آرشیف

ظهور، پیروزی وسقوط طالبان قرن بیست در افغانستان ویرانه  هشت سال  دوام کرد، من هم از ظهور  تا پیروزی طالبان ومدتی مقاومت علیه این گروه در صحنه بودم  ولی بعدا وطن را ترک گفتم. دلائل ظهور  تا پیروزی این گروه  بیشتر به  نحوۀ عملکرد  حکومت ارتباط داشت که من در آن کار میکردم .تفصیل  ماجرا به این مقوله صدق  میکند که بد گفتن خویش نیکو نبود.

طالبان  بعد از هشت سال تا خت وتاز ، حکمروائی واعمال زور وخشونت  اواخر سال 2001 از اثر هجوم امریکا وناتو به افغانستان  کاملا متلاشی وبکوه ها متواری شدند ویا هم به پاکستان پناه بردند. اما  این گروه دوباره تجدید قوا کردند که باز هم عملکرد حکومت فاسد وآلوده  دموکراتها وتکنوکراتها  با عث ظهور گسترش وقوت شان شد .طالبان بعد از پراگنده شدن  در سال های 2005 عملا به تشکیل جبهه پرداختند وتا امروز که 25 جولای 2021 است با تصرف بیش از 250 ولسوالی  قسمت اعظم  جغرافیائی کشور را دوباره به کنترول خود در آوردند واخراج امریکا وناتورا از افغانستان قطعی ساختند .فعلا مراکز همه ولایات بشمول کابل در محاصره است و فکر فتح وتسخیر کابل را بر سر دارند طوری که بیسیاری ها سقوط کابل را بدست این گروه اجتناب نا پذیر می پندارند.

حال سوال اساسی این است که اگر طالبان  ربع اول قرن بیست یک دوباره به قدرت برسند از رهگذر تعامل وعملکرد با مردم افغانستان  ورابطه با جهان بیرون چه تفاوتهای با طالبان قرن بیست خواهند داشت؟ ا

طالبان قرن بیست در شرائط کاملا متفاوت تر از طالبان قرن بیست قرار دارند ، شیوه وتکتیک مبارزه شان فرق نکرده دران زمان تمام گروه های مخالف خودرا  اغوا میکردند با یکی دست دوستی دراز میکردند ودیگری را میزدند تا نوبت به دومی  وسومی میرسید به همین تر تیب گاوه سیه وسفید وزرد را به نوبت شکار میکردند.یکی را تطمیع ، یکی را تهدید میکردند  همه مخالفین بالقوه واحتمالی خود را در یکزمان در مقابل خود قرار نمیدادند. حالا هم از همان روش وتکتیک با شرائط وابزار کمی متفاوت استفاده میکنند.

تفاوت بارز در صدا وسیماست: دران زمان طالبان تنها یک صدا بودند از تلویزیون وفلم  وتصویر خبری نبود فقط رادیو شریعیت صدای طالبان بود. حالا سیما وتصویر بیشتر از صداست. دران زمان علاوه ازینکه انتر نت نبود حتی دستگاه تلیفون هم کار نمیکرد حالا  شرائط خیلی فرق کرده این را طالبان هم میدانند هیچ مجال برای انکار نیست.

صدا وسیمائی طالبان در قرن بیست:

دران وقت  صدای طالبان بگوشها طینین می انداخت واما سیمای شان حول ووحشت را پیام میداد از سیمای شخصی شان که بگذریم تصویر یا سیمائی حکومت شان معجون از جهل، فقر تهدید ، تبعیض وخشونت بود. دست آورد حکومت طالبان برای مردان بصورت فشرده  نماز های اجباری وتکراری ، قصاص ، قطع دست ، گإاشتن ریش انبوه، مو های کشال  ودستار سیاه بود  واما برای زنان فشرده قوانین ذیل را بنام حلال وحرام به ار مغان آورد.

حلال وحرام طالبان برای زنان.

• حلال.
• حبس خانگی
• پوشیدن چادر برقع
• ازدواج اجباری
• سنگسار
• دره وقمچین در هر کوچه وبازار
• حرام
• بیرون شدن از خانه بدون محرم
• آزادی در همه عرصه ها حتی در پوشش وگویش
• رفتن به مکتب
• رفتن به کار واشتراک در مشاغل اجتماعی
• رفتن به شفاخانه
• شنیدن موسیقی
• پوشیدن چپلی
• آرایش
• آسایش
• عطر وخوشبوئی
• تند قدم زدن
• بلند صحبت کردن

خلاصه  طالبان در نخستین دوره سیاه حاکمیت شان جهل، فقر، تهدید، تبعیض وخشونت را به ارمغان آوردند خصوصا تبعیض جنسیتی بیشتر از تبعیض قومی وزبانی  متبارز بود نخستین پیام  تهدید آمیز طالبان برای زنان این بود فقط در خانه بما نید ، جهل را با این کلیمه فریاد زدند مکتب  ومدرسه  ممنوع فقر را با حرمت کار واشتغال برای زنان هدیه دادند وگفتند رفتن به شفاخانه وکار های اجتماعی ممنوع است. در زمان حاکمیت طالبان زنان افغانستان در تمام سطوح اجتماعی با ممنوعیت ها و مشکلات خیلی شدید مواجه بودند: «خانم ها حق نداشتند که به وظیفه بروند، به شفاخانه ها بروند و حضور در همه عرصه های زندگی اجتماعی کلاً برای زنان ممنوع شده بود.. در هر کوچه وبازار بی مهابا  قمچین  ودره  تهدید بر فرق زنان  فرود میآمد  طالبان زنان همه مردم را  نیز مانند زنان خود امر ونهی میکردند در بازار دره میزدند ازدواج اجباری زنان بیوه ودختران جوان نیز از أصول حکومت طالبان بود. فرار زنان از وطن و افتادن زنان به آب وآتش در راه فرار از کشور نیز از یاد گار های زمان حاکمیت طالبان است.در استد یومهای ورزشی گاهی بجای توپ با کله انسانهای اعدام شده بازی میکردند.

فروش وهدیه دختران برای همسنگران خارجی تبار خصوصا عربها  نیز از ویژهگیهای حکومت طالبی بود ، کوچ اجباری اقوام دیگر از محل سکونت شان وآتش زدن بباغ وخرمن وهستی نیز از فجایع تاریخی حاکمیت طالبان در دهه هفتاد خور شیدی بود.یا دهه 90 میلادی بود

شاید عدۀ ادعا کنند که دران زمان امنیت بود ، نه خیر کشتار ده هزار نفر در یک روز فقط از خصوصیت منحصر به فرد همان زمان است . دران زمان درشمال افغانستان در یک روز ده هزار نفر هم کشته شده ودر مرکز افغانستان وقتل عام یکاولنگ نیز از یاد گار های وحشتناک آن زمان است که خواب را از چشم انسان آن زمان می ربود.. خلاصه تبعیض ، تهدید  فقر وجهل وخشونت روح نظام طالبی بود.

نماز اجباری  وتکراری گاهی کسی را فر صت  نمیدادند که وضو بگیرد مجبور بود نماز بخواند  و گاهی کسی را که نماز خوانده بود  مجبور میساختند دوباره نماز بخوانند، حاضری از صنف مکتب به صف مسجد انتقال داده  شده بود  حاضری  اول صبح  شاگردان مکتب را به مساجد انتقال داده بودند وهر خفتن در مسجد حاضری گرفته میشد که آیا کسی شب منطقه را ترک کرده به صف مخالفین شان رفته یا جای دیگر.

آزادیبرای زنان: دران وقت فقط محکومیت بود نه آزادی . اراده و آزادی انسان از وطن رخت بسته بود کسی حق نداشت لباس دلخواه اش را بپوشد صدایش را بلند وموهایش را اصلاح کند .لباس فقط چادری یا جوال سوراخداری که تنها پیش روی خودرا نگاه کنند.  چپلی نپوشید پا های تان معلوم میشود، حرف بلند نزند عطر استفاده نکند

سنگسار، رگبار، قتل با لبه تیز شمشیر قطع دست ، دره ، شلاق  وقمچین زنان در کوچه وبازار خفه کردن صدا حبس در خانه محرومیت از درس تعلیم شغل وآزادی های فردی واجتماعی  از ویژهگیهای حکومت طالبی در اواخر دهه نود بود.حالا بار دیگر صدائی ناقوس حا کمیت طالبی بگوش میرسد .

آیا حکومت طالبی تکرار خواهد شد؟

همین حالا هشتاد فیصد اراضی افغانستان که ساحه 250 ولسوالی را در بر میگیرد زیر حا کمیت طالبان است. طالبان در داخل وخارج ابتکار نظامی وسیاسی  را در دست دارند .این گروه  یکپارچه ویکد ست علیه حکومت کابل مبارزه میکنند.علاوه از پاکستان  نمایندۀ افغان تبار آمریکا  بنام زلمی خلیل زاد از آمریکا تا کشور های حوزه شرق میانه به نفع طالبان لابی گری میکند برای شان مشروعیت سیاسی میدهد  در هر کشور اینده طالبان را ضمانت میکند تا حدی که روس وایران دشمنان  قدیمی طالبان را به دوست تبدیل کرده است ،  این شخص چهره طالبان  را وارونه جلوه داده آنهارا گروه سیاسی طرفدار صلح معرفی میکند.، با فشار امریکا اسرائی شانرا از زندانها رها میکند وسنگر های شان را تقویت میکند. آقای کرزی وشخصیت های متعصب دیگر در داخل حکومت غنی طالبان را برادر میخوانند وجنگ ایشان را جنگ آزادی علیه استعمار امریکا تبلیغ میکنند.لذا طالبان در میدان نبرد وسیاست از حکومت کابل پیشی گرفته اندوبا گذشت هر روز تنفر وانزجار مردم علیه رهبران حکومت کابل افزایش میابد وروحیه  وانگیزه دفاع از حکومت در بین مردم ونظامیان از بین رفته لذا سقوط کابل به نفع طالبان تقریبا اجتناب نا پذیر شده.

. تکرار قانون طالبی برای مردم افغانستان.

از قرائن بر میاید که طالبان بار دیگر طبل حا کمیت را بر سر زمین افغانستان خواهند کو بید اما به چه قوا نین ومقررات تازه؟ در گذشته تنها صدا بود نه سیما چون دیدن  سیما  ونگاه به فلم وتلویزیون حرمت داشت ، طالبان یک رسانه رادیوئی بنام صدای شریعیت داشتند از تلویزیون وسائر رسانه های اجتماعی خبری نبود. اما طالبان حالا با تمام رسانه های اطلاعاتی جمعی دسترسی دارند عکس وویدیو های خودرا به نمایش میگذارند .

در گذشته مشوره ومذاکره طالبان تنها با پاکستان  وقسما سعودی وامارات بود اما حالا با کشور های مختلف دنیا در حال مذاکره ومعامله اند .در گذشته روسها وایرانی ها دشمنان آشتی نا پذیر طالبان بودند ، اما حالا از مشاورین نزدیک طالبان اند.اما چه تغییر نکرده؟

چیزی که تغییر نکرده استراتیژی طالبان است استراتیژی طالبان نکتائی دارد وعمامه پوش در آن شریک اند .استراتیژی که طالب ومجاهد ودموکرات وتکنوکرات همه در آن شریک اند اما با نگاه از افقی قومیت.

………………………………………………..