آرشیف

2018-4-23

محمد سرور انوری غوری

جهان بینی:

مقد مه:
یک مسلک ویک فلسفه زندگی خواه نا خواه بر نوع اعتقا د وبینش وارزیا بی در باره هستی وبر یک نوع تفسیروتحلیل از جها ن مبتنی است . نو ع بر داشت وطرز تفکر که یک مکتب در باره جها ن هستی عر ضه میدارد زیر ساز وتکیه گا ه فکری ان مکتب بشمار میرود این زیرساز وتکیه گاه اصطلاحآ جها ن بینی نا میده میشود.
وتکیه گاه اصطلاحآ جها ن بینی نا میده میشود
اید ولوژ ی: 
تعریف لغوی این اصطلا ح ازدو وا ژه لا تینی (Idea ) بمعنی فکر؛عقیده؛ نظر وصورت ذهنی ولوژی(Logy) بمعنی شنا خت ؛ درک وفهم آمده است. که به این اساس کلمه اید لوژی را میتوان بمعنی عقید ه شناسی, فکر شنا سی نظرشناسی بیا ن داشت .
تعریف اصطلا حی :
ایدلوژی عبا رت است از اعتقا د یک انسان مفکر در آن مورد واقیعیت های خا رجی جهان میبا شد.
را بطه میان جهان بینی وایدلوژی.
بسیاری ازدانشمندان میان اید یولوژی وجهان بینی فرق قایل اند .بعضی ها ایدیولوژی راجز از جهان بینی میدانند وبعضی بر عکس عقیده دارند . وجها ن بینی را یکی از مراحل اولیه اید یولو ژی میدانند.
تعریف جها ن بینی :
جهان بینی در لغت واژه جها ن بینی از دو کلمه جهان وبینی مرکب گردیده است که جهان بمعنی دنیاوهمه عالم وکاینا ت بینی از ما ده دیدن واین جا بمعنی معر فت وشنا خت امده است.
جهان بینی در اصطلاح :
جهان بینی از طرف علما ودانشمندان به عبا رات مختلف تعر یف گر دیده است .
جها ن بینی جز( تفسیرجها ن وتعیین موقیعت انسا ن درآن وتوجیه انطباق وی با هستی)چیز نیست . وبه عبارت دیگرجهان بینی عبارت است از برداشت کلی وفلسفی از سه چیز
که آن سه چیز عبا رت اند از:
1- جهان بنی عبا رت از معرفت وشنا خت وتفسیرجهان انسان وزند گی است .
2- نوع بر داشت وطرز تفکردر باره جها ن هستی را جهان بینی گویند .
3- شرح  وتفسیرطبیعت حقایق بزرگ (الله) جهان ,حیا ت ,انسان, وطبیعت تعا مل . علا یق وارتبا ط بین آنها را که در ذهن انسان نزدیک می سا زد عبا رت از جها ن بینی است .
تعریف لغوی علم :
علم یک مصدر عربی بوده که بمعنی دا نستن ,فهم ,درک واگاهی میبا شد که معا دل (سا ینس ) در زبان انگلسی است .
ودر اصطلاح علم تعر یفات زیاد دارد که مهم ترین انها .
(دانش واگاهی در مورد وا قیعتهای خا رجی وذهنی) میبا شد.
جها ن بینی علمی:
کارعلم مبتنی به ازمون وتجربه است.
که دارای یک سلسله مذایا ونا رسا یی ها هردو میبا شد .
جهان بینی علمی جز شنا سی است نه کل شنا سی
از نظر علم جها ن کهنه کتا ب است که اول واخر ان افتیده است .دیگرنا رسایی جها نبنی علمی از جنبه نظری نا پایدارومتزلزل است زیراعلم به فر ضیه وازمون استوار است نه براصول بدیهی .
تجربه به زمان .مکان ووسایل ازمون نتا یج با هم مختلف بار می اورد .
جها ن بنی علمی به پاسخ گو یی به این گو نه سوالا ت عا جز است.
   که ما از کجا امده ایم ؟ برای چه امده ایم ؟ به کجا میرویم ؟
جها ن بنی فلسفی:
جها ن بینی فلسفی در مبدا معرفت وشناسا یی تنها مبتنی بر قیا س. برهان واستد لا ل است .
جها ن بنی فلسفی هر چند دقت ومشخص بودن جها ن بینی علمی را ندا رد ودر عوض آن متکی به یک سلسله اصو ل بدیهی. عام ودر بر گیرنده می با شد که از محد ودیت وتزلزل جها ن بینی علمی مصون بوده ودراین راستا با جهان بینی دینی قلمرو دارد گر چه نظر به مبدا ومعرفت وشناسا یی با متفا وت وجدا اند .
جها ن بنی دینی :
جها ن بینی دینی با استفا ده از عقل ,برها ن, واستد لال در مبدا معر فت وجهان بینی وشناسایی خود با تمسک وچنگ زدن وحی از جها ن غیب مبتنی است وبه این ترتیب ازهمه نا رسا یهای جهان بینی علمی بالاتر میباشد از مزایای جها ن بینی دینی علاوه بر دو مزیت جها ن بینی فلسفی (ثبات وجا ودانگی ودیگرعموم وشمول ) قداسیت بخشیدن به اصو ل جها ن بینی است .
معیارخوبی جها ن بینی:
یک جها ن بینی خوب وعالی آن است که :
1- قا بل اثبا ت واستدلال باشد ویا به عباره دیگراز ناحیه عقل ومنطق حمایت شود.
2- به حیا ت وزندگی معنی بدهد.
3- آرما ن ساز, شوق انگیز وآرزو خیز باشد.
4- قدرت تقدس بخشیدن به هدف های انسانی واجتماعی داشته با شد.
5- تعهد آور ومسولیت سا ز باشد .
جها ن بینی اسلا می:
جها ن بینی اسلامی جهان بنی توحیدی است توحید دراسلا م به خا لص ترین شکل وپاک ترین طرز بیان شده است . از نظر اسلام خداوند (ج) مثل ومانند ندارد.
(لیس کمثله شی )
خداوند (ج) شبیه چیزی نیست وهیچ چیز را نمیتوان به خداوند(ج) تشبیه کرد خداوند (ج) بی نیاز مطلق است همه با اونیازمند اند واواز همه بی نیا زاست .
نظر جها ن بینی توحیدی اسلامی:
ازنظر جهان بینی توحیدی اسلامی جهان یک آفریده است که با عنایت ومشیت الهی نگهداری میشود اگر لحظه عنایت الهی ازجهان گرفته شود نیست ونا بود می گردد.
جهان به باطل وبازی وعبث آفریده نشده است , هدف های حکیمانه درخلقت جهان وانسان در کار است.
اسلام دین حقیقت گرا وواقع گرا است.
لغت اسلام بمعنی تسلیم است که نشان دهنده این حقیقت است که اولین شرط مسلمان بودن تسلیمی واقیعت هاوحقیقت ها بودن است هر نوع عناد, لجاج, تعصب , تقلید های کورکورانه , جانبداری ها , وخودخواهی ها از ,ن نظر که برخلاف روح حقیقت خواهی وواقع گرایی است ازنظراسلام محکوم ومردود است.
درنتــــــــــــــیجه:
منطقی بودن یک جهان بینی زمینه پذیرش عقلی آنرا فراهم میسازد ابهام ها وتاریکی های را که درعمل ما نع بزرگ است بر طرف می سازد به حیات وزندگی معنی دادن , پی بردن به ارزش وقیمت بس بزرگ حیات وزندگی انسانی است ودر نتیجه با عث عشق وعلاقه زندگی میگردد.
وتعهد آوری ومسولیت سازی یک جهان بینی  فرد را درعمق وجدان وضمیرمتعهد می کند ومسول خویش وجامعه قرار می دهد .