آرشیف

درادبیات لسان پشتودر جغرافیای سرزمین افغانستان، فصل پلید، نفرت انگیز، ننگین وشرم آوری بنام [ شعرمدحی ] وجود نداشته است.

من دردرازای سالیان دهه های چهل،پنجاه وشست، تا۱۳۶۸که دیارم را رها نمودم،بابرخی آموزگاران پشتون پوهنتون کابل وتعدادی سخنوران پشتون شناخت وگپ وسخن داشتم.باآدمهایی چون قتیل خوژیانی، جاج پشتونزوی، عبدالحی حبیبی،عبدشکوررشاد، میرحسین شاه،نصرالله حافظ، صدیق کاوون، حسن ضمیرصافی، مجاوراحمد زیار،سلیمان لایق،ازته وبالای کیفیت ومحتوای شعرمیگفتیم وگاهگاهی ازقصایدوصفی پارسی مگردریاد کردهای ما، شعر مداحانه پشتو،هیچگاهی،نمی بود زیراوجودنداشت.
داکترمجاوراحمدزیارازآگاهانِ افغانستان درپیرامون ادبیات پشتومی باشد.

چندی پیش درپیرامون شعروصفی ـ ستایشی درادب پشتوبمن نگاشته یی گسیل داشت.

فشرده آن اینست:

«

  شاهان و حکمروايان پشتون در دربارهاي شان شاعرانی را برای مداحی گردهم نمی آوردند، بلکه همانند ساير متنفذين جامعه اعم از علمای ديني سران قومي، باسواد و چيز فهم را در سفر و حضر باخود نگهداشتند؛ حتا شاحسين هوتکي به گونۀ استثنا غالباً به تقليد ازشاهان پارسی زبان، ادبا وشاعران وقت را در دربارش ره داده مشاعره هارا به رياست خودش برپا ميکرده و شعر شاعران را پس از قرائت به نقد ميگذاشت تا ديگران رانيز  به عين کار تشويق نمايد. ولی مداحی اصلاً  معمول نبوده است.

 … احمدشاه ابدالی  يکی از شعرا به نام پيرمحمد کاکړ را به اين منظور استخدام کرده بود تا به وليعهدش شاهزاده  سليمان دستور زبان پشتو و  اصطلاحات دولتی و ديوانی را آموزش دهد. البته احمدشاه بابا خودشاعر دو لسانه بوده است. شاعران دربارهاي غياث الدين و شهاب الدين غوری که تا ختم سلا لۀ شهنشاهی سوری-غوری مردم  آن سامان، بويژه تايمنيها هنوز پرسنايز نشده بودند در رکاب آنان به جای مداحی شعر های رزمی را به خاطر تشجيع لشکريان بر ميخواندند، به گونۀ مثال شعری از ملکيار غرشين تايمنی چنين است:

څښتن مو مل دی- اوس مو يرغل دی/ غازيانو گورئ…

»

…