آرشیف

2022-6-29

عثمان نجیب

آغازِ برنامه‌ های یادگیری درست نویسی و درست گویی

بخش اول

بحثِ عمومی!

مدتی‌ست متوجه شدم که برخی کاستی ها در روشِ نوشتاری برخی از دوستان بدنمایی می‌کنند. این کم‌بودها می‌‌توانند به‌ گونه‌ی گسترده در کم‌رنگی ارزش و محتوای یک اثر و یک آفرینش و یک نبشته شکسته‌‌گی ها به‌جا گذارند. حتا اگر این نوع خلاقیت ها در حدِ ابرازِ یک دیدگاه شاملِ  بحث کوتاه در پای همه‌گانی‌سازی یا هم‌رسانی ‌یا بازرسانی رخ‌نامه‌های دوستان باشند. استادانِ دانش‌گاه‌ ها و دانش‌کده‌ های یاد دهی بلاغی در دانش‌گاه‌های بزرگِ جهان تأکیدِ مستمر برای شکل‌دهی نوشته ها با رَوِشِ بلاغی و درستی و گویی ‌‌درستی نویسی‌ها دارند. این بزرگ‌واران در تمامِ جهان به شاگردانِ شان آموزش می‌دهند تا اهمیت به سزایی در درست نویسی ها بدهند و آن را پی‌‌گیری‌ کنند. البته مهم است بدانیم که روشِ درست نویسی ها عام بوده اما در شکل متمایز از هم اند. که متناسب به اساساتِ دستورِ زبان و واژه‌نگاری در کشور ها فرق می‌کنند. آموزه های ادبی و سیاسی و گفتاری و نوشتاری، رابطه‌ی درست نویسی و بلاغت در نوشته ها را زنجیره‌ی نا گسستِ ناپذیر می‌دانند.‌ آنان به شاگردانِ شان توصیه می‌نمایند تا از زیاد نویسی بگذرند و به کم نویسی اما با محتوا نویسی اهتمامِ بیش‌تر به خرچ دهند.

 وقتی منطق، استدلال، دیالکتیک، دستورِ زبان و کاربُرد منطقی کلمات در جای خود نباشند، 

درست‌‌نگاری‌یی ‌وجود ندارد و زمانی که این کوتاهی بر نوشته مستولی شد آن‌گاه چیزی به نامِ بلاغت وجود ندارد. فضا های ارایه‌ی اثرِ بلاغی و تقسیم بندی های بلاغتی متفاوت اند. لزومی ندارد برای بازگویی یک اثرِ بلاغی و یا نوشتاری همیشه یک سالن مجلل و کاربردی و یا یک خرابه را کنار هم مد‌نظر گرفته باشید. آن‌چه بر اهمیت ارتباطات بلاغی می‌افزاید، صلاحیت علمی، حرفه‌یی و علاقه‌ی مخاطبان است که ما را ملزم به آماده گیری دقیق می‌کنند. ساخت های قبلی، تناسبِ ظاهر، ظرافتِ آراینده‌‌گی یا خودآرایی و نظر اندازی به محیط و مخاطب بسیار مهم است. و بسته‌‌گی به این دارد که در کجا و در چه مناسبتی با چه کسی روبرو شویم؟  توانایی های بلاغی شامل ورود به دانشِ ادبی، مسلکی، داشتنِ ثباتِ فکری، آرامشِ روان و خاطر، داشتن استعداد ذاتی یا حرفه‌یی، حضورِ پرشورِ ژست و ظاهر، تفکیکِ تناسب کلمات لازمه‌ی حالِ همان زمان است. شجاعتِ اخلاقی و رفتاری یکی دیگر از الزامات ارتباط بلاغی بوده و بسیار مهم است که مخاطب مورد تمسخر یا سرزنش قرار نگیرد و به طور غیرِمستقیم یا مستقیم به عمد یا ناخواسته توهین نشود. در مواجهه با چنان برخوردهای غیرِ عمدِ و رفتار های این‌چنینی معذرت خواهی اصل بزرگ‌واری و بزرگ‌مَنِشِیْ و بزرگ‌بینی مخاطب است.  و مخالفت در یک اجتماع، یک مکان، یک اداره، یک مجلس قانون‌گذاری، یک همایشِ علمی، یک مجلس عزاداری، یک گِردِهم‌آیی رسمی تشریفاتی، یک تجمع اعتراضی یا شکرگزاری وجود دارد. روشن است که گوینده‌گان و سخن‌وران یا نویسنده‌گان در این‌جا ها با افرادی مواجه می شود که یا از او آگاهی بیش‌تری دارند یا خیر. سخن‌وران یا گرداننده‌گان یا نویسنده‌گانِ صفحات در شبکه‌های اجتماعی چنان بخش ها باید دارای ویژه‌گی هایی برای احرازِ مؤفقیت باشند. ما همیشه نمی‌توانیم در پرداخت هزینه‌ی سخنوری و ارتباطات بلاغی، یا نوشتاری همین کار را انجام دهیم.  یعنی نمی‌توان در روزِ عزاداری ملی، صدا و سیما و مجلات و روزنامه ها برنامه ها و سخنرانی ها و نوشته های شادیْ منتشر کرد که عزاداری ملی را نادیده گرفت و در جامعه به رقص و پای‌کوبی پرداخت.یا برعکس.  به همین ترتیب، در همه عرصه های زند‌ه‌گی، یادآوری این نکته ضروری است که در تمام دوره های آموزش نوشتار و بلاغت و پس از کار عملی، هدف از ارتباط بلاغی، زیبایی شناسی و شیوایی است که هیجانات و عواطف را برمی انگیزند. در نتیجه توجهِ علاقه‌مندان به ما جلب می‌گردد. در بحثِ دوم از ابتدایی ترین پرداخت‌های نوشتاری آغاز می‌کنیم که از غلط نویسی نام های ما شروع می‌شوند. تا درودِ دیگر بدرود.