آرشیف

لا اِكْراه فِی الدّینِ قَدْ تَبَینَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَی فَمَنْ یكْفُر بِالطاّغُوتِ وَ یؤمِنْ بِاللهِ فَقَدْ اِسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی لاَنْفِصامَ لَها وَ اللّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ،

ترجمه: در قبول دین، اكراهی نیست. (زیرا) راه درست از راه انحرافی، روشن شده است. بنابراین، كسی كه به طاغوت (بت و شیطان، و هر موجود طغیان گر) كافر شود و به خدا ایمان آورد، به دستگیره محكمی چنگ زده است كه گسستن برای آن نیست. و خداوند، شنوا و داناست.

سکولارها، که به تفکیک دین از سیاست و اجبارهای دینی باور دارند، معمولاً از این آیه برای دفاع از آزادی دین و عقیده بهره می‌برند. در اینجا برخی نکات کلیدی مربوط به تفسیر سکولار آورده می‌شود.

1: آزادی عقیده به‌عنوان اصل جهانی: سکولارها از آیه «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ» به‌عنوان تأییدی بر این اصل استفاده می‌کنند که هیچ فردی نباید به دلیل باورهای دینی تحت فشار قرار گیرد. این تفسیر بر این باور است که دین باید امری خصوصی و انتخابی باشد، و به امور اجتماعی و حکومتی متعرض نباشد.

2: جدایی دین از اجبار حکومتی: سکولارها تأکید می‌کنند که آیه نشان می‌دهد دین نباید به ابزار اجبار سیاسی یا اجتماعی و حکومتی تبدیل شود. آن‌ها معتقدند که قوانین اجباری مبتنی بر دین، مانند برخی مجازات‌ها، اوامر و نواهی شرعی، با این آیه در تضاد است.

3: جهانی بودن پیام آیه: سکولارها بر این نکته تأکید می‌کنند که پیام آیه مطلق و جهانی است و همه ای اشکال حدود و تعزیرات و اوامر و نواهی را در بر می‌گیرد.

4: تناقض با اجبارهای فقهی: سکولارها گاهی این آیه را در تقابل با دستورات و نواهی الهی، مطرح می‌کنند و می‌پرسند که چگونه اسلام از یک سو آزادی عقیده را تأیید می‌کند و از سوی دیگر احکام سختگیرانه‌ای شرعی دارد.

رد استدلال های واهی سکولارها

شما که بر اساس دیدگاه سکولاری و ماتریالیستی خود به خدا، روز آخرت، اسلام و دین باور ندارید، چرا بدون درک، فهم و عقل، به دنبال ایجاد شک و تردید در میان مسلمانان هستید؟ رفتار شما شبیه به شیطانی است که خود راهی برای پیشرفت نیافته و اکنون با دست و پای شکسته، کنار مسیر نشسته و تنها در تلاش است تا با انداختن ریگ در کفش دیگران، آن‌ها را دچار مشکل کند.

نخست، استدلال شما در استفاده از این آیه مبارکه کاملاً بی‌پایه است، چراکه منظور این آیه با آنچه شما ادعا می‌کنید، هیچ ارتباطی ندارد. در همین مقاله، توضیح روشن و دقیقی از مفهوم آیه ارائه شده است که می‌توان به آن مراجعه کرد.

دوم، اگر شما به ظاهر به این آیه مبارکه استناد می‌کنید و ادعای پذیرش آن را دارید، چرا احکام و فرامین دیگری را که در قرآن کریم آمده است، انکار می‌کنید و از پذیرش آن‌ها سر باز می‌زنید؟ این تناقض در رفتار و گفتار شما نشان‌دهنده نیت واقعی‌تان است.

سوم، ادعای شما مبنی بر تضاد این آیه با احکام شریعت کاملاً بی‌اساس است. مردم در چنین مواردی می‌گویند: دوز نابلد به کاهدان است! شما یا از جهل و ناآگاهی نسبت به قرآن سخن می‌گویید، یا از روی دشمنی و عناد با قرآن، تلاش دارید مسلمانان را گمراه کنید.

اما باید بدانید که امروز مسلمانان و جهان اسلام به خوبی از این تلاش‌ها آگاهند. شما همان فرزندان ماتریالیسم هستید که تنها چهره خود را تغییر داده‌اید. روش‌های شما دیگر برای مسلمانان شناخته‌شده است، و این امت با بصیرت در برابر شبهات شما سکولارهای ماتریالست استوار و محکم خواهد ایستاد.

تفسیر آیه ای مبارکه ای: لَا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ :

این آیه ای مبارکه به طور بسیار عمیق و حکیمانه‌ای بر ماهیت دین و ایمان اشاره می‌کند. در این آیه نکات ظریفی وجود دارد که قابل تامل و بررسی است

1: طبیعت ایمان و اعتقاد قلبی

ایمان امری قلبی و درونی است که بر اساس معرفت و آگاهی شکل می‌گیرد. به همین دلیل، اکراه و اجبار در پذیرش آن جایی ندارد. در واقع، اعتقاد حقیقی، نتیجه یک فرآیند درونی و آزادانه است که نمی‌توان آن را با زور و اجبار تحمیل کرد.

2: حقیقت تکلیفی یا تکوینی

این آیه را می‌توان به دو شکل فهمید

قضیه خبری: خداوند به صورت خبری بیان می‌کند که در نظام خلقت، اکراهی در پذیرش دین وجود ندارد، زیرا ایمان راستین تنها با اختیار و آزادی حاصل می‌شود.

قضیه انشائی: به مردم فرمان داده می‌شود که کسی را به پذیرش دین مجبور نکنند، چرا که ایمان اجباری ارزشی ندارد و تنها ایمان اختیاری معتبر است.

3: راه حق از باطل روشن است

این آیه با اطمینان بیان می‌کند که راه درست از راه انحرافی روشن شده است. این وضوح به لطف دلایل عقلی، شواهد تجربی، و معجزات انبیاء الهی حاصل شده است. بنابراین، نیازی به اکراه و اجبار نیست، زیرا حقیقت، خود جذابیت و قدرت هدایتگری دارد. بخلاف تزویر و دو رویی که هر روز بیشتر مورد نفرت قرار می گیرد.

4: کفر به طاغوت، شرط ایمان به خدا

ایمان به خداوند زمانی به کمال می‌رسد که فرد از طاغوت‌ها (هر آنچه مخالف خداوند است) روی‌گردان شود. این آیه ترتیب مهمی را بیان می‌کند: ابتدا کفر به طاغوت، سپس ایمان به خدا. بدون نفی طاغوت، توحید نمی‌تواند در دل جلوه کند.

5: دستگیره محکم ایمان

ایمان به خدا مانند دستگیره‌ای محکم و استوار است که هرگز گسسته نمی‌شود. اما محکم بودن این ریسمان به تنهایی کافی نیست، بلکه باید فرد با اراده و اختیار خود به آن چنگ بزند. این نشان می‌دهد که عمل و اراده انسان در پذیرش دین و ایمان نقشی کلیدی دارد.

6: بی نیازی دین از اجبار

اسلام به عنوان دینی مبتنی بر برهان و منطق، نیازی به اجبار و تحمیل ندارد. افرادی که با دلایل روشن به حقیقت اسلام دست یابند، به صورت طبیعی و با اشتیاق آن را می‌پذیرند. اما کسانی که دل‌ها و چشم‌هایشان به روی حقیقت بسته است، حتی با اجبار نیز ایمان نخواهند آورد.

نتیجه‌گیری

آیه «لَا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ» پیام‌آور آزادی، اختیار، و احترام به عقل و فطرت انسانی است. اسلام راه خود را با دلایل روشن و جذابیت درونی نشان می‌دهد و نیازی به اجبار ندارد. پذیرش دین باید با آگاهی، اختیار، و درکی عمیق از حقیقت باشد تا ایمان واقعی و پایدار در دل‌ها جای گیرد و اسلام با دلائل روشن و استدلالات منطقی و معجزات آشكار نیازی به اجبار و تحمیل در پذیریش ندارد. ولی این آزادی و اختیار به آن معنا نیست كه هر كس در عمل بتواند هر منكری را انجام دهد و بگوید من آزادم و كسی حق ندارد مرا از راهی كه انتخاب كرده ام باز دارد. بت شكنی ها، جنگ ها، نهی از منكرها، حدود و تعزیرات و….. نشانه آن است كه اگر چه انسان قلباً اعتقادی ندارد ولی حق ندارد برای جامعه یك فرد موذی باشد. در اینجا لازم است به نكته دیگری اشاره نمائیم كه تشریع جهاد و فرمان آن در اسلام نه برای تحمیل دین بلكه برای رفع فتنه و فساد است وَ لَوْلا دَفْعُ اللّهِ الناسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْض لَفَسَدَتِ الأَرضُ…(۱۹) (و اگر خداوند، بعضی از مردم را به وسیله بعضی دیگر دفع نمی كرد، زمین را فساد فرا می گرفت).