آرشیف

نگرانی‌هایی در شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است که دولت پاکستان قصد دارد از دهلیز راهبردی واخان بدخشان برای دسترسی به آسیای میانه استفاده کند. باشنده‌گان واخان و کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌گویند که پاکستان در تبانی با طالبان محلی، بخش‌هایی از ولسوالی واخان بدخشان را تصرف کرده‌ و قصد دارد از این طریق با کشورهای چین و تاجیکستان ارتباط ترانسپورتی برقرار کند. طالبان اما می‌گویند که هیچ توافقی با دولت پاکستان درباره استفاده از خاک افغانستان صورت نگرفته است.

نیروهای محلی طالبان در بدخشان به‌تازه‌گی نوارهای تصویری را در شبکه‌های اجتماعی نشر کرده‌اند که تلاش آنان برای جلوگیری از تجاوز نیروهای نظامی پاکستان در خاک افغانستان را نشان می‌دهد. در این تصاویر دیده می‌شود که شماری از باشنده‌گان محل و جنگ‌جویان طالبان تابلوهای سمنتی که توسط ارتش پاکستان در ولسوالی واخان بدخشان نصب شده است را تخریب می‌کنند. جنگ‌جویان طالبان در این نوار تصویری تأکید می‌ورزند که به پاکستان اجازه نخواهند داد تا از خاک افغانستان استفاده کند.

منابع محلی در ولایت بدخشان اما نشر این تصاویر را یک حرکت نمادین طالبان می‌خوانند و زمان ضبط این نوارهای تصویری را به دو ماه پیش نسبت می‌دهند. به سخن آنان، نیروهای نظامی پاکستان بخش‌هایی از ولسوالی واخان بدخشان را عملاً تصرف کرده‌اند و نیروهای محلی طالبان با وجود آگاهی از این موضوع، مانع این اقدام پاکستان نشده‌اند. بر‌اساس اطلاعات منابع، پس از تسلط طالبان بر افغانستان، نیروهای نظامی پاکستان با افراز ایست بازرسی در بخش‌های مربوط به ولسوالی واخان بدخشان، برای باشنده‌گان این ولسوالی اجازه رفت‌وآمد به مناطع ایلاقی را نمی‌دهند.

به گفته منابع، نیروهای محلی طالبان از تصرف بخش‌هایی از ولسوالی واخان بدخشان توسط پاکستان آگاهی کامل دارند، اما برای جلوگیری از آن هیچ گام عملی برنداشته‌اند. منابع توضیح می‌دهند که باشنده‌گان ولسوالی واخان پس از جدال‌های لفظی با پاکستانی‌ها، حدود دوونیم ماه پیش تصمیم گرفتند مشکلات پیش‌آمده را با مقام‌های محلی طالبان در این ولایت در میان بگذارند. به گفته آنان، بزرگان قومی، فرماند‌‌هان جهادی و شماری از فعالان سیاسی بدخشان در یک نشست مشترک نزاع‌های موجود میان باشنده‌گان واخان و نیروهای پاکستانی را با والی، فرمانده امنیه، رییس استخبارات و مسوولان مرزی طالبان در میان گذاشته‌اند.

در این نشست مسوولان محلی طالبان تصمیم گرفتند هیأتی را برای بررسی قضیه به واخان بفرستند. هیأت طالبان با حرکت نمادین تنها چند سنگ‌نوشته نظامیان پاکستان در خاک افغانستان را تخریب و ساحه را ترک کرده‌اند. جنگ‌جویان محلی طالبان این اقدام نمادین خود را تصویربرداری نیز کرده‌اند، اما در دوونیم ماه گذشته این تصاویر همه‌گانی نشده است. مسوولان محلی طالبان از باشنده‌گان محل خواستند موضوع برگزاری این نشست و تصاویر ضبط شده را سری نگهدارند و با رسانه‌ها در میان نگذارند.

چنانچه منابع تصریح می‌کنند، باشنده‌گان محل هرچند چگونه‌گی این قضیه را همه‌گانی نساختند، اما با فرستادن نامه‌ای، رهبران طالبان در کابل و قندهار را از چگونه‌گی این مساله آگاه ساخته‌اند. منابع در پیوند به جزییات این نامه می‌افزایند که در بخشی از این نامه از طالبان خواسته شده است که یک دهلیز مرزی با کشورهای آسیای میانه باز کنند و شاهراه اقتصادی «راه ابریشم» را احیا کنند تا از یک‌سو سود اقتصادی آن به حساب افغانستان واریز شود و از سوی دیگر، پاکستان از تجاوز بر خاک افغانستان در این منطقه دست بر‌دارد. به گفته باشنده‌گان محل، حدود ۸۵ کیلومتر خاک مربوط به ولسوالی واخان بدخشان در امتداد مرز میان دو کشور به دولت پاکستان واگذار شده است و طالبان محلی و رهبران این گروه در کابل و قندهار برای جلوگیری از تصرف این قسمت از خاک واخان توسط پاکستان، هیچ اقدامی نکرده‌اند.

مطابق اطلاعات منابع، اکنون که واکنش‌های شهروندان نسبت به واگذاری بخش‌هایی از واخان به پاکستان بیشتر شده، طالبان محلی قصداً تصاویر دو ماه پیش را همه‌گانی می‌سازند تا به مردم نشان دهند که قضیه واخان برای آنان مهم است.

ولسوالی واخان در شرق ولایت بدخشان واقع شده است. این ولسوالی به دلیل ارتفاع بلندش از سطح دریا به نام «بام دنیا» یاد می‌شود. واخان در سال ۱۳۹۲ خورشیدی به‌عنوان دومین پارک ملی افغانستان معرفی شد. بزرگ‌ترین یخچال‌های طبیعی افغانستان در این ولسوالی موقعیت دارد. دام‌پروری و گردشگری از منابع درامد باشنده‌گان این ولسوالی است.

ولسوالی واخان از شمال با تاجیکستان، از شرق با چین و از جنوب با پاکستان وصل است. از همین ‌رو، دارای اهمیت راهبردی است. دولت پاکستان در گذشته نیز خواهان کنترل بخش‌هایی از این ولسوالی بوده، اما موفق نشده است. محمد‌کریم خرم، رییس دفتر حامد کرزی، رییس‌ جمهور پیشین، در توییترش نوشته است که پاکستان در دوره آقای کرزی می‌خواست از طریق واخان یک راه بازرگانی به آسیای مرکزی باز کند، اما حامد کرزی آن را نپذیرفت.

برگرفته از هشت صبح