آرشیف

الحمد والمنه شمارۀ سوم و چهارم مجلۀ صدای غور ، به پشتیبانی مالی بودجۀ حکومت داری مبتنی بر نتابج- P B G F II- که صاحب امتیازی آن نا مشخص می باشد ، به عهده داری و مسئولیت محترم نبی ساقی ، و بقیه همکاران ( طراح ، حروفچین و هیأت تحریر ) پا به عرصۀ وجود گذاشته ، بار دوم انتشار یافت.
در قانون رسانه های همه گانی مادۀ اول جزء پانزدهم چنین تذکر به عمل آمده : « صاحب امتیاز: شخص حقیقی یا حکمی است که به تأسیس و تدویر رسانه های برقی ، چاپی ، نهاد آموزش ژورنالیزم ، مطبعه ، مؤسسۀ نشراتی ، دارالترجمه، آژانس خبر رسانی ، مؤسسۀ تولید فیلم و شرکت تبلیغات و اعلانات می پردازد.»
تمام مجله ها و نشریه های که در چوکات رسانه ها ، فعالیت می کنند ، بدون شک از طریق یکی از اشخاص حقیقی یا حکمی به نشر می رسند که آن اشخاص ، نهاد یا اداره ، صاحب امتیاز نشریه می باشد و در صفحه یی که دست اندرکاران مجله تحریر می گردد ، اولین نکتۀ قابل تذکر به حساب می آید. در چاپ نخست مجلۀ صدای غور نیز این نکته مراعات گردیده و مقام ولایت غور صاحب امتیاز مجلۀ صدای غور مرقوم شده بود. اما در چاپ دوم این مجله ، صاحب امتیاز آن نامشخص می باشد و معلوم نیست که این بار هم صاحب امتیاز این مجله مقام ولایت است یا کدام تغییراتی در این راستا به وجود آمده. اگر در شمارۀ دوم هم این کار صورت می گرفت ، با قواعد و مقررات رسانه ها بیشتر همخوان و سازگار می شد.
به هرحال ، گرچه بنده خود را کمتر ازآن می دانم که به داشته ها ، خوبی ها و نارسای های یک مجله ، کتاب یا نوشته یی ، دست انتقاد دراز کنم و یا نکات اصلاحی را در آن پیشنهاد نمایم. اما سخن نخست مجلۀ صدای غور که: « … اگر اشتباهات و نارسایی های مجلۀ صدای غور از سوی شما عزیزان به ما گوش زد شود ، با سپاس و تشکر فراوان پذیرفته خواهد شد.» برایم جرأت داد تا جهت بهبود روند کار و برجسته ساختن بعضی از نکاتی که از نظر بنده درخور توجه و بازنگری بود ، طور خلاصه یاد آوری نمایم . 
ازآن جای که حقیقتاً مجلۀ صدای غور خوبی ها و جذابیت های فراوانی داشته و از محتویات ، شکل و زیبایی که برخوردار است ، یقین دارم که پر طرف دار ترین رسانه و مورد توجه هموطنان غوری ما بوده و خواهد بود و زمینۀ مناسبی را برای اظهار فکر و احساس و انعکاس حقایق به طور عادلانه توسط گفتار ، نوشته ، رسم تصویر و … فراهم خواهد ساخت . 
ولی با توجه به اینکه هرکار ، در پهلوی محاسن وخوبی هایش ، یک سری کمی ها وکاستی های نیز داردکه مجلۀ صدای غور همچنان نمی تواند مدعی باشد که هیچ کاستی و نقیصه یی در آن راه نیافته است. 
بنا بر دلایل و مسایل یاد شده و تقاضای سخن نخست ادارۀ نشریۀ صدای غور، اینک برخود لازم دانستم تا جهت بهبود کیفیت کاری ، نکاتی که از نظر بنده قابل اصلاح و تجدید نظر می باشد به طور کوتاه اشاره یی داشته باشم:
طوریکه اکثر دوستان در جریان هستند ، چاپ نخست مجلۀ صدای غور از خوبی ها و ارزش های چشم گیری برخوردار بود. طرح ، ویرایش و محتویات شایانی را از آن خود کرده بود. ولی مقام ولایت برای اینکه این کیفیت ها را ارتقا دهد و اصلاحات بیشتری را در چاپ های بعدی این مجله ، در نظر بگیرد و آن اشاراتی ظریفی هم که از طرف محترم غلام نبی ساقی نسبت به مجلۀ صدای غور شده بود ، سبب بر این شد تا مقام ولایت ایشان را به سمت مدیر مسئول این مجله انتخاب نمایند. و من هم به نوبۀ خود خوشحالم ازینکه شمارۀ دوم وسوم مجلۀ صدای غور مدیر مسئول وهیئت تحریر را با خود دارد.

به هر حال می رویم به اصل مطلب:
1. اولین نکته یی که باید یاد آور شوم این است که در سخن نخست مجله از تمام قلم به دستان و فرهنگیان داخل و خارج کشور ، دعوت شده تا مقالات و نوشته های خویش را به آدرس مجله ، ارسال نمایند ، اما هیچ آدرس ایمل یا شماره تلفونی در این مجله ، گذاشته نشده تا دوستان عزیزی که می خواهند مقالات شان را به اشتراک بگذارند ، به آن آدرس ارسال نمایند.
2. صحافی این شماره در مقایسه با شمارۀ قبل ، خیلی کم کیفیت بوده و از چسپ سرد در آن استفاده به عمل آمده تا جائیکه هنوز به مطالعه نرسیده به ورق زدن از هم می پاشد گوئی ورق ها طور عاریت روی هم گذاشته شده باشند که به این صورت هیچ خوانندۀ گرامی ما نمی تواند– هر قدر احتیاط کند – از اول تا آخر نشریه را بخواند و اوراق آن در گرداندن صفحه ، کنده نشود و از هم نپاشد. 
3. تصاویری که برای بعضی از عناوین– نه همه – در نشریۀ صدای غور انتخاب شده ، کاملاً بی ربط بوده و هیچ پیوندی با مطالب وابستۀ خود ندارند ؛ از جمله:
الف ) : در صفحۀ 18 عنوانی تحت نام « کمپاین آگاهی دهی قبل از کشت کوکنار» که در سالون مقام ولایت راه اندازی شده بود مندرج می باشد که تمام محتوای آن ، از برگزاری کانفرانس و جلسۀ یک روزه به خاطر آگاهی دهی از اضرار کشت ، قاچاق و استعمال مواد مخدر و دست آورد های ریاست مبارزه با مواد مخدر ، حکایت می کند. اما عکسی که برای این عنوان در نظر گرفته شده ، یک افسر مسلح که پشت سر وی آتش افروخته و دودهای تیره و سیاه می باشد که فکر نمی کنم با جلسه یی که به اشتراک عده یی زیادی از اشخاص و اراکین دولتی ، در سالون کانفرانس های مقام ولایت برگزار شده ، ربطی داشته باشد. می شد تصویری از کسانی که در جلسه اشتراک کرده بودند ، گرفته و همدوش این عنوان گذاشت ویا کدام تصویری دیگری که همخوانی می داشت.
ب ) : در صفحۀ 22 ، گفته شده که : « در صورتی که امنیت باشد ، کار شاهراه غور- هرات آغاز می شود ». برای این مطلب عکسی قرار داده شده که کار برف پاکی راه های مسدود شده در زمستان باین یا کدام منطقه یی صعب العبور دیگر را می نمایاند. اما زمانی که خواننده ، به خودِ مطلب توجه کند و آنرا بخواند ، می بیند که قضیه ، حاکی از اسفالت سرک غور – هرات است نه از برف پاکی راه های مواصلاتی. بنا بر این اگر به جای این تصویر ، تصویری از همین سرک های خامه و خاکۀ غور ، برای این عنوان انتخاب می شد و یا اگر قرار بود که تصاویر به طور سلیقه یی انتخاب شود ، می شد که عکسی را از سرک و جاده یی که در حال اسفالت و کار باشد از انترنت و جای دیگری گرفته و به این عنوان اختصاص داد.
ج ) : در صفحۀ 33 ، تحت نام « توزیع مواد از سوی کمیتۀ ملی مبارزه با حوادث» ، عنوانی نوشته شده و عکسی برای این عنوان تنظیم شده که از یک منطقه یی نا آشنا که اکثر اطاق های آن از اثر ریزش زیاد برف ، نا پیدا به نظر می رسد. ولی زمانیکه اصل موضوع را انسان مطالعه می کند ، در می یابد که کمیتۀ ملی مبارزه با حوادث ، جهت درخواست کمک از منابع ملی و بین المللی ، تشکیل جلسه داده و تصمیم بر آن شده تا از منابع یاد شده کمک درخواست شود تا ازین طریق به آسیب دیدگان حوادث طبیعی و بیجا شده گان ولسوالی ها، کمک صورت گرفته و به قناعت شان پرداخته شود. واضح و آشکا ر است که هیچ توزیع موادی در این عنوان در کار نیست. بنا بر این ، اگر عکسی از همان جلسۀ تشکیل شده در نظر گرفته می شد خیلی مناسب تر بود تا این عکس ، ازین رو طوریکه مشاهده میشود عنوان با متن موضوع و عکس با هردوی آنها چندان ارتباطی ندارد.
د ): « کارمندان دولت و کمک به بازسازی مسجد خاتم النبین» این عنوانی است که در صفحۀ 40 مجلۀ صدای غور قرار گرفته که متن موضوع هم همان مفهوم عنوان را می رساند و بحث و گفتگو ، روی اعمار مجدد مسجد خاتم النبیین است. اما تصویری که تحت نام این مطلب در نظر گرفته شده ، یک تصویر زیبا و کاملاً معمور و آباد که اطراف آن با درخت و گل ، مزین شده از یک مسجد یا اماکن دینی دیگر است که شاید مقبرۀ خواجه عبدالله انصاری یا خواجه مودود چشتی و یا جای دیگر که بنده دقیقا نمی دانم ، باشد. اما با عنوان مطرح شده تحت نام اعمار مسجد خاتم النبیین کدام پیوستگی و ارتباطی ندارد. بهتر بود عکسی از خود مسجد خاتم النبیین که زنده و موجود می باشد و هم نیازی به ترمیم داشتن و اعمار مجدد خود را به وضاحت نشان می دهد گرفته و به این عنوان انتخاب می شد.
4. مهم ترین بخشی که در آن کمتر توجه صورت گرفته مسایل مربوط به یکسان نویسی ، درست نویسی و رعایت فاصله های بین کلمه ها می باشد ، هرچند تمام محتویات نشراتی ، به خصوص نشریه های چاپی وآنهم بخش نشرات یک ارگان رسمی مانند وزارت ، ولایت ونهاد های رسمی و دولتی میبایست بر علاوۀ مسایل تخنیکی در قسمت برگ آرایی، درست نویسی ، طراحی، صحافت و … ، ظرافت ها در نظرگرفته شود ، موضوع دستوری و رعایت کردن لازمه های گرامری جز لاینفک باشد که متاسفانه در بیشتری از صفحات نشریه صدای غور که بخش نشرات یک ولایت را احتوا میکند حرف ها غلط ، کلمه ها اشتباه و فاصله ها در حد نهایی رعایت نگردیده. به نظر من اگر مدیر مسئول وهیئت محترم تحریر ، حین تایپ مطالب دقت بیشتر را بخرچ می دادند خوب بود . تا روی هم رفته از اشتباهات ونارسائی های تایپی که همین اکنون در اکثر صفحات و داشته های مجلۀ صدای غور مشهود است ، اصلاح وبهبود حاصل می شد وبه جذابیت هرچه بیشتر این مجله می افزود.

به طور مثال : 
• کلمۀ رئیس گاهی با دو «ی» نوشته شده = رییس. گاهی با یک همزه و یک «ی» نوشته شده = رئیس. اما گاهی تنها یک «ی» دارد = ریس. مناسب آن بود که همیشه یک روش در نگارش آن به کار می رفت.
• کلمۀ اطمینان از اول تا آخر این مجله ، گاهی بدون « ی » نوشته شده = اطمنان. ، گاهی با « ی » نوشته شده = اطمینان و گاهی هم بدون «ی» و«ن» نوشته شده = اطمان. لازم بود که در نگارش کلمه ها دقت می شد.
• در نگارش کلمۀ « ولسوالی » در عنوان « گزارش هیأت اعزامی ولایت ، به ولسوالی ها» و بعضی عناوین دیگر ، هیچ توجه نشده و کلمۀ ولسوالی چند بار به صورت « والسوالی» – با افزودن الف بعد از واو- نوشته شده.
• واژۀ « ستره محکمه» نیز درین مجله گاهی بدون الف به صورت « ستره محکمه » و گاهی با اضافه نمودن الف در اول آن به صورت « استره محکمه » تحریر یافته است که خوب بود روش بهتر آن در نگارش تعقیب و استفاده می شد.
• رعایت فاصلۀ بین کلمات که هم برای خواننده کمک می کند تا کلمات را درست بخواند و هم سبب می شود تا معنای کلمات به صورت درست درک شود ، نکتۀ بسیار مهمی است که در تمام صفحات مجلۀ صدای غور مخصوصاً فاصله های بین حرف «واو» و کلمۀ مابعد آن ، بیش از حد به آن بی توجهی صورت گرفته که از جمله 18 مورد در صفحۀ 72 ، عنوان گزارش ریاست امور زنان ، 43 مورد در صفحۀ 68 عنوان گزارش ریاست احیا و انکشاف دهات و 142 مورد در صفحۀ 76 عنوان رابطۀ هدف و وسیله از منظر دینی ، این فواصل مراعات نگردیده. زیرا اگر فاصله ها رعایت نشوند کلمات مثل : « و طی یک روز» اگر بدون فاصله بین «و» و «ط» نوشته شود به شکل « وطِی یک روز»[به کسر ط]، کلمۀ « و ما » [ما، به معنی ضمیر اول شخص جمع ] اگر بدون فاصله بین «و» و «م» نوشته شود ، به شکل « وَمَا» [ به معنی عربی آن] و کلمۀ « و با» [با، به معنی همراه] اگر بدون فاصله بین «و» و « با» نوشته شود به شکل « وبا» [به معنی یکی از بیماری ها] تلفظ و خوانده می شود و کلماتی دیگر که در این نشریه به رعایت فاصلۀ بین آنها توجه و دقت چندانی صورت نگرفته.
غلط نویسی کلمات در این نشریه ، اصلاً قابل محاسبه و سنجش نیست که در تمام مطالب عناوین آن مشهود است؛ از جمله چند نکتۀ آنرا به عنوان نمونه یاد آور می شوم:
• در صفحۀ ششم کلمۀ «دیانت» به شکل [دیانیت]، «اما» به شکل [امام] ، «افغانستان» به شکل [فغانستان] و « نمودید» به شکل [نموید] تایپ شده .
• در صفحات 10، 11،12،13،14، 15و 20 کلمۀ « قوماندان » به شکل [قومانان] ، « های » به شکل [ها] ، «کنیم» به شکل [کینم] ، «طبیعت» به شکل [طعیبت] ، « شده » به شکل [ شدده] ، « موجودیت » به شکل [موجویت] و « مستقیم » به شکل [مستقم] تایپ گردیده. همچنان کلمۀ «زراعت» ، هم در فهرست مطالب و هم در صفحۀ 12 به شکل [ زارعت] نوشته شده است.
• همان گونه که قبلاً نیز یاد آوری شد ، کلمۀ « اطمینان » تقریباً در تمام مطالب به شکل [اطمنان] – بدون «ی»- و گاهی به شکل [اطمان] – بدون « ی و نون » – نوشته شده است.
• در صفحات 33 ، 36، 38، 40 ، 43 ، 45، کلمه های « بررسی » به شکل [برسی] ، «وضعیت» به شکل [ضعیت] ، « فضل الحق » به شکل [فضل الق] ، « پشتیبانی » به شکل [پشتبانی] ، « افتتاح» به شکل [افتاح] ، « دست آوردها» به شکل [است آوردها] ، « ولسوالی » به شکل [والسوالی] ، «مشکلات» به شکل [مشکلا] ، «اقتصادی» به شکل [افتصادی] ، « مقررات» به شکل [ مقرارت] و نیز عبارت دیگری در صفحۀ 45 به شکل [ م ولایت ] نوشته شده که به گونۀ درست مفهوم نمی باشد.
• صفحۀ 59 ، در گفتگو با لیدا عرفانی ، از قول خانم عرفانی نوشته شده که : « … ازدواج های زیر سن صورت می گیرد.» یعنی چه؟ در حالی که معلوم نیست زیر سن 30 سال ، 18 سال، 20 سال یا کدام سال دیگری منظور نظر بوده که افادۀ مطلب نمی شود.
• عنوان دیگری در صفحۀ 42 تحت نام « مسابقۀ کتاب خوانی در غور» تحریر یافته و در آن عنوان ، از توزیع جوایز به برندگان مسابقه در تاریخ 30/11/92 سخن گفته شده در حالیکه مطالب این مجله ، در ماه های دلو و حوت سال 1391 گرد آوری شده و تا هنوز یک ماه از سال 1392 نگذشته ، چه برسد به ماه 11 سال 1392 !
4 . از آن جای که همه می دانیم استفاده از کمپیوتر مخصوصاً در بخش نوشتاری ، دست نویسنده باز است و می تواند انواع فونت – قلم – را استفاده کند و خط ها را به طور دلخواه انتخاب نماید. اما آنچه که باید در نگارش یک کتاب ، مجله یا نوشته مراعات شود این است که نویسنده در نگارش خود همسانی نوع خط ، حالت خط – مثلاً Bod,Italic,Underline– و هم تراز بودن آن را در عناوین مطالب دقیقاً در نظر بگیرد و تمام سطر های یک عنوان یا مطلب در عین خط ، حالت و هم تراز بودن تنظیم گردد. اما :
الف ):در صفحۀ 8 مجلۀ صدای غور– عنوان معرفی معاون جدید ولایت غور – تمام سطور این عنوان در هر دو ستون راست و چپ به خط بولد (Bold) نوشته شده ولی انتهای هردو ستون ، پنج/شش خط آن از بولد کشیده شده که به آن هیچ توجهی صورت نگرفته و ارتباط آن با سطر های قبلی از هم پاشیده است . 
ب ): صفحۀ 68 این مجله – عنوان گزارش ریاست احیا و انکشاف دهات – در تمام نکات زیر عناوین آن بولت (bullet) و عدد استفاده شده که در آنها نیز یکسانی مراعات نشده ، گاهی یک نوع بولت و گاهی نوع دیگر آن به کار رفته ، گاهی از عدد استفاده شده و گاهی اصلاً نه عدد و نه بولت در آنها تنظیم شده است و متون آنها بعضی بیش از اندازه به طرف حاشیه و بعضی دیگر ، خیلی طرف وسط صفحه پیش رفته. دو نکته از این عناوین به صورت بولد(Bold) و تمام نکات و سطور دیگر این مطلب به شکل عادی یا بدون بولد (Regular) تایپ شده که زیبایی نگارش و کیفیت آرایش آن را نامطلوب کرده است.
ج): در صفحۀ 64 عنوان « گزارش ریاست کار امور اجتماعی شهدا معلولین» از همان آغاز مطلب ، ستون سمت چپ آن به صورت بولد (Bold) و ستون سمت راست آن به شکل عادی (Regular) تایپ گردیده و همچنان در عنوان دیگری مربوط به همین گزارش به نام « در بخش قوای بشری و حمایت از متقاعدین » در این عنوان هم عدد استفاده شده و هم بولت (Bullet). عنوان دیگری که در ضمن این گزارش است ، « در بخش حمایت از معلولین و ورثۀ شهدا» می باشد که نکتۀ دوم آن یک نوع خط – فونت- و تمام نکات دیگر آن خط دیگری استفاده شده است. و آخرین نکتۀ این گزارش طوری در زیر تصویر رفته که هیچ قابل دید نمی باشد و تصویر روی آنرا گرفته است.
5. صفحۀ 60 این مجله ، گفتگوی شهردار با صدای غور ، در ادامۀ این عنوان صفحۀ 62 که مصاحبه ، به شکل سوال و جواب پیش می رود ، درین قسمت در سطر دهم ، ستون سمت راست ، صدای غور سوالی را مطرح می کند که : « پلان ششم را چه وقت می توانید برای مردم وعده بدهید؟» بدون اینکه اسمی از شهردار ذکر شود ، صدای غور به ادامۀ سوال مطروحۀ خویش ، شروع می کند به پاسخ دادن. همچنان در تمام سطور این مصاحبه ، اسم طرفین گفتگو – شهردار و صدای غور- موقع بیان کردن سخنان شان ، از سر خط آغاز شده است ، اما در ستون سمت چپ صفحۀ 62 سطر ششم ، بعد ازینکه سخنان شهردار به اختتام می رسد ، از همان وسط سطر صدای غور بعد از گذاشتن شارحه – دو نقطه- سوال خود را مطرح می کند و روشی که از اول تا این قسمت تعقیب کرده بود ، رها می کند.
6. در صفحۀ 73 ادامۀ گزارش ریاست امور زنان ، نوشته شده که : در بخش صحت : به تعداد 10 جلسۀ آگاهی دهی از طرف صحت عامۀ غور به همآهنگی ریاست امور زنان ، اضرار مواد مخدر برای 224 تن داده شد که از جمله 150 تریاک 20 هیروئین 20 چرس 34 الکول بوده است . یعنی چی ؟ زیرا موادی که یاد شد هیچ کدام آنها قابل شمارش نیستند که ما بتوانیم برای آنها عدد قایل شویم. از سوی دیگر، اگر بخواهیم مقدار و تعداد آنها را مشخص کنیم ، باید ظرفی برای آنها در نظر بگیریم ؛ مثلاً : 20 کیلو گرام تریاک ، 30 تن هیروئین ، 10 من چرس و … که هیچ یک از آنها مراعات نشده و مطلب همین گونه گنگ و مبهم باقی مانده وخوانندۀ عزیز مان افادۀ مطلب نمی تواند.
7. در صفحۀ داخلی سمت چپ جلد مجله، تصویری از استاد محمود بی پروا ، گذاشته شده و در ذیل عکس ، تحریر یافته که : « استاد محمود بی پروا ، مردی که سالهاست با صداقت و ایمانداری برای سرسبزی و زراعت غور تلاش می کند.» اما این قضیه ، برای تعداد کثیری از خواننده گان عزیز مجله – مخصوصاً هموطنانی که از غور نیستند و با استاد آشنایی چندانی ندارند- سوال بر انگیز خواهد بود که : استاد بی پروا کیست ؟ از کجاست ؟ چه کاره است ؟ در کجا زندگی می کند؟ از غور است ، از کابل است ، از هرات است یا کدام جای دیگر؟ بنابرین ، اگر سوانح استاد به شکل مختصر در سمت راست تصویر که جای خالی و مناسبی برای درج یک بیوگرافی مختصر دارد ، تحریر میافت و نکتۀ کوتاهی هم به تلاش های صادقانۀ ایشان اشاره می شد ، خیلی بجا و مناسب بود.
ازینکه بنده فرصت چندانی نداشتم که برگ برگ مجلۀ صدای غور را به صورت جزئی بررسی نمایم ، این بود مختصری که به بعضی از نکات قابل اصلاح در این مجله به طور گذرا ، اشاره نمودم . بدون شک شماره های ابتدایی هر مجله ونشریه ، کمی ها وکاستی های دارد و یقین دارم که به قدم های بعدی همۀ این نارسایی ها از میان برداشته خواهد شد انشآءالله.