آرشیف

   إمام علامه قاضی ابوالحسین محمد بن قاضی کبیر أبِي یعلی محمد بن حسین بن محمد بن خلف بن الفراء حنبلی بغدادی مشهور به ابن أبِي یعلی حنبلی در بغداد در شب بیست هشتم یا بیست و نهم ماه محرم سال 451 هجری قمری مطابق سال 1059 میلادی متولد گردید. نامبرده را ابن الفراء می گویند، و فراء در لغت به معنی پوستین دوز می باشد، و شاید هم یکی از نیاکانش پوستین دوزی و یا پوستین فروشی داشته است. موصوف شخصیتی مورخ، محدث و از فقهای حنابله بود. او قرائت را در نزد ابوبکر خیاط آموخت، و فقه را از ابوجعفر شریف فراگرفت، و ابومحمد جوهری به وی اجازه نقل حدیث داد. وی بعد از وفات پدرش تدریس فقه می کرد. ابوالحسین بن الفراء از پدرش أبِي یعلی محمد، أباجعفر محمد بن مسلمه، أبابکر خطیب بغدادی، عبدالصمد بن مأمون، أبا مظفر هنَّاد نسفِي، أبا الحسین بن المتهدی بالله، أباالحسین بن نقور و عده أی دیگر حدیث روایت نموده، و از او ابوطاهر احمد بن محمد سِلفِي اصفهانِي، ابوالقاسم علی بن حسن بن عساکر، ابوموسی مدینِي، تمام بن شنا، ذاکرالله حربِي، مظفر بن برِي، علی بن عمر واعظ، عبدالله بن محمد بن علیَّان، محمد بن غنیمه بن دقاق، عبدالله بن احمد بن خشاب بغدادی، ابن کلیب و عده أی دیگر روایت کرده اند. سِلفِي می گوید: ابوالحسین بن الفراء در مذهبش متعصب بود، دربارۀ اشاعره بسیار حرف می زد، و با آنها گفتگو و مناظره می کرد، او را در بارۀ مذهبش تالیفاتی است، و مردی دیندار، ثقه، و ثابت می باشد، و از وی حدیث شنیدم. ابن جوزی می گوید: ابوالحسین بن الفراء در باب المراتب در بغداد خانه أی دورتر از خانه های دیگر داشت، و بر دروازه خانه خادمی و نگهبانی گماشته بود، خادم دانست که در خانه اموالی موجود است، در شب عاشورا سال 526 هجری قمری مطابق سال 1131 میلادی او را سربرید، و اموالش را برد، و بعد قاتل گرفتار شد، و به جرم قتل قصاص گردید. ابوالحسین بن الفراء در گورستان باب حرب در کنار قبر پدرش مدفون است. ابوالحسین بن الفراء برادر بزرگتر أبِي خازم محمد بن محمد متوفی 527 هجری قمری می باشد. تالیفات ابوالحسین بن الفراء عبارت اند: 1 – طبقات الحنابله در دو جلد. 2 – المجرد فِي مناقب الإمام أحمد. 3 – المفتاح در فقه. 4 – المفردات در فقه. 5 – المفردات در اصول فقه. 6 – تنزیه معاویة بن أبِي سفیان. 7 – إیضاح الأدلة فِي الرد علی الفرق الضالة المضلة. 8 – الإعتقاد.

منابع و مآخذ:
1 – سیر اعلام النبلاء – جلد چهارم – صفحه 265 – به شماره 4784 – طبقه بیست و سوم – تالیف امام ذهبی – عربی.
2 – اعلام زرکلی – جزء هفتم – صفحه 23 – تالیف خیرالدین زرکلی – عربی.
3 – کشف الطنون – جلد ششم – صفحه 75 و 76 – تالیف حاجی خلیفه – عربی.
4 – ویکی نور  – به نقل از دائرة المعارف بزرگ اسلامی – مقاله علی رفیعی – تاریخ نشر سال 1374 هجری شمسی. – فارسی.