آرشیف

مترجم : پوهندوی دکتورشفیق الله انوری *

شهربن کشورآلمان دربرج اکتوبرسال روان میلادی باردیگرمیزبان کنفرانس افغانستان میگردد . یک رهبرقبیله ای بانفوذ کشوربنام نقیب الله شورش شرکتش رادرین کنفرانس اعلان نمود . درطی مدت هفته های سپری شدۀ اخیربسیاری اطلاعات متناقض دررابطه باچنین سوالات وجودداشت : طالبان تاچه حدمایل به مذاکره اند ؟ آنهاباکیهامیخواهند مذاکره وباکیهانمیخواهند ؟ ناشرمجلۀ صلح آخین (Aachen) بنام اوتمارشتاینبیکربااین رهبرقبیلوی درموردسوالات اساسی ورا های حل آن بمنظورپایان بخشیدن خشونت وتائسیس حکومت موقت مصاحبه نموده که اینک ترجمۀ متن آلمانی آن به لسان دری تقدیم میگردد . 
سوال : شما باتمامی جناح های درگیردرافغانستان به شمول طالبان تماس دارید .هردو طرف شمارا به نسبت داشتن چنین ارتباطات وتماسهامنحیث میانجی بیطرف میپذیرد . سال پیشین نیزمذاکرات بین طالبان وکشوراضلاع متحدۀ امریکاصورت گرفت .امابدیهی است که به موفقیت نه انجامید . آیا هنوزهم چانس برای یک راه حل صلح وجوددارد ؟
جواب : به اساس میانجیگری کشورآلمان فدرال مذاکرات بین طالبان واضلاع متحدۀ امریکابمنظورتبادلۀ اسیران جنگی شان درقطر صورت گرفت . طالبان ،سالهای زیادی است که سربازامریکایی بنام بو برگدال (Bowe Bergdahl) رااسیرگرفته ومیخواهند وی رادرمقابل بارهبران طالبان که درزندان گوانتاناموزندانی اند تبادله نمایند . مذاکره کنندگان ازجانب کشوراضلاع متحدۀ امریکا درمذاکرات قطرازرهایی زندانیان طالب اطمینان دادند اماسنای کشورامریکا آنراتائید ننمود . دربرابر این برخورد امریکایی ها طالبان خشمگین گردیدند . من اینرامیدانم، زمانیکه درمذاکرات تعهدات واستیناف صورت میگیرد سپس بایدآنهانیزمراعات گردند . درغیرآن فضأ بی اعتمادی بمیان میآید . شکست خوردن اینچنین مذاکرات تاکنون تعجب آوراست زیرااین درمعرض ازمایش قرارمیگیردوتبادلۀ موفقانۀ اسیران علامت شروع مذاکرات جدی درراه حل صلح میباشد . 
سوال: درین آواخراظهارات طالبان درراستأ مذاکرات صلح بسیارمتناقض است . ازیکطرف اعلام نمود ه که مذاکرات رابااضلاع متحدۀ امریکاقطع مینمایند وازطرف دیگرآمادگی شانرابرای ملاقات های بعدی نشان میدهند . ازین برخوردآنها چه برمی آید ؟ 
جواب : بلی . این متناقض به نظرمیرسد . معهذا : دراصل طالبان میخواهنداین نبردراحل نموده وبه آن نقطۀ پایان بگذارند . آنها ازمدت طولانی بدینطرف بااروپایی هاوامریکایی ها آمادۀ مذاکرات اند ودرتابستان سال ۲۰۱۰میلادی دریک ملاقات باافسران نیروهای بین المللی حافظ صلح کشورهای اضلاع متحدۀ امریکا، برتانیای کبیر وآلمان به اثبات رسانیدند . شخص خودم این مذاکرات رامیانجیگری نموده ودرآن اشتراک داشتم . این ملاقات هابصورت شگفت انگیزدرحل راه صلح موفق آمیزبود . سلسلۀ این ملاقاتها ناگهان دربرج اکتوبرسال ۲۰۱۰میلادی ازطرف فرمانده عالی امریکایی بنام جنرال پیتروس داوید قطع گردید . هرگاه غربی هادلچسپی داشته باشند این ملاقاتها درهروقت وزمان البته بدون درنظرداشت شرایط قبلی ازطرف هردوجانب دوباره ازسرگرفته شده میتواند . 
سوال : کشورهای اضلاع متحدۀ امریکا وآلمان فدرال اصراربرمذاکرات طالبان باحکومت حامدکرزی مینمایند . دریک پیام مطبوعاتی ازحکومت فدرالی آلمان خواستارمیانجیگری با طالبان شدند . آیا چانسی برای آن وجوددارد ؟ 
جواب : طالبان همیشه گفته اند که آنهانمی خواهند باحکومت حامدکرزی واردمذاکره شوند زیراآنها وی رادست نشاندۀ کشوراضلاع متحدۀامریکا میدانند ومشروعیت وقانونیت حکومت آنراتحت سوال قرارمیدهند . ازینرومن هیچ چانسی رابین وی وطالبان نمیبینم تاباهم بصورت مستقیم داخل مذاکره شوند . امادراثرسعی وتلاش حکومت آلمان مذاکرات جداگانه باهردوجانب انجام داده شده که درآن روشها ومسیرهای حل صلح توضیح گردیده است . طرفین متخاصم نباید بلافاصله باهم مذاکره نمایند . میانجیگری غیرمستقیم مذاکرات دردیگر درگیری های دشوارنیزموفق بوده است . این نباید بدون سعی وتلاش گذاشته شود . 
سوال : آیادرینجاشمامیتوانیدمیانجی شوید ؟
جواب : هرگاه اینراحکومت آلمان بخواهد درهروقت وزمان حاضرم . من مطمئین هستم که این سپس به سرعت باعث ازسرگرفتن مذاکرات شده میتواند .
سوال : آیا راه حل صلح بین حکومت کرزی وطالبان ممکن میباشد ؟
جواب : من جرئت نمیکنم که اینراغیبگویی یاپیشگویی نمایم زیرادرین درگیری قوأ ناتونسبت به حکومت حامدکرزی مهمتراست امامذاکرات همیشه خالی ازمفادنمیباشد .
سوال : شماازکجامیتوانیدشروع نمائید ؟
جواب : درقدم اول برای من پرسش اصلی این خواهدبود : کرزی برای امنیت طالبان چه نوع اقدامات راروی دست گرفته میتواند ؟ اگرکرزی مذاکرات صلح رامیخواهد پس باید یک ولایت بیطرف راتعین نماید تا طالبان نی ازطرف هواپیماهای بدون سرنشین اضلاع متحدۀ امریکا ونی ازطرف سازمان جاسوسی پاکیستان (آی،اس،آی) موردتهدید قرارگیرند . ازینرواین نباید ولایت سرحدی با پاکیستان باشد . قوای محافظ صلح بین المللی ( ایساف) باید امنیت این ولایت راتأمین وتضمین نماید . 
سوال : چرابایدحکومت حامد کرزی امنیت طالبان رابگیرد ؟
جواب : ازطرف کشورپاکیستان فشارگستردۀ بالای طالبان وجوددارد . مانع اصلی مذاکرات برای دریافت راه حل صلح درافغانستان کشورپاکیستان بوده ونی کشوراضلاع متحدۀ امریکا ونی طالبان یا حکومت حامد کرزی . تازمانیکه رهبران طالبان وفامیل های شان درپاکیستان زندگی مینمایند ، آنهاوفامیل های شان تحت فشارنیروهای سازمان جاسوسی آی،اس،آی پاکیستان قرارمیگیرند . 
سوال : پلان صلح شما «پلان- شورش» تفکرواندیشۀ راایجادمیکند که افسران نیروهای ایساف ورهبران طالبان درمذاکرات شان دربرج اکتوبر سال ۲۰۱۰میلادی انجام دادند ؟
جواب : بلی . ازین جهت من سه مرحلۀ صلح رابرگزیدم . هردوطرف درگیردرجنگ باید حتی المقدوروبصورت مستقیم بعدازپذیرش مذاکرات صلح این سه مرحله راتحقق بخشند : ا- پایان دادن به تبلیغات خصمانه . ۲- آزادساختن زندانیان . ۳- متارکه ( آتش بس ) . 
هدف پلان صلح من بمیان آمدن یک حکومت بیطرف انتقالی بوده که بعد ازخروج نیروهای ناتودرسال ۲۰۱۴میلادی ازیک جنگ داخلی جلوگیری نماید ویک راه صلح دوامداررابرای جناح های افغانی درگیرجنگ امکان پذیرسازد . درینجا نیزدرنظرگرفته شده که تحریک طالبان خودرانیزمنحیث یک حزب سیاسی تشکل دهند ومانند احزاب دیگردرانتخابات آزاد وواقعی وبدون تقلب اشتراک ورزند . 
سوال : سازمان نظامی ناتووحکومت حامد کرزی اصرارمیورزند تا طالبان قانون اساسی فعلی افغانستان رابرسمیت بشناسند ؟
جواب : این اصراروپافشاری عملی نمیگردد . قانون اساسی باید ازطرف تمامی نیروهای سیاسی ودولتی مربوطه مطابق توافق طرفین پذیرفته شود وازطرف خارج ونیروهای اجنبی نباید یک کشورمجبورساخته شود . کشورافغانستان ازبدوی تأسیس آن دارای لویه جرگه میباشد . این لویه جرگه سرازنوراجع به قانون اساسی افغانستان مشوره وجلسه نموده و تصمیم اتخاذنماید . 
سوال : بدین معنی که بعدازسال ۲۰۰۱میلادی حقوق تعین شدۀ زنان درقانون اساسی فعلی افغانستان دوباره ازبین برده میشود . 
جواب : نی . کشورافغانستان دارای عنعنات طولانی قبول شدۀ حقوق زنان بوده است . درست است که طالبان هنگام حکومت داری شان حقوق زنان راپایمال نموده اند . اماناگفته نبایدگذاشت که آنهادرک نمودند وآموخته اند که این عمل شان غلط بود . درضمن آنها حقوق مهم زنان ودختران راازنگاه تعلیم وتربیه برسمیت میشناسند . وزیرمعارف افغانستان نیزتائید نموده است که طالبان موقف شانرادرمقابل مکاتب دختران تصحیح نموده اند . قبل ازمدت کوتاهی ۲۳باب مکتب درجنوب افغانستان بسته شده است . بدین معنی که طالبان مقصرمیباشند .اماوزیرمعارف تائید نمود که بسته شدن این مکاتب دراثر کمبودمعلمین بود . 
سوال : موقف طالبان درموردپلان صلح شما چطور است ؟
جواب : برایم سیگنال داده شده که آنها درحدود ۹۵ فیصد بااین پلان موافقه دارند . پرابلم عمده درکشورهای غربی بوده که آنها دارای خط مشی واحدی نیستندتادرمورد پلان صلح بحث ومذاکرۀ جدی نمایند .درین راستا آنها سکوت اختیارمینمایند .
سوال : آیا پلان شورش یگانه پلان صلح میباشد ؟
جواب : نه یگانه پلان ، بلکه یگانه چیزی است که حداقل ازجانب یک حزب تعارض بطورقابل ملاحظۀ موردپذیرش قرارمیگیرد وبنابرین ارتباط متناظردارد . 
سوال : درماهای گذشته رسانه هااطلاعات را پخش کردند که گویابین طالبان اختلافات وجوددارد ؟
جواب : درحال حاضر بین گروپهای مختلف طالبان اختلافات وجوددارد . یک جناح طالبان به سازمان جاسوسی آی،اس،آی پاکیستان گوش فرامیدهد ودیگرجناح آن میخواهد سیاست افغانی راتعقیب نماید . اماتفرقۀ طالبان ازپرابلم نخواهدکاست بلکه آنرابیشترمیسازد . 
سوال : اگرپلان صلح به نتیجه نرسد وبه شکست مواجه شود،کدام دیدگاه های برای افغانستان باقی خواهدماند ؟ 
جواب : هرگاه تاسال ۲۰۱۴میلادی مذاکرات صلح صورت نگیرد درینصورت کشوررایک جنگ داخلی تهدید خواهدنمود که راه بیرون رفت آن قابل پیشگویی نمیباشد : پس یک حکومت موقتی مطابق خواست طالبان بمیان آمده و نی مطابق خواست امریکایی هاوافغانها . 

ش.انوری
برلین ، آلمان ۳۰ /۸/۲۰۱۲

مأخذ :

*OTMARK STEINBICKER, (2012): Drei Schritte zum Frieden in Afghanistan . ND-Zeitung , 67.Jahrgang/Nr.196 , Berlinausgabe . Mittwoch, 22. August . Seite 3.