آرشیف

آزادی همزاد انسان است، پس انسان فطرتاً آزاد است. خداوند ج انسان را آزاد آفريده است و هيچ كس نمي ­تواند، اين ويژگی را از او بگیرد. آزادی يك ارزش انسانی است. به همين جهت اعتقاد داريم كه در انسان، آزادی اصالت دارد. چه آزادی عقيده و … محدود كردن آزادی يك استثناء است كه نيازمند دليل و توجيه عقلانی و وحيانی مي‌باشد. بنابراين طبيعی است كه بگوئيم تمام اديان آسماني، عهده دار حفظ آزادی انسان بوده‌اند و در برابر به بردگی كشاندن انسان قاطعانه ايستادگی كرده‌اند و فرقی ندارد كه اين به بردگی كشيدن جنبه مادی داشته باشد يا معنوی و امثال ذلك.
اسلام نه تنها به عنوان آخرين دين آسمانی نيز از اين قاعده خارج نيست بلكه هميشه بر آزادی انسان تأكيد كرده و آن را تضمين كرده است و در برابر همه انواع سوء استفاده و به بردگی كشاندن انسان ايستادگی نموده است. امام علی (ع) مي‌فرمايد: «لاتكن عبد غيرك وقد خلقك الله حراً». عمر بن خطاب خليفه دوم نيز كسانی را كه مردم ديگر را به بردگی مي‌كشاندند مورد خطاب قرار داد و به ايشان گفت: «تا كی مردم را به بردگی مي ‌كشيد در حالی كه مادرانشان ايشان را آزاد به دنيا آورده‌اند».
يكی از انواع آزادي‌های مورد نظر اسلام، آزادی بيان است. يعنی انسان بتواند آزادانه انديشه‌ها، اعتقادات، احساسات و عواطف خود را به صورت طبيعی و مرسوم بيان كند. زيرا انسان جامد نيست بلكه موجودی متحرك است و وجود او نياز دارد كه نسبت به پيرامون خود واكنش نشان دهد و مكنونات درونی خود را ابراز نمايد. اسلام – به عنوان يك دين و با صرف نظر از عملكرد بعضی از وابستگان آن – هيچگاه برای ساكت كردن نَفَس‌ها و كشتن روح ابداع و ابتكار در مردم كاری صورت نداده است. از اين رو تاريخ اسلامی ما سرشار از ابداع گران عرصه ادب و هنر و موسيقی است. مي‌بينيم گروههای بسياری بودند كه با آزادی تمام انديشه­های مخالف خود را بيان مي‌نمودند و اسلام هيچگاه آنان را تحت فشار قرار نداد. بلكه عكس آن ديده مي‌شود.
قرآن مجيد اشاره مي‌كند بودند كسانی پيامبر گرامی اسلام(ص) را ساحر و دروغگو و شاعر و كاهن مي‌گفتند يا در مسأله معاد ترديد مي‌كردند و در بسياری ديگر از مفاهيم و احكامی اسلامی تشكيك مي‌نمودند.
ولی ويژگی نظام آزادي‌ها در اسلام اين است كه ديدگاه خاصّی نسبت به هستی و زندگی دارد، به غيب ايمان دارد و به روز قيامت باورمند است. پس آزادي‌ها نيز بايد در همين راستا حركت كنند. اسلام ايده «آزادی برای آزاديت» را ترويج و تشويق نمي‌كند، بلكه اعتقاد دارد كه آزادی بايد در خدمت پيشرفت و تحول و ابداع و حركت تاريخ باشد. پس آزادی بيان نيز بايد در راستای همين نظام بشری باشد با توجه به اين ديدگاه انساني، آزادی بيان يك ارزش اساسی در مجموعه ارزشهای انسانی است ولی شمامل همه ارزشهای بشری نمي‌شود. كرامت انسانی و حرمت بشری نيز وجود دارد. خطايی غيرقابل توجيه است اگر تحت عنوان آزادی بيان، كرامت و حرمت انسانهای ديگر را زير پا بگذاريم. پس اگر نظام آزادي‌ها در اسلام مبتنی بر ايمان به خداوند است، طبيعی است كه نهايت آزادی نيز هيچگاه از اين نظام نبايد فراتر برود و به توهين به خداوند و كتابهای آسمانی او و پيامبران گرامي‌اش بينجامد.
با توجه به آن چه بيان گرديد، دور از انتظار نيست كه آزادی بيان بعضی ضوابط و شرايط و محدوده‌هايی داشته باشد كه مصالح نوعی و عمومی آن را ايجاب مي‌نمايد. مهمترين اين ضوابط اين است كه آزادی بيان هيچگاه نبايد به حريم خصوصی افراد وارد شود. تحت عنوان آزادی رسانه‌ای ورود به اين منطقه برای هيچ ‌كس جايز نيست. نبايد اسرار مردم را بيرون ريخت و آنان را رسوا كرد. ضابطه ديگر به عامل اخلاق مربوط است. يعنی جايز نيست كه آزادی بيان مرزهای اخلاقی جامعه را زير پا بگذارد و جوانان و كودكان و زنان جامعه را دچار فساد و تباهی نمايد. ضابطه ديگر اين است كه آزادی بايد در چارچوب مصالح ملّی و ميهنی حركت كند. هيچ نويسنده يا روزنامه ‌نگاری حق ندارد اسرار نظامی كشور خود را فاش كند. اين كار خيانت بزرگی است. همه كشورها در مجازات كردن كسی كه اين كار را انجام دهد، متفق القولند.
از اين رو هميشه برای كسانی كه آزادی بيان را يك مسأله غيرقابل مناقشه مي‌ دانند تأكيد مي‌كنيم كه ويژگي‌ها و خصوصيت ‌های ملت ‌های ديگر را بشناسند و وارد عرصه‌ هايی كه توهين به ديگران محسوب مي‌شوند نگردند. اگر تعدی به تماميت ارضی يا موجوديت يك دولت خيانت بزرگی به شمار مي‌آيد، از نظر ما مسلمانان، تعدی و توهين نسبت به همه پيامبران الهی و پيامبر گرامی اسلام(ص) بسيار خطرناك­­­ ‌تر و بزرگ ‌تر از آن است. زيرا پيامبران الهی نقش بس ارزنده‌ای برای همه انسانها داشته‌ اند. پيامبران بودند كه بشر را از ظلمت‌ها و تاريكي‌ها به سوی نور و روشنايی بيرون بردند. اهداف اصلی غرب كه پشت نقاب آزادی بيان خود را پنهان كرده‌اند به تدريج رو مي­شود. لذا ما از اين بابت بسيار احساس خطر مي‌كنيم. در جايی كه به اسلام و پيامبر گرامی آن توهين مي‌شود، آزادی رنگ تقدس به خود مي‌گيرد. چندی پيش مورخ انگليسی به خاطر تحقيق در مسأله يهودي‌ سوزی محاكمه شد. پيش از اين نيز روژه‌ گارودی انديشمند مسلمان فرانسوی به محاكمه كشيده شد.
ما عميقاً اعتقاد داريم كه دارن هی نقشه مي ‌كشند كه آزادی بيان، هرچيزی را كه نام اسلام بر خود دارد به لجن بكشند. نزديك است آزادی بيان به نفاق سياسی و فكری نيز بينجامد. دولت‌های غربی در رابطه با اعراب و مسلمانان و اعتقادات و نمادهای دينی و تاريخی آنها گرفتار نفاق سياسی و فكری شده‌اند. بعيد نمي‌دانيم كه تعدّی به حرم امامين هادی و عسكري(ع) هم جزئی از توطئه دستگاههای اطلاعاتی غرب باشد. بعيد نيست كه اشغالگران آمريكايی در اين قضيه دست داشته باشند. مي‌خواهند توجه مسلمانان از مقدساتشان منحرف كنند. مي‌خواهند مسلمانان را به تدريج وارد مشكلات و فتنه‌ها و جنگهای داخلی كنند. چرا كه ديدند پس از اهانت تعمدی غربي‌ها به پيامبر(ص) و اسلام تحت عنوان آزادی بيان، تمام مسلمانان جهان در مقام دفاع برآمدند.
ما چشم به دنيايی دوخته‌ايم كه آزادی بيان هدفمند و مسؤولانه بر آن حاكم باشد و در آن به مقدسات توهين نشود، مجموعه ‌های بشری مورد اهانت قرار نگيرند و با سخنان سياسی واكنشی كه تحت عنوان آزادی بيان، ايراد مي‌شوند، كشور دچار نابسامانی نشود. همگی بايد تلاش كنند كه كشور را طبق يك تفاهم داخلی بسازند.