آرشیف

 
  پنجاه سال قبل چراگاه های افغانستان غنی و حاصل خیز بود ند. دریا ها در طول سال بستر ساز از آب بودند , نشیب های کوه ها , انواع مختلف بته ها , سبزه ها , نباتات طبی و گیاهان مفید را تولید می نمودند . جنگلهای ایجاد  پسته واوبخت همه قریجات را احاطه نمودندبودند- دریبنجا لغزش زمین ایجاد جرهای آبی و فرسایش خاک به نظر میرسید ،خشکسالی و آب خیزی ها ندراتاً اتفاق می افتید و زمـــین های زراعتی و ادیها حاصلخیز بودند.
  امروزافغانستان از لحاظ منابع طبیعی غریب تر گردیده است ، تخریب این منابع معیشت زنده گی را تهدید می نمایند .زراعت منحصر به موجودیت آب است ، این یک مـــــنـــبع نادر و ذیقیمت اســـــــــت . مردم مجبور هستند ، بته ها ، مواد فاضله باغها ، جنگلها  و حیوانات را برای پخت و تسخین مورد استفاده قرار دهند  . ده ها سال جنگ بسیاری از  فامیل ها را از خانه های شان بیجا ساخت و مرد مان یتیم دار  , بیوه ها و معیوبین را که محتاج کمک اند , بوجود آورد . افغانها میتوانند از طــــریق احیای منابع طبیعی و مدیریت بهتر آن با استفاده از دانش عنعنوی و عصری بخوبی زند ه گی نمایند .
 
 

افغانها چطور میتوانند به محیط زیست نگاه کنند ؟

جوامع افغا نی میتوانند منابع طبیعی کشور را با مدیریت و کارآیی موثر اعاده و حفاظت نماید و به این ترتیب معیشت و کیفیت زند ه گی خویش را بهبود بخشند . در گذشــــــته جوامع روستائی منابع خود را از طریق سیستم های متنوع اجتماعی مانند میر آب منتخب مردم (تنظـــــیم کننده آب )قرغ مال (محافظ نباتات مزروعی ) , پاده وان (گاوران ) , چوپان (محافظ رمه های گوسفند) و توظـــــیف کننده حکومت – مامور جنگل (محافظ جنگل )اداره و تنظیم می نمودند .
   درینجا یک رابطه نزدیک بین تحفظ منابع طبیعی پایدار موجود است . تحفظ غیر ممکن است که اگر احتیاج مردم نادیده گرفته شود ،اما معشیت نمیـــــتواند پایدار باشد ، در حالیکه اگر منابع تخریب میشود بهترین نگهبان و سرپرست جنگلها و علفچر ها ی افغانستان قریه های هستند که در جوار ، حوالی این منابع قرار دارند  ، زیرا که اگر این منابع تخریب گردند ، معیشت  آنها دگرگون میشود . پرنسیپ انکشاف  پایدار طوریست که اگر یک منبع را مورد استفاده قرار میدهد، بهترین سرپرست همان منبع پنداشه میشود . جوامع افغانی میتوانند موفقانه منابع طبیعی خویش را حفظ  ، نگهداری و مورد استـــــــــفاده قرار دهند مشروط بر اینکه حکومت و سایر شرکای کاری از آنها حمایت نموده ، پالیسی و دسترسی به دانش جدید را مهیا سازند .
 

مدیریت اجتما عی منابع طبیعی چه چیز راپیشکش مینماید ؟

مدیریت اجتماعی منابع طبیعی اجازه میدهد که مردم ، جنگلات و منابع آب را بشکل پایدار و همه جانبه مورد استــــفاده قرار داده و از طریق آن احــــــتیاج مردمان  محلی را با استفاده از دانش و منابع محلی  مرفوع ســــازد. این روش پرابلم های را که از اعمال کنونی نشئت میکند در معرض حل قرار میدهد . این اعمال همانا دسترسی آزاد مردم به منابع طبیعی بوده ، میتواند زمین را مورد چرش قرار داده ، درختان ، بته ها و گــیاهان را قطع و یا ریشه کن ساخته ، بدون اینکه در برابر تنظیم و اداره عاقلانه آنها احــــساس مسولیت نمایند . این نوع اعمال منابع طبـــــیعی را شدیداً تخریب نموده ، مردم را در برابر حوادث طبیعی و گرسنگی اسیب پذیر ساخته است.
 

پالیسی افغانستان در مورد منابع طبیعی چیست ؟

حکومت افغانستان و سکتور خصوصی درین مورد نقش کلیدی را ایفا میـــنمایند . پالیسی جدید جنگلات و علفچر هاتصریح مینماید که :1- در این جا ضرور است که توازن بین حفاظت منابع طبیعی و اعاده حاصلخیزی طوری بر قرار گردد، که احتـــیاج مردم افغانستان را مرفوع سازد. 2- جوامع ایکه به منابع طبیعی وابستگی دارند باید حق استفاده از این منابع به آنها طوری محول گردد ، که آنها را به سطح محل تنظیم و اداره نماید .
   قوانین و مقررات زیادی در حال انکشاف اند ، طوریکه یک چارچوب قانونی برای معرفی قواعد مدیریت اجتماعی منابع طبــــــــیعی اعاده کردیده و ازاین طریق مردم را قادر سازد که منابع خود رار بر پایه قواعد انکشاف پایدار تنظیم ، اداره و مورد استفاده قرار دهند .
 

مدیریت منابع طبیعی در عمل چیست ؟

این یک مرام اجتماعی است که طی آن منابع طبیعی به مفاد تمام جامعه تنظیم و مورد استفاده قرار میگیرد . سازماندهی به اساس گروپهای مستفدین منابع مانند انـــــــــجمن های جنگلداری اجتماعی و انجمن های علفچر داری اجتماعی ، جامعه میتوانند اشکال متنوع را تشخیص نمود از ان بهره برده و طور عنعنوی از این منابع برای معشیت زند ه گی خود استفاده نمایند .
این اجازه میدهد که جامعه توافق را در مورد این که توازن را به چی شــــکل بر قرار سازد ، حاصل نموده و احتیاج رقا بتی را در مورد منابع طبیعی محدود تامین نمایند .
این کمک خواهد نمود که منازعات مربوطه به مالکیت زمین را حل نماید هر دوقوانـــین رسمی و عرفی ، موضوع دسترسی ، حقوق بر منابع و مسایل مربوه  به تصرف را تنظیم و اداره مینمایند . حق مالکیت میتواند پیچیده تر شود ، منازعات میتوانند قبل از اینکه یک مدیریت موثر آغاز گردد. با استفاده از بحث وگفتگو ی مردمی حل وفصل گردند . سازمانهای عــــنعنوی مانند شوراهای قومی و همچنان سازمانهای جدید مانند شوراهای انکشافی و شوراهای انکشافی ولایتی و ولسوالی میتوا نند در این زمینه نقش ایفا نمایند .
بعد از اینکه انجمن های جنگلداری و علفچرداری تاســـــــیس گریدند ، آنها باید رهنمود یرا برای مدیریت اجتماعی و اداره ، و تنظیم منابع طبیعی محلی انکشاف دهند . هر انجــــــــمن باید در مقابل اعضای جامعه مرد و زن  ، فقرا و بینوایان ، فعا لین و اشخاص حاشیه ای حسابده باشد .آنها باید قواعد و مقررات را در مورد اداره و تنظیم منابع اجتماعی و نحوه استفاده از انها را طرح نموده  ، قیمت و مفاد مشارک و مسولیت ها و توجه منابع طبیعی داخلی و کمک های بیرونی را سهم بندی نمایند .
   پلانگذاری و نظارت از بهره برداری معقول و مدیریت منابع طبیعی چا لش پذیر اند . جوامع و حکو مت هاشایدمحتاج به دانش و مهارت های جدید باشند از طریق پروسه آموزش ذریعه عمل جوامع استفاده و توانایی خود را بهبود بخشیده تا منابع طبیعی خود را تنظیم نموده و بتواننداین تجارب رابا جوامع دیگر در افغانستان و جا های دیگر شریک سازند .
 
تهیه کننده : احمد (کریمی )تاریخ
23/03/2011 مطابق 1390/01/03