آرشیف

بعد ازین هر حکومتی که در کابل  خط دیورند را برسمیت نشناسد، اسلام آباد هم حکومت های کابل را به رسمیت نخواهد شناخت.

به نظر می رسد پا کستان به آخر خط رسیده واینجا استاد میشود وصریحا اعلام میدارد که اگر کابل دیورند را برسمیت نشناسد اسلام آبد هم حکومت های کابل را برسمیت نخواهد شناخت واین واقعیت از سخنان اخیر نخست وزیر پاکستان آقای انورالحق کاکر پیداست که گفـت: حکومت فعلی کابل یک حکومت نا مشروع است)  اظهارات اخیر نخست‌وزیر موقت پاکستان در مورد «نامشروع» خواندن حکومت طالبان، تازه‌ ترین و جدی‌ترین حمله‌ لفظی است که از سوی مقامات پاکستان در چند روز گذشته علیه ادارۀ طالبان یا دوستان چند دهه  ابراز شده است ، قبل ازین وزیر خارجه پاکستان‌  نیز سلاح دست طالبان را بهانه گرفته گفت: سلاح های بجا مانده از امریکا در افغانستان همسایه هارادتهدید میکند و گروه ترورستی  تی تی پی هم با همین سلاح  از داخل خاک افغانستان بر پا کستان حمله کرده است، همزمان با این در گیری ها ئیکخ در چترال و در مرز تورخم رخداد باعث  تشدید بیشتر اوضاع وبسته شدن بندر مهم وتجارتی بین دو کشور افغانستان وپا کستان شد. در ارتباط به این دو حادثه وزیر خارجه پا کستان سردار احمد شکیب سفیر ادارۀ طالبان در اسلام آباد را احضارواعتراض شدید» اسلام آباد در مورد رفت و آمد شورشیان طالبان پاکستانی از افغانستان را به کابل منتقل کند وگفت تا زمان که تهدیدات امنیتی از سرحدات أفغانستان قطع نشود دروازه تورخم بسته خواهد ماند وباید این پیام به کابل منتقل گردد، گفته میشود امروز جمعه 15 سیپتامبر دروازه بندر تورخم دوباره باز شده ومقامات پاکستانی آنرا نتیجه تعهد وتضمین آقای متقی وزیر خارجه طالبان مبنی بر عدم تکرار حملات از خاک أفغانستان اعلان کردند که معلوم نیست تا چه حد به واقعیت نزدیک است.

این سیاست جنگ وصلح تا چه وقت ادامه خواهد داشت؟

در گیری های تورخم وچترال  زبان سیاست  پاکستان را تیز تر و وأهداف نهائی اش را روشنتر میسازد تا سرحدی که میخواهد بگوید برادری بس. بعضی این سیاست پاکستان را طبق انتظار وبرخی هم  بر خلاف انتظار میگویند چون پس از تسلط طالبان بر افغانستان اغلب انتظاراین بود که اختلاف میان حکومت طالبان و همسایه‌های شمالی و غربی افغانستان بحران اصلی در منطقه خواهند بود اما بر طبق انتظار وپیشبینی آهل نظر  اختلاف طالبان با پاکستان به عنوان مهمترین چالش برای هردو «متحد سنتی» بروز کرده است وتصادم منافع وخواستگاه ها در مرز مشترک دو کشور با عث تصادم دو همسایه میشود در حالیکه پاکستان، مهمترین حامی طالبان در بیست سال گذشته در جنگ علیه نیروهای خارجی در افغانستان و حکومت پیشین این کشور پنداشته می‌شد ، در کنار این  پاکستان، یکی از سه کشوری بود که حکومت دور اول  طالبان در سال‌های 1996 تااواخر 2001 را به رسمیت می‌شناخت. همچنین یکی از چهار کشوری بود که با بازگشت مجدد طالبان به قدرت در 2021 سفارت خود را در کابل نبست وبا دائر کردن محافل داخلی وخارجی جامعه جهانی را به تعامل با طالبان دعوت میکرد.اما در حقیقت  این بار مانند همه کشوهای دیگر، پاکستان  از به رسمیت شناختن حکومت کنونی طالبان خودداری کرده است. حکومت طالبان هم ما نند حکومت‌های گذ شتۀ افغانستان «خط دیورند» را به عنوان مرز میان دو کشور به رسمیت نمی‌شناسد. مناطق قبیله‌ای پاکستان در نزدیک مرز با افغانستان از اصلی‌ترین پایگاه‌های طالبان پاکستانی به شمار می‌رود وپشت شان به حکومت طالبان است و کم نیستند کسانی در لایه‌های میانی طالبان افغانستان که از طالبان پاکستان بنام قوم وهمسنگر به قیمت خون خود حمایت میکنند، طالبان پا کستان  را برادر میخوانند و این پایگاه‌ها را جزخاک افغانستان می‌دانند.

گرچه در ظاهر ا اسلام آباد  ما نند کشورهای دیگر به رسمیت شناختن حکومت طالبان را موکول به یک سلسله شرایط  مانند تشکیل «حکومت فراگیر و عملی کردن مواد توافقنامه دوحه وحقوق زنان  کرده است. اما اختلافات اصلی بر سر حمایت طالبان أفغان از طالبان پا کستان  وتاکید پیوسته اسلام آباد بر امن ساختن مرزها با أفغانستان است که  نشان می‌دهد پاکستان در پی حل اساسی مشکلات مرزی‌اش با افغانستان است. به نظر می‌رسد پاکستان حاضر نیست حکومتی را در کابل به رسمیت بشناسد که «خط دیورند» را به عنوان مرز میان دو کشور به رسمیت نشناسد. از طرف دیگر داعیه طالبان وهمه اقوام پشتون داخل خاک أفغانستان از طرف پشتونهای آن طرف خط دیورند استقبال نمیشود.

سیلی معشوق بر صورت عاشق:

در ادامه  این سنگدلی ونا مهربانی جا نب مقابل دو ضرب المثل مینویسم اول  به زبان پشتو است که میگویند یا پاکستان میگوید( زه نور غوارم ته پور غواری ) دوم ضرب المثل فارسی که میگویند اگر از طرف معشوق نباشد کششی طلب عاشق بیچاره بجائئی نرسد.پشتونهای مقیم أفغانستان همیش پشتونهای آنطرف خط دیورند را برادر میخواهنند وترانه لر وبر می سرایند در محبت ودوستی  نا گسستنی تقریبا سرود عشق می سرایند ولی با تا سف باید گفت که سیاسیون پشتون تبار پاکستان بطور کل پشتونهای أفغانستان را پاگل ، بی مغز ودیوانه خطاب میکنند برای اینکه پشتونهای أفغانستان به زبان خود شان حرف دل پاکستان را بفهمند، پاکستان غالبا  پشتون هارا پیام رسان مقرر ومعرفی کرده و میکند مثلا بزبان پشتئونهای چون حمید گل ونصر الله بابر ،آصف علی خان درانی  نما ینده خاص فعلی پاکستان در امور افغانستان وانورالحق کاکر نخست وزیر وده ها سیاستمدار وفر مانده پشتون تبار دیگر این پیام را انتقال داده اند وتا اینکه نخست وزیر پشتون تبار حکومت پاکستان به زبان ساده گفت: حکومت کابل نا مشروع وغیر قابل تعریف است،  حالا اینکه رسم تعامل با یک نا مشروع چه است هرکس میداند وباید أوضاع سیاسی ، نظامی وتحولات منطقه را با دقت دنبال کرد.برای فعلا آنچه از طرف پشتونهای آنطرف خط دیورند نصیب پشتونهای أفغانستان میگردد فقط یک سیلی سرد ونا امید کننده است.

تقابل دوستان بکجا خواهد کشید؟

حالا حرف از قالب عرف دپلو ماتیک ولفافه بیرون زده  اظهارات مقا مات پاکستانی وبر خورد شان با افغانها از رهگذر دادن ویزه ویا اسیر ساختن در شهر های مختلف پاکستان تا بستن بنادر همه حرف ها ودرس های عملی است. دیدار غیر منتظره سفیر پاکستان در روسیه با احمد مسعود وهمراهانش نیز چرخش سیاست پاکستان را در قبال طالبان سیگنال میدهد مگر اینکه امریکا عملا مداخله کند به همین تر تیب دیدار خصوصی آصف علی درانی نما ینده خاص پا کستان در أمور أفغانستان با کاظمی قمی نماینده خاص ایران در أمور أفغانستان که در محوریت بر رسی أوضاع أفغانستان وآوردن ثبات در منطقه اعلان شد همه مسائل ایت که زنگ خطر را بگوش طالبان می نوازد.

طالبان أفغانستان باید بدا نند که  چرا پاکستان در روز های نخست هرروز بخاطر بر سمیت شنا ختنش با جها نیان چانه زنی داشت اما حالا علاوه ازینکه چانه زنی ندارد بلکه این حکومت را یک طفل نا مشروع معرفی میکند گو اینکه ما یه عار وننگ در منطقه باشد این‌موقفگیری جدید پا کستان  به بهانه حملات تی تی پی بر نیرو های امنیتی آن کشور  علیه طالبان افعان  زمان او ج‌میگیرد که سفیر ونما ینده پا کستان در مسکو با احمد مسعود رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان دیدار کرده بود متعا قبا به بهانه تحولات جدید نما ینده خاص پاکستان در أمور أفغانستان سفر های منطقه ای را شروع کرده است ،این تحرکات همه در راستایی پاسخ دهی به موقف اداره کابل صورت گرفه که گفتند پا کستان قدرت تا مین امنیت کشورش را ندارد….

از لا بلای این تنش های لفظی وتحرکات عملی  فهمیده میشود که پاکستان علاوه ازینکه پور نمیدهد نور هم میخواهد ، مداخله در أفغانستان بخاطر تعیین نظام سیاسی که از دیورند نام نبرد ودر موقفگیری های جهانی ومنطقه ای در کنار پا کستان استاد شود  پا کستان فعلا در تلاش خورد کردن طالبان وبفکر حمایت از مخالفین طالبان جهت بی ثبات سازی أفغانستان است چون به این باور است که افغانستان بی ثبات مجبور میشود به خواستهای  پا کستان تمکین کند.از لحاظ سیاسی از پا کستان  دستور بگیرند واز رهگذر امتیتی ژاندارم پا کستان در منطقه باشند ، از لحاظ اقتصادی بازار مصرف تولیدات أموال بی کیفیت پا کستان باشد واز رهگذر نظامی وامنیتی نیز در کنار پا کستان استاد شود.

آیا طرف أفغانستان قدرت تقابل با پاکستان را دارد؟

از رهگذر نظامی پاسخ این سوال طبعا منفی است اما  وجود تی تی پی در کنار حکومت طالبا، مناطق کوهستانی وشکسته بین دو کشور در مجموع جغرافیائی شکست نا پذیر افغانستان در برابر خارجی  ها  میتواند پله ترازو را به نفع حکومت طالبان شیب کند .اما از رهگذر اقتصادی جانب افغانستان در موقعیت بهتری قرار دارد در رأس حکومت های أفغانستان هرکس که باشد باید راه بی نیازی از بنادر پا کستان را جستجو کند تا با بستن بنادر بجای أفغانستان خسارات متوجه پا کستان شود، تعامل با کشور های شمال وغرب أفغانستان، تعامل مثبت با هند واستفاده از بندر چاه بهار میتواند برای أفغانستان دست بالای بدهد، أفغانستان میتواند تمام نیاز مندی های تجارتی واقتصادی خودرا در تعامل با کشور های چون چین، هند، تا جکستان،ازبکستان، تر کمنستان وقزاقستان وقر غزستان وایران و روسیه  مرفوع سازد و برای یکسال مرز های خودرا بروی پا کستان ببندد تا پاکستان فقط به هند وبنگلدیش روی بیاورد درانصورت است که پا کستان مجبور میشود به ثبات وآرامش همسایه غربی اش دعا کند در غیر آن پا کستان از أفغانستان مجبور سوء استفاده خواستهای زیادتر مطرح خواهد کرد.