا وخاک أفغانستان وکشتن ایمن الظواهری در قلب کابل با استفاده از فضای پاکستان بود واینکه بعد ازین حادثه چه تعامل با امریکا وپاکستان داشته باشند، حادثه کشته شدن ایمن الظواهری اختلاف ودو دستگی بین سران طالبان را آشکار ساخت لذا کوشش کردند این مسئله را در قندهار ودور تر از انظار عامه ورسانه ها طور خصوصی وبین خود بررسی کنند که چرا تمام سران طالبان در جریان حضور ایمن الظواهری در کابل نبودند و واینکه چه کسانی محل اقامت الظواهری را افشا کرد.واینکه بعد ازین حادثه نوع رابطه با امریکا ئیها چگونه باشد.در پایان باید نوشت که طالبان هر چند مسئله تجاوز ومحکومیت امریکارا در ماده اول قطعنامه آوردند اما اولویت این جلسه رفع اختلافات درونی طالبان بود وسائر مواد قطعنامه یک عملکرد سیاسی بود وبس.

نتیجه:

  • نتیجه دورونی این نشست پیمان وتعهد مجدد بر اتحاد، اطاعت از ملا هبت الله ، رفع وختم اختلافات وحفظ اسراربود واینکه بعد ازین بدون آگاهی رهبری طالبان کارانجام نشود یعنی کار شبکه حقانی  در مورد انتقال الظواهری به کابل بدون آگاهی رهبری طالبان بحث شده وبه همین دلیل این نشست یک هوشدار، تکانه برای شبکه حقانی وشخصی خلیف سراج الدین حقانی وهم بخاطر بیرون راندن منصور احمد خان سفیر پاکستان یک تکانه برای پاکستان نیز حساب میشود.
  • اجندائ دوم مسئله چگونگی تعامل با پاکستان من حیث مظنون همکاری  با امریکا بخاطر کشتن ایمن الظواهری وبحث تعویض منصور احمد خان سفیر پاکستان از کابل بود که  در نشست قندهار صورت گرفت واینکه تحریک طالبان پاکستان فعلا در پایگاه های خود باشند وهیچ عملیات انجام ندهند تا سر نوشت برسمیت شناختن حکومت طالبان روشن شود ..

بهانه بر گزاری نشست قندهار ظاهرا نشان دادن عکس العمل در برابر تجاوز امریکا بود اما اصل قضیه بر رسی اختلافات درونی طالبان ختم دو دستگی در رهبری وچگونگی بر خور دبا پاکستان وآیندۀ تی تی پی بود وه در مواد قطعنامه ذکر نشده ومن حیث اجندائی پنهان ومخفی باقی ماند.اثر پیامد این نشست مستقیما بر سراج الدین حقانی است که بعد ازین صلاحیت های آن محدود شده وبا تقرر ملا عبدالقیوم ذاکر در جبهات پنجشیر واندرات حامیان حقانی بیشتر تحت فشار قرار میگیرند واحتمال اختلاف علنی طالبان وشبکه حقانی با موذی گری پاکستان بعید به نظر نمی رسد .شاید در آینده شاهد دو دستگی عمیق بین  سران قندهار وشبکه حقانی باشیم که پاکستان بخاطر بی ثباتی افغانستان سازماندهی کرده است.