آرشیف

درست یک روز بعد از جلسه فرانکفورت پروفیسور علی احمد جلالی کاندید احتمالی ریاست جمهوری افغانستان جهت ایراد سخنرانی در جمع افغانهای مقیم ناروی  پیوست.وی رأس ساعت چهار و پانزده عصر روز یکشنبه 30 نومبر مورد استقبال هیئت رئیسه وکمیسیون مؤظف محفل قرار گرفت ودر سالون که به همین مناسبت پیش بینی شده بود أخذ موقع نمود..

دارالإنشاء مجلس ضمن خوش آمدید  از محترم علی احمد جلالی  تقاضا نمود تا دیدگاها ونظریات خویش را پبرامون اوضاع سیاسی، امنیتی واجتماعی افغانستان وهمچنین اوضاع منطقه وجهان ابراز نماید ،وی ازین تقاضا استقبال نموده برای مدت یکساعت به سخنرانی پرداخت که میشود فشرده از گفته های وی را گزارش گونه تقدیم حضور علاقمندان نمایم.

محترم جلالی نخست پیرامون اوضاع عمومی افغانستان پرداخت وگفت این مسئله دیگر نه مسئله داخلی است ونه هم راه حل ها منحصر به افغانستان است.مشکلات افغانستان زاده رقابت های کشور های منطقه  وجهان چون هند وپاکستان ایران وآمریکا روسیه وآمریکا وهمچنان رقابت های پاکستان وایران وسعودی میباشد که اگر منطقه وجهان به یک اجماع مسالمت آمسز دست نیابند مشکل افغانستان همچنان بر سر جایش باقی خواهد بود.

 

* پرو فیسور علی احمد جلالی بعد از بر رسی اوضاع افغانستان ،منطقه وجهان  به چشم دید ها وبر داشت های سفر اخیر خویش از افغانستان اشاره نمود از فقر وناتوانی مردم افغانستان وبلند رفتن نرخ ها وضایع شدن محصولات زراعتی دهاقین افغانی حکایت کرد که همه بر وضع اقتصادی افغانستان تأثیرات خودرا دارد.او به پیشرفت های اشاره کرد واما گفت بسیاری از پیشرفت ها که بیش از صد ها ملیون دالر هزینه برده است پیشرفت بحساب نمی اید مثلا نو سازی ویا قیر ریزی جاده عمومی کابل قندهار یک پیشرفت است اما بیهوده امروز هیچ فرد دولتی ازآن استفاده کرده نمیتواند ودشمنان افغانستان بر جاده ها تسلط دارند ومانند سالهای گذشته هر روز پل ها وپلچک هارا ویران مکینند.

 

* در مورد طالبان:

پروفیسور جلالی گفت طالبان به کار های رو آورده بودند که بسیاری از هیئت رهبری شان از ایشان اظهار برائت میکردند وحتی سقوط طالبان را نتیجه نفرت شدید مردم از ایشان دانست چنانچه طالبان طور غیر منتظره به شکست نا گهانی روبر وشدند ولی در جا های امن پناه گرفتند ودر حقیقت مردم افغانستان در همه ولایات علیه شان قیام کردند.تنها خارجی ها نبودند که طالبان را شکست دادند در کوه های توره بوره خود مردم ننگر هار ایشان را تعقیب میکردند .دران زمان از نیروهای پنجصد نفری آمریکا وحمایت قوای هوای استفاده شده بود وحال که مردم افغانستان روی ملحوظات بنام های گوناگون کنار زده شده اند نیرو های ده هزار نفری خارجی با استفاده از مدرنترین تجهیزات نیرو های زمینی وهوائی قادر به شکست جبهات محدود طالبان نیستند.باید گفت که طالبان شکست خورده بودند اما جامعه جهانی به نا بودی شان اقدام نکرد..

 

*در مورد ساختار نظام:

نظام از هر حیث به اصلاح ورفورم نیاز دارد.ساختار فعلی کشور را بسوی بحران کشانیده واین نظام در دنیا خیلی بد نام شده بر جستگی های نظام اختلاس ضعف اداره قاچاق مواد مخدر عدم حاکمیت قانون اینها چیز های است که همیشه از رسانه ها میشنویم.از طرف.نظام بدون داشتن کفایت همه اختیارات را بدست خود گرفته.باید برای مردم وواحد های اصلی اداره که ولایات وولسوالی هاست صلاحیت وامکانات بیشتر داده شود.یعنی به ولایات وولسوالی های هم اختیارات کافی اداری وبودجوی تفویض گردد. فعلا یک ولسوال جزء معاش چیزی دیگری در اختیار ندارد درحالیکه مسئولیت پینجا تا یکصد هزار نفر بوی سپرده میشود. وبه همین تر تیب والی ها .رءسای ادارات محلی از طرف وزارت های مربوط مقرر میشوند وبه والی اعتنای کمتر دارند که نوع انارشسم اداری را بوجود آورده.

 

*نواقص حکومت انتقالی:

ویدر مورد جلسه بن وحکومت انتقالی افزود با انکه اجماع جهانی در سال 2001 یک تحول بسیار مهم بود اما در مورد ساختار نظام سیاسی ونظامی افغانستان توجه درست صورت نگرفت واز همه جهت های در گیر دعوت بعمل نیامد در ین موردنهایت عجله صورت گرفت چون طالبان بر خلاف انتظار به سر عت شکست خوردند، باید جای شان پر میشد..بناء نه تشکیل سیاسی برای اداره نه تشکیل اردو برای دفاع از افغانستان کافی بود ونه هم پولیس ونه نیرو هائیکه بخاطر شکست القاعده به افغانستان آمده بودند.این حقیقت است که حال جهان متوجه آن شده است.افغانستان از لحاظ نفوس ومساحت از عراق بزرگتر است اما نیروی های کمتر بخاطر اداره ومبارزه با تروریسم در نظر گرفتهشده بود.

 

* در مورد سر نوشت خط دیورند:

یکی از سوال ها سر نوشت خط دیورند بود که وی درین مورد پاسخ روشن نداد وگفت این مسئله به ملیت های دو طرف این خط کهنه ارتباط دارد ومن شخصا ازین خط اثر نمی بینم وافغانستان در شرائط نیست که به این مسائل دامن زند واگر ساکنان دو طرف خط خواسته باشند درین مورد تصمیم بگیرند بحکم دموکراسی حق دارند واما دولت ها درین مسائل مداخله نمیکنند.

 

* پیامد افزایش نیرو ها در افغانستان:

وی در پاسخ به این سوال که افزایش نیرو های خارجی در افغانستان چه پیامد دارد ،گفت: اگر این نیرو ها در همان اوائل با کمیت زیاد وانسجام درست وارد افغانستان میشدند وهم آهنگ عمل میکردند ،حال ما بجای افزایش شاهد کاهش نیرو های خارجی از افغانستان میبودیم ولی متأسفانه حالا که او ضاع وخیم تر شده این فکر در نزد جامعه جهانی تقویت یافته.در مورد پیامد ها باید گفت که إعتماد سازی در بین ملت افغانستان وجلب حمایت شان بهتر از هر نیرو دیگر است.وپیروزی بدون حمایه مردم نهایت مشکل است.

 

* در مورد مصالحه با مخالفین:

جلالی پایان هر جنگ را از طریق مصالحه وگفتگوی سالم ممکن دانست .اما در افغانستان صلح با کی وبخاطر چه؟ او درین زمینه به نکات خیلی با ارزش اشاره نمود.وی گفت مخالفین دولت افغانستان در مقابل ارزش ها می جنگند نه حاکمیت، ایشان قانون اساسی را قبول ندارند، معارف وفرهنگ را دشمن خود میدانند وبا دموکراسی، آزادی بیان وحقوق بشر وهمه ارزش های مدنی اخلاقی وحقوقی  در جنگ وستیز اند ،و باید یقین داشت که مخالفین به مشارکت در نظام سیاسی با همه گروه ها عقیده ندارند  لذا ایشان مشارکت نه که تسلیمی مکمل سیستم را تقاضا مینما یند، کاری که نهایت دشوار است وشاید قابل قبول هم نباشد.از طرف دیگر صلح وقتی ممکن است که طر فین از خواست های شخصی خود صرف نظر وبخاطر مصالح ملی به توافق برسند تا نظریات به هم نزدیک شود در حال حاضر  دولت ومخالفین بر خواست های خود تأکید دارند وهیچ تنازل را نمی پذیرند در چنین حالت دور نمای صلح غیر محتمل به نظر می رسد.حکومت فعلی ضعیف است بخاطر آشتی با ید بهای گزاف بپردازد.من را عقیده بر این است که اول حکومت تقویه شود وبعد صلح با مخالفین از موقف قوی مطرح گردد.

 

* آیا کاندید خواهد بود:

وی فعلا از کاندید اتوری چیزی نگفت چون از محترم جلالی پرسیده شد که آیا خودرا در پست ریاست جمهوری انتخابات سال آینده کاندید خواهد کرد؟ وی با لب خند گفت معلوم شود که انتخابات بر گزار میشود ویا خیر،دوستان دیگر مانند شما از من تقاضا کرده اند تا خودرا کاندید نمایم ولی من تا هنوز شرائط را مساعد نمی بینم .تصمیم درین مورد نیاز مند یک سلسله پیش شرط هاست. اما وی تلویحا گفت من میخواهم یک تیم کاری منایب فعال ونیک نام داشته باشم که معنی کاندیدا توری را میدهد.

 

* در مورد حل اختلافات نژادی وزبانی:

ازوی پرسیده شد که در حال حاضر برخی حلقات بمسائل قومی ونژلادی دامن میزنندچطور میشود این مشکل را حل نمود؟وی  با إظهار تأسف گفت در کانفرانس هائیکه در کانا دا وکشور های مختلف  شر کت کردم دیدم مردم تعدد زبانها را یک غنامندی احساس میکردند وبدون تعصب به هرود زبان صحبت مینمودند ودر آمریکا هم انگلیسی زبان رسمی نیست.این مشکل با دامن زدن اختلافات حل نمیشود. در کشور های دیگر ازز بان من حیث وسیله محبت دوستی تفاهم ورفع مشکل استفاده میشود ودر افغانستان زبان را کلید مشکلات ساختند طبعا بر اختلافات ملی نیز اثر خودرا دارد.این مسئله با رشد شعور سیاسی وآگاهی ملی قابل حل است.درین محفل شخصیت های چون دلجو حسینی، جنرال انصاری، غلام گل مصلح، جنرال ربانی خان، غلام سخی مصباح، استاد عابد حیدری محمد الله ناقد، وبرخی دیگر از شخصیت های علمی وفر هنگی کشور حاضر بودند که جلالی از دعوت وپذیرای شان قدر دانی نمود.