آرشیف

تا چند روز دیگر افغانستان در لیست سیاه بانک های جهان به دلیل عدم توشیح قانون منع تطهیر پول قرار میگیرد. این موضوع از چندی پیش در رسانه ها بصورت جدی مطرح و خبر داغ روز شد. 
رئیس بانک مرکزی از عواقب جدی شامل شدن افغانستان در لست سیاه سخن گفت و اعضای پارلمان قوه اجرائیه را کارشکن خوانده و خواهان هرچه زودتر ارسال شدن قانون به شورای ملی غرض تصویب شدند. قرار بود دو – سه هفته قبل این قانون مجلس شورای ملی به بحث گذاشته شده و بزودی تصویب گردد اما از حدود دوهفته به اینسو قانون منع تطهیر پول در شورای ملی بدون سرنوشت بسر میبرد.

و اما پول شوئی چیست؟
پول شوئی یا تطهیر پول در نزد عام مردم ما یک اصطلاح جدید خوانده میشود برای بار اول در ایالات متحده امریکا مطرح شد. آنزمان در ایالات متحده امریکا گروئی به نام الکایون ها به جبر از مردم شهر اخاذی نموده و برای مشروع جلوه دادن درآمد شان اقدام به ایجاد "خشکه شوئی" نمودند که بدین ترتیب وانمود کنند منبع درآمد شان اینجاست! 
زمانیکه در یک جغرافیای مشخص پول های هنگفت از عواید غیر قانونی یا نامشروع توسط گروه های مافیایی بدست میآید برای این درآمد اصطلاح "پول سیاه" بکار برده میشود؛ در مقابل "پول سیاه" در بازار سرمایه "پول سفید" یا "پول پاک" وجود دارد که شامل تمامی عواید از درک فعالیت های قانونی و مشروع میباشد.
امروز پول شوئی شیوه های متعدد را اختیار نموده که نظر به شرایط کشور های مختلف به خصوص کشور های جهان سوم فرق میکند، افغانستان که سهم تجارت های غیر رسمی آن به نسبت تجارت های رسمی آن بلند است و مافیای بزرگ جهانی در افغانستان دست بلند هم در قدرت و هم در فعالیت های غیر قانونی دارند بناً ضرورت است تا به شیوه ی پول های هنگفت را که از درک فعالیت های غیر قانونی شان بدست میآورند به گونه یی در دوران انداخته و تبدیل به پول سفید نمایند.
عمده ترین شکل آن واریز نمودن پول به حساب های بانکی زریعه نشان دادن انجام فعالیت های قانونی و بعد انتقال آن به نقاط مختلف جهان میباشد.

"لست سیاه" از کجا شد؟
حکومت افغانستان قانون منع تطهیر پول را در سال 1383 درست زمانیکه در نظام جدید ظرفیت های کافی موجود نبوده و در آنزمان فعالیت های غیر قانونی نیز تا این اندازه رشد نکرده بود، در 7 فصل و 75 ماده تصویب و به اجرا گذاشت. نظر به بحث موجود در رسانه ها ضرورت تعدیلات این قانون از چندی پیش از سوی صندوق بین المللی پول و بانک جهانی مطرح گردید. 
در افغانستان سیاست و اقتصاد بیشتر از هر کجای دیگر به هم مرتبط است و اینکه این یکی از وسیله های فشار بالای حکومت افغانستان در خصوص مسائل سیاست های خارجی به خصوص در موضوع امضاً پیمان استراتیژیک باشد از امکان بعید نیست؛ اما این نیز یک واقیعت است که در طول چند سال گذشته به ده ها هزار معامله مشکوک پول شویی صورت گرفته و از این طریق پول های هنگفتی غیر قانونی به پول های سفید تبدیل گردیده اند. 
اینک دولت افغانستان مکلف است تا الی 22 جون 2014 این قانون از طریق مراجع قانونی آن تصویب و توشیح نماید در غیر آن شامل لست سیاه بانک های جهان گردیده و دیگر بانک های جهان با بانک های افغانستان معامله نمیکنند.

حالا قانون در کجا رسیده؟
کار بالای تعدیلات قانون منع تطهیر پول از حدود هشت ماه قبل در قوه اجرائیه آغاز و حالا از دو هفته به اینسو در دهلیز های ولسی جرگه در انتظار تصویب شدن قرار دارد؛ به گفته وکلای پارلمان این قانون توسط اعضای کمیسیون های 18 گانه ولسی جرگه مرور گردیده و باید در یک جلسه عمومی تصویب گردد.
تا حال دو بار این قانون به جلسات عمومی گذاشته شده است، اما هر بار به سبب عدم مکمل بودن نصاب یا عباره دیگر به دلیل حاضر نبودن وکلا در جلسه به تعویق انداخته شده است. حتی اینکه در جلسه روز چهار شنبه (11 جون 2014) رئیس مجلس نیز حضور نداشت! 

اما واقعاً "سیاه بخت" میشویم؟ 
هر چه جستجو کردم تا واژه مثبت تری را برای این بحث انتخاب کنم، نیافتم! "سیاه بخت " در قاموس زنده گی روزمره برای همه چه ماستر علوم باشد و یا هم فارغ "قاعده بغدادی" از نزد ملا محله برای همه اصطلاح آشناست و هرگاه افغانستان شامل "لست سیاه" بانک های جهان گردد پس "سیاه بختی" منتظر همه ی ماست!
این قانون نسبت به هر قانون دیگری به زنده گی روزمره ما گره خورده است؛ "لست سیاه" دیگر "پول سیاه" و "پول سفید" نمی شناسد و هرگاه ما شامل لست شدم پس تمامی داد و ستد های بانک های افغانستان با بانک های کشور جهان به حالت تعلیق در میاید.

قیمت لست سیاه را "کی" باید بپردازد؟
امروز افغانستان با تاًسف چیزی بیشتر از 90% ضروریات اساسی و روزمره زنده گی ما از کشور های دیگر وارد شده و تامین میشود. امروز تمامی معامله های تجارتی افغانستان از طریق حواله جات بانک ها با هزینه مناسب صورت میگرد، در صورتیکه این معاملات به حالت تعلیق درآید پس این موضوع بالای تجارت افغانستان به صورت کاملاً مستقیم تاثیرات منفی گذاشته و قیمت ها چند برابر افزایش خواهد یافت.
انجاست که بار دیگر این ملت باید این قیمت را انهم در شرایط که نرخ بیکاری در اوج خودش رسیده بپردازد. بزرگان راست گفته بودند، از خاطر یک "شوم"، میسوزه تمام شهر "روم"!

توسط: بریالی نوری (سایرس) – 12th June 2014
twitter@bnCyrus