آرشیف

امام بزرگ قاضی ابویحیی عباد بن عبدالله بن زبیر بن عوام بن خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی قرشِي اسدی مدنی بوده، و مادرش تماضر دختر منظور بن زبان بن سیار فزارِي می باشد. موصوف از جمله تابعین، یکی از روات حدیث و قاضی مکه در عهد خلافت پدرش عبدالله بن زبیر(رض) بوده است. و عده أی را گمان بر آن بود، که عباد بن عبدالله بن زبیر ولی عهد پدر بوده، و احتمالاً اگر خلافت پدرش دوام می کرد، جانشین پدرش می شده است. عباد بن عبدالله بن زبیر از پدرش عبدالله بن زبیر، مادر بزرگش أسماء دختر ابوبکر صدیق، خاله پدرش ام المومنین عائشه، مردی از بنی مره بن عوف که پدر رضاعی او بوده است، امیرالمومنین عمر بن خطاب، زید بن ثابت و حارث بن خَزمه انصارِي حدیث روایت نموده، و از او پسرش یحیی بن عباد بن عبدالله بن زبیر، برادرزاده اش عبدالواحد بن حمزه بن عبدالله بن زبیر، پسران عمویش هشام بن عروه بن زبیر، محمد بن جعفر بن زبیر و یحیی بن جعفر بن زبیر، صالح بن عَجلان، عبدالله بن أبِي مُلیکه، عیسی بن معمر؛ محمد بن عبدالله بن عباد و دیگران روایت نموده اند. نسائی او را ثقه گفته است. 
  ابوعبدالله مصعب بن عبدالله بن مصعب زبیری در کتاب جمهرة نسب قریش می نویسد: عباد بن عبدالله بن زبیر مرد صاحب قدر در نزد پدرش عبدالله بن زبیر و قاضی پدرش در مکه بود، و وقتی پدرش به حج می رفت، او را جا نشین خود تعیین می نمود، و نامبرده در بین مردم مردی نهایت راستگو بود. وی هم سن و سال عمویش عروه بن زبیر بوده است. 
   ابن حجر عسقلانی می گوید: مصعب زبیری گفته است: عباد بن عبدالله بن زبیر مردی صاحب وقار بوده است. عجلی می گوید: عباد بن عبدالله بن زبیر تابعی و ثقه است.اما روایت او از حضرت عمر فاروق(رض) بدون شک بطور مرسل بوده است. ابن حزم در کتاب جمهرة انساب العرب می نویسد: عباد بن عبدالله بن زبیر از زیبا ترین مردم بود. امام ابوعبدالله شمس الدین ذهبی می گوید: به تاریخ وفاتش دست نیافتم. ابومحمد عبدالرحمن بن ابی حاتم در کتاب الجرح والتعدیل آورده است: از پدرم شنیدم، که می گوید: عباد بن عبدالله بن زبیر بن عوام اسدِي قرشِي از ام المومنین عایشه و پدرش عبدالله بن زبیر حدیث روایت نموده، و از او پسرش یحیی بن عباد و عبدالواحد بن حمزه روایت کرده اند.
   امام محمد بن حبان بستی خراسانی در کتاب تقریب الثقات او را در شمار ثقات آورده، و می نویسد: عباد بن عبدالله بن زبیر بن عوام اسدِي قُرشِي از جمله تابعین بوده، و از پدرش و ام المومنین عایشه(رض) حدیث روایت کرده است.
   محمد بن سعد در کتاب طبقات آورده است: عباد بن عبدالله بن زبیر مادرش دختر منظور بن زبّان بن سیار بن جابر بن عُقَیل بن سُمی بن مازن بن فزاره است. عباد این فرزندان را آورده است: محمد و صالح که مادر شان ام شیبه دختر عبدالله بن حکیم بن حزام بن خویلد است. و یحیی که مادرش عایشه دختر عبدالرحمن بن حارث بن هشام است. مادر عایشه ام حسن دختر زبیر بن عوام است. عباد بن عبدالله محدثی مورد اعتماد و پر حدیث بوده است.
منابع و مآخذ:
1 – تهذیب التهذیب – مجلد سوم – صفحه63 و64 – به شماره 3642 – تالیف حافظ ابن حجر عسقلانی – عربی.
2 – تهذیب الکمال – مجلد چهاردهم – صفحه 136، 137 و 138 – به شماره 3086 – تالیف حافظ جمال الدین مزِي – عربی.
3 – تاریخ کبیر – جلد ششم – قسم دوم از جزء سوم – صفحه 32 – به شماره 1592 – تالیف امام محمد بن اسماعیل بخاری – عربی.
4 – تقریب الثقات – صفحه 654 – به شماره 7119 – تالیف محمد بن حبان بستی – عربی.
5 – سیر اعلام النبلاء – مجلد اول – صفحه 1234 – به شماره 456 طبقه اول از کبار تابعین – تالیف امام ذهبی – عربی.
6 – جمهرة نسب قریش – جزء هفتم – صفحه 242 – تالیف ابوعبدالله مصعب بن عبدالله بن مصعب زبیری – عربی.
7 – الجرح والتعدیل – مجلد ششم – صفحه 100 – به شماره9668/418 – تالیف ابومحمد عبدالرحمن بن ابی حاتم رازی – عربی.
8 – طبقات – جلد ششم – صفحه 114 – تالیف محمد بن سعد کاتب واقدی – ترجمه دکتر محمود مهدوی دامغانی – فارسی.
9– ویکیبیدیا الموسوعة الحرة(دائرة المعارف عربی) آخرین تعدیل 30 سبتمبر سال 2016 میلادی – ساعت 24/15 دقیقه – عربی.