آرشیف

بتاریخ 20 می سال 2014 نشست عمومی کشور های عضو اتحاد ناتو در شهر شیکاگوی آمریکا برگزار خواهد شد و ناتو در تلاش است تا قبل از رسیدن تاریخ مذکور از چگونگی پیمان راهبردی میان افغانستان و آمریکا بداند تا بتواند در تصمیم گیری های بودیجوی سالانه اش افغانستان را بگنجاند و مقدار حمایت مالی و نظامی خود را برای افغانستان مشخص بسازد . چنان تصمیمی را ناتو همه ساله برای کشور های که هم پیمان شان هستند و یا تازه هم پیمان شان می گردند انجام می دهند.
قرار بود بعد از بسیار گفتگو ها توسط هیئت های افغانستان و آمریکا پیش نویس این پیمان تکمیل و بدست نشر سپرده شود ولی نظر به عوامل مختلف در ماه های گذشته هیئت های دوطرف نتوانستند به این کار نائل گردند و همواره تنش ها و اتهامات بین این دو کشور به عناوین مختلف اوج گرفت و مانع تکمیل پیش نویس پیمان راهبردی گردید که این خود ضعف مدیریتی هر دو طرف را نشان می دهد. 
سال 2014 برای مردم افغانستان به یک کابوس تبدیل شده است که نگرانی ها را به اوج خود رسانیده است. مردم حق دارند نگران باشند زیرا تجارب چهار دهۀ گذشته افغانستان نشان داده است که کشور های همسایه و کشور های منطقه در حق شان جفا های زیادی نموده اند و هرگز نخواسته اند تا افغانستان به یک کشور عاری از خشونت و جنگ و مواد مخدر تبدیل گردد و پیوسته از حلقه های که به منافع آن کشور ها عمل کرده اند حمایت و در تمویل و تحهیز شان کوشیده اند. 
از جانب دیگر مردم افغانستان تجارب تلخی که از کشور های غربی دارند نمی خواهند این بار تجارب ناکام، تکرار شود و تنها روی کاغذ باقی مانده و هیچگاه به آن عمل صورت نگیرد. کشور های غربی در بعد از پیروزی مردم افغانستان در برابر اتحاد جماهیر شوروی سابق به آن همه وعده هائیکه به بازسازی کشور و برگردانیدن صلح و آوردن بهبود در زندگی مردم داده بودند وفا نکردند و افغانستان و مردمش را در پرتگاه فراموشی سپردند و با همه مصیبت ها و ادامۀ جنگ های بی معنی نخواستند کشور را کمک کنند. 
درست زمانی غربی ها توجه دوباره به افغانستان کردند که خودشان مورد حمله های دهشت افگنانه قرار گرفتند که ماه سبتمبر سال 2001 خود اثبات این ادعاست برای برگشتاندن امن ، صلح و ثبات در کشور های خود دست به اقدام شدند و به همین منظور کشور و مردم افغانستان محراق توجه دوباره قرار گرفت البته خیلی ناوقت بود اقدامیکه باید سالها پیش صورت می گرفت و بعد از پیروزی مردم افغانستان در مقابل اتحاد جماهیر شوروی سابق ، برای صلح و امنیت تلاش صورت می گرفت. 
پیمان راهبردی و یا استراتیژیک با ایالات متحده آمریکا می تواند کشور را از بسیاری بحران های که بعد از سال 2014 توسط بعضی کشور های منطقه، قرار است راه اندازی شود، نجات دهد، بشرط اینکه آمریکا به همه بند های پیمان امنیتی صادقانه باقی بماند و به آن عمل نماید منحیث یک شریک استراتیژیک از کشور و مردم افغانستان در سطح دنیا حمایت نماید. 
این تنها افغانستان نیست که از امضای پیمان راهبردی منفعت می برد بلکه ایالات متحده آمریکا نیز به آن نیازمند است تا جلو نا امنی ها و بی ثباتی ها و نظامی گری ها را در داخل کشورش بگیرد. در شرایط کنونی همه کشور ها نیاز کار مشترک را دارند تا از منافع کشور های شان دفاع نموده و فضای امن برای زندگی صلح آمیز مردم شان ایجاد نمایند و افغانستان هم به حکم عضو جامعۀ جهانی و ملل متحد می تواند مستقلانه برای رسیدن به یک کشور با عزت تصمیم شفاف بگیرد.
دو کشور همسایۀ افغانستان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان شدیدا دست بکار شده اند تا نگذارند این پیمان امضا شود زیرا آنان فکر می کنند با امضای پیمان، تاثیر گذاری شان به سرنوشت افغانستان کمتر می شود و افغانستان به یک کشور تاثیر گذار در منطقه تبدیل خواهد شد که تحولات در منطقه را رقم خواهد زد. از جانب دیگر شاید فکر کنند که افغانستان در پی انتقام گیری جفاهای که بر آن روا داشته اند براید و آینده را برای این دو کشور باداشتن هم پیمانان قوی تاریکتر بسازد چیزیکه دولت افغانستان همیشه آنرا رد می کند و می گوید که افغانستان جای نخواهد بود تا امنیت کشور های همسایه و منطقه از آنجا به خطر مواجه شود.
ما و شما شاهد خواهیم بود که به محض امضا شدن پیمان راهبردی جمهوری اسلامی افغانستان و ایالات متحده آمریکا ، کشور های زیادی غربی تلاش خواهند کرد تا چنین پیمانها را با افغانستان به امضا برسانند تا منافع شان در دراز مدت محفوظ باقی بماند و در تحولات جهانی نقش آفرین باشند.
آمریکا در افغانستان تجربۀ ناکام روسها را خوب بخاطر دارد و نمی خواهد آنرا تکرار کند به همین منظور ماه ها قبل ازرسیدن 2014 در تلاش گرفتن مشروعیت از دولت و مردم برآمده است تا حضور دوامدار خود را مشروعیت بخشد و تمام بند های پیمان استراتیژیک را روی میز بگذارد تا روی هریک از آنها صحبت و تصمیم دوجانبه صورت بگیرد.

در سفر آقای جان کری وزیر خارجۀ آمریکا به کابل و دیدار طولانی اش با آقای کرزی رئیس جمهور کشور به چهار نقطه موافقت صورت گرفت و یک نقطه جنجال برانگیز شد. 
1- حاکمیت ملی افغانستان 
2- تعریف تجاوز 
3-جلوگیری از تلفات غیر نظامیان
4-منع خود سری های نظامیان آمریکا

اما نقطۀ خبرساز که بین هر دو کشور مشکلات و جنجالها را ایجاد کرد و در حقیقت مانع نشر پیش نویس مفاد پیمان راهبردی شد همین نقطه پنجم بود که در آن مصئونیت قضائی نیرو های آمریکائی مطرح بحث گردید که دولت افغانستان صلاحیت محکمۀ نیرو های آمریکائی را بخود حق مشروع می داند تا در دادگاه های افغانستان محکمه شود ولی آمریکا می گوید که این مغایرت با قانون اساسی آمریکا دارد. اگر سرباز آمریکائی در افغانستان مرتکب کدام جرمی شود او مصئونیت قضائی نداشته مجرم شناخته می شود و در دادگاه آمریکا محکمه می شود . 

به همین منظور آقای کرزی لویه جرگۀ مشورتی را ایجاد کرد تا برایش مشوره بدهند که در مورد مصئونیت قضائی نیرو های آمریکائی چگونه باید تصمیم بگیرد . در صورت عدم موافقت دولت افغانستان، آمریکا خاک افغانستان را ترک نموده و آماده نیست با دادن صلاحیت به دادگاه کشانیدن نیرو هایش در افغانستان مخالفت صریح با قانون اساسی خود نماید.قابل ذکر است که آمریکا با کشور های زیادی عربی ، اسلامی و غربی پیمان های استراتیژی امضا نموده و هرگز به محاکمه کشانیدن نیروهایش در هیچ کشوری تن نداده است.
قراریکه روزنامۀ نیویورک تایمز نشر کرده است مصارف مالی آمریکا بعد از پیمان به مراتب افزایش میابد و در بخش های ملکی و نهاد های مدنی توجه بیشتر صورت خواهد گرفت و تخمین شده است که مصارف آمریکا به 2.7 بلیون دالر افزایش پیدا می کند ، این در حالیست که مصارف سالانۀ آمریکا بعد از سال 2010 تا حالا بین 110 بلیون دالر تا 120 بلیون دالر بوده است.
در برابر افزایش مصارف مالی ، آمریکا از دولت افغانستان خواسته است تا در مقابل فساد مبارزۀ بیشتر و واقعی نماید و در تمام مسائل پاسخگو و مسئولیت پذیر باشد. استدلال آمریکا اینست که مالیه دهندگان حالا می دانند که پول هایشان به شکل درست به مردم افغانستان نمی رسد و از فساد حاکم در دولت افغانستان باخبر شده اند.

نویسنده: سید نظام " طاهری"
آگاه امور سیاسی