آرشیف

انس بن سیرین انصاری مکنی به ابوموسی و طبق گفتۀ بعضی از مورخین ابوعبدالله بوده، و تعدادی هم کنیه او را ابوحمزه بصری گفته اند. وی برادر محمد بن سیرین، معبد بن سیرین، یحیی بن سیرین، خالد بن سیرین، حفصه دختر سیرین و کریمه دختر سیرین می باشد. و او غلام آزاد کرده شدۀ انس بن مالک انصاری خزرجی نجاری(رض) صحابی معروف رسول الله(ص) بوده است. موصوف یک سال یا دو سال از خلافت حضرت عثمان(رض) باقی مانده بود، که متولد گردید. نامبرده زید بن ثابت(رض) را ملاقات نموده، و از مولایش انس بن مالک، عبدالله بن عباس، عبدالله بن عمر بن خطاب، عبدالمحمید بن منذر بن جارود عبدِي بصرِي، عبدالملک بن قتاده بن مِلحان، عبدالملک بن منهال، عمیره بن یثربی ضبی قاضی بصره، قاسم بن محمد بن ابی بکر صدیق، ابوعائشه مسروق بن أجدع وداعِي، برادرش معبد بن سیرین، ابی عبیده بن حذیفه بن یمان، ابی عبیده بن عبدالله بن مسعود، جندب بن سفیان بجلی، ابی زید بن اخطب انصاری، شریح بن حارث قاضی، ابی مجلز لاحق بن حمید سدوسِي بصرِي و جماعتی دیگر حدیث روایت نموده، و از او أبان بن یزید عطار، ایوب سختیانِي عنزِي، تمام بن بَزِیع، حبیب بن شهید، حجاج بن حجاج باهلِي، حماد بن زید جهضمِي، حماد بن سلمه بن دینار بصرِي، حمید طویل بصرِي، سعد بن اوس عبدِي،  ابوبسطام شعبه بن حجاج، صلت بن دینار،عبدالله بن عون مزنِي،  ابومنازل خالد بن مهران بصرِي معروف به خالد الحذاء، عبدالملک بن ابی سلیمان، عمران قصیر، عوف اعرابی، منصور بن زاذان واسطِي، نَهَّاس بن قَهم قیسِي، هشام بن حسان أزدِي، همام بن یحیی، یونس بن عبید عبدِي، ابوخُزَیمَه عَبدِي و دیگران روایت نموده اند، و احادیث او را بخاری، مسلم، ابوداود، ترمذی، نسائی و ابن ماجه در کتب خود آورده اند.. ابن معین، ابوحاتم و نسائی او را ثقه گفته اند.  عجلی او را تابعی ثقه گفته است. عمرو بن علی می گوید: پسران سیرین پنج برادر بودند، که خواهری هم بنام حفصه داشتند. و یکی از برادران ایشان خالد بن سیرین بوده، است. می گوید: بزرگترین آن ها معبد بن سیرین و کوچکترین آن ها انس بن سیرین بوده است. ابوالقاسم طبرانی می گوید: تمام پسران سیرین حدیث روایت نموده اند، و خالد بن سیرین را در شمار شان آورده است. خلیفه(بن خیاط) وفات او را در سال 118 هجری قمری گفت. احمد می گوید: او در سال 120 هجری قمری وفات یافت. امام ذهبی در کتاب سیر اعلام النبلاء آورده است: انس بن سیرین انصاری بصری آخرین کس از فرزندان سیرین بود، که وفات یافت. 
   امام محمد بن حبان در کتاب تقریب الثقات انس بن سیرین را در شمار ثقات آورده، و می نگارد: ابوحمزه انس بن سیرین برادر محمد بن سیرین و مولای انس بن مالک(رض) از جمله تابعین بوده، و در زمان ولایت خالد(بن عبدالله قسرِي) بر عراق وفات یافته است.
   محمد بن سعد در کتاب طبقات می نویسد: انس بن سیرین کنیه اش ابوحمزه است. نام و کنیه او نام و کنیه انس بن مالک است. حماد بن زید در یک حدیث کنیه او را ابوموسی دانسته است، انس مورد اعتماد و کم حدیث بوده است. گوید: سعید بن عامر از گفتۀ اسماء بن عبید از انس بن سیرین ما را خبر داد، که می گفته است: هنگامی که زاده شده ام، مرا پیش انس بن مالک(رض) برده اند، و او نام و کنیه خودش را بر من نهاده است. گوید: خالد بن خداش از حماد بن زید و او از انس بن سیرین ما را خبر داد، که می گفته است: من یک سال باقی مانده از خلافت حضرت عثمان بن عفان(رض) زاده شده ام. گوید: عمرو بن عاصم از ابوعوَّام و او از قتادۀ ما را خبر داد، که می گفته است: عبدالله بن زبیر انس بن مالک(رض) را به امارت بصره گماشت، و او وابستۀ خود انس بن سیرین را فراخواند، و به کارگزاری بر اُبُلَّه (شهری کهن در کنار رود دجله در چهار فرسنگی بصره) گماشت. گوید: انس بن سیرین به انس بن مالک(رض) گفت: آیا می خواهی مرا به گرفتن خراج از بازرگانان بگماری؟ انس بن مالک(رض) گفت: آیا به نامۀ حضرت عمر بن خطاب(رض) در این باره راضی خواهی شد؟ و آن نامه را برای او بیرون آورد، که حضرت عمر فاروق(رض) در آن نبشته بود، باید از بهرۀ بازرگانان مسلمان از هر چهل درم یک درم و از بازرگانان اهل ذمه از هر بیست درم یک درم و از بازرگانان مردمی که در حال جنگ با مسلمانان هستند، از هر ده درم یک درم گرفته شود. گوید: انس بن سیرین پس از محمد بن سیرین درگذشته است. 

منابع و مآخذ:
1 – تهذیب التهذیب – مجلد اول – صفحه 295 – به شماره 688 –  تالیف ابن حجر عسقلانی – عربی.
2 – تهذیب الکمال – مجلد سوم – از صفحه 346 الی صفحه 349 – به شماره 566 – تالیف جمال الدین ابی الحجاج مزِي – عربی.
3 – سیر اعلام النبلاء – مجلد اول – صفحه 1386 و 1387 – طبقه دوم به شماره 616 – تالیف امام ذهبی – عربی.
4 – تقریب الثقات – صفحه 244 به شماره 1575 – تالیف امام محمد بن حبان بستی خراسانی – عربی.
5 – ویکیبیدیا الموسوعة الحرة(دائرة المعارف عربی) آخرین تعدیل 10 فبروری 2018 میلادی ساعت 38/ 06 دقیقه.
6 – طبقات – جلد هفتم – صفحه 214 و 215 – تالیف محمد بن سعد کاتب واقدی – ترجمه دکتر محمود مهدوی دامغانی – فارسی.