آرشیف

بسم الله الرحمن الرحيم

سوره بقره، آيات 185-183

يا ايها الذين آمنوا كتب عليكم الصيام كما كتب على الذين من قبلكم لعلكم تتقون.(183) اياما معدودات فمن كان منكم مريضا او على سفر فعدة من ايام اخر و على الذين يطيقونه فدية طعام مسكين فمن تطوع خيرا فهو خير له و ان تصوموا خير لكم ان كنتم تعلمون.(184) شهر رمضان الذى انزل فيه القرآن هدى للناس و بينات من الهدى و الفرقان فمن شهد منكم الشهر فليصمه و من كان مريضا او على سفر فعدة من ايام اخر يريد الله بكم اليسر و لا يريد بكم العسر و لتكملوا العدة و لتكبروا الله على ما هديكم و لعلكم تشكرون*

ترجمه آيا ت .

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد روزه بر شما واجب شده همانطور كه بر اقوام قبل از شما واجب شده بود شايد با تقوا شويد(183). و اين روزهائى چند است پس هر كس از شما مريض و يا مسافر باشد بايد ايامى ديگر بجاى آن بگيريد و اما كسانى كه به هيچ وجه نمى‏توانند روزه بگيرند عوض روزه براى هر روز يك مسكين طعام دهند و اگر كسى عمل خيرى را داوطلبانه انجام دهد برايش بهتر است و اينكه روزه بگيريد برايتان خير است اگر بناى عمل كردن داريد(184).

و آن ايام كوتاه ماه رمضان است كه قرآن در آن نازل شده تا هدايت مردم و بياناتى از هدايت و جدا سازنده حق از باطل باشد پس هر كس اين ماه را درك كرد بايد روزه‏اش بگيرد و هر كس مريض و يا مسافر باشد بجاى آن چند روزى از ماههاى ديگر بگيرد خدا براى شما آسانى و سهولت را خواسته و دشوارى نخواسته و منظور اينست كه عده سى روزه ماه را تكميل كرده باشيد و خدا را در برابر اينكه هدايتتان كرد تكبير گفته و شايد شكرگزارى كرده باشيد(185).

ظرافت های بیانی آیا ت روزه:

 خداوند ج با بیان بسیار لطیف وشیوا با کلیمات(يا ايها الذين آمنوا كتب عليكم الصيام"، مساله وجوب روزه بر مسلمانان را خاطرنشان كرد،اما ازانجائیکه این تکلیف ظاهرا سنگین به نظر میرسد برای رفع اضطراب وتشویش بلافاصله فرمود: "كما كتب على الذين من قبلكم" و فهمانيد كه شما مسلمانان نبايد از تشريع روزه وحشت كنيد، و آن را گران بشماريد، چون اين حكم چیزی تازه و منحصر به شما نبوده، بلكه حكمى است كه در امتهاى سابق نيز تشريع شده بود وحتی یک نیاز طبیعی وضروری است.(لعلكم تتقون)، تاشاید پر هیز گار شوید یعنی این روزه علاوه از فوائد جسمی برای آزمایش میزان اخلاص وإعتقاد شما نسبت بخداوند ج فرض شده است. يعنى عمل به اين دستور، همان فائده‏اى را دارد كه شما  اميد رسيدن به آن را دارید، و آن، عبارت است از تقوا،وپرهیزگاری تا حصول رضای خداوند.،،با ری دیگر پروردگار با بیان کلیمات (ایاما معدودات) خاطر مخاطب را راحت تر میسازد واین ایام را خیلی اندک وانمود جلوه داده است یعنی عملى نيست كه تمامى اوقات شما را و حتى بيشتر اوقات تان را بگيرد، بلكه عملى است كه در ايامى قليل و معدود انجام مى‏شود، .از دوازده ما صرف یک ماه آنهم بخاطر فائدۀ شخصی شماست چون خدا از تشنگی وگر سنگی شما لذت نمی برد وبه آن نیاز هم ندارد این شمائید که با امتثال این امر دروازه های جنت را میگشائید جسم را تر بیت وروح را طراوت می بخشید.

این حکم که با فطرت ونظام خلقت انسانها پیوند دارد  بخاطر فائدۀ جسمی صحت بدن تمرین فزیکی جسم ووافزایش تقوی نازل شده یعنی معده که مرکز تمام مریضی هاست در اثر امساک تصفیه وراحت شده صحتمندی سائر أعضای بدن را ضمانت میکند.وهمچنین روح شما را بخاطر اطاعت از امر پروردگار تسکین می بخشد. ودر ادمه میفر ماید .اگر درروزه گرفتن مشکل باشد پس واجب نیست باید از همه امکانات وتسهیلات استفاده شود ومی فر ماید{فمن کان منکم مریضا او علی سفرٍ فعدة من أیامٍ أخر}بلی مریض ومسافر آنطوریکه راحت اند عمل کنند.حال مشکل دارند هر وقتیکه صحت شدند ومقیم بودند روزه بگیرند.چون  روزه با فطرت وطبیعت انسانها آمیخته وتمام انسانها به نوع روزه میگرفتند وحالا هم این نسخه را با شیوه های مختلف عملی میسازند.کسانیکه با واژه های دین بیگانه طور متفرق ودر اوقا ت مختلف بخاطر حفظ صحت خویش بنام پرهیز آنرا عملی میسازند.وباز حکم ناتوانان را چنین ارشاد فر مود{وعلی الذین یطیقونه…} کسانیکه واقعا تکلیف دارند وبه مشقت می افتند بخاطر جبران روزه و اطاعت از فرمان الهی فدیه بدهند.که چگو نگی وحکم آن در فقه توضیح شده است.

خوب دقت کنید خداوند ج بعد از یک حکم قاطع چهار مرحله استدلال آسانی وراحتی بیان فرمود تا مخاطب به آسانی آمادۀ پذیرش شود مثلا.روزه بالای پیشینیان نیز فرض بوده یعنی با تاریخ بشریت پیوند دارد – ایام کمی است – مریض ومسافر مختار اند – اشخاص ناتوان هم میتوانند فدیه بدهند پس همه تشویش واضطراب های احتمالی به تدریج از مخاطب ترسو بر داشته شده.سبحان الله خداوند بسیار حکیم ومهربان است.در حالیکه روزه عملا به روزه دار فائده می رساند اما چون ظاهرا سنگین وگران به نظر می رسد باز هم با یک حکم ،چندین دلیل آسان بودن را بیان میفر ماید تا همه برضا ورغبت آمادۀ پذیرش وتمرین این وجیبۀ شوند که به صحت شان مفید، روح شانرا بیدار ، تقوی شانرا سر شار واجرشانرا بیشمار می سازد..ودر ادامه آیه مسئله فضائل وفیوضات بیکران الهی را از قبیل نزول قرآ ن که مایه هدایت بشر وآیات آشکار عظمت وبزرگی الهی میباشد یاد آور میشود…

واژه رمضان و معناى اصطلاحى آن .

 رمضان، ماه روزه و ماه نهم از ماههاى قمرى بين شعبان و شوال است، رمضان در لغت‏به معناى تابش گرما و شدت تابش خورشيد است. بعضى میگویند رمضان به معنى سنگ گرم است كه از سنگ گرم، پاى روندگان مى‏سوزد و شايد ماخوذ از «رمض‏» باشد كه به معنى سوختن است چون ماه صيام گناهان را مى‏سوزاند به اين خاطر، بدين اسم موسوم شده است . انتخاب چنين واژه‏اى براستى از دقت نظر و لطافت‏خاصى برخوردار است. چرا كه سخن از گداخته شدن است، ودر ماه رمضان گناه روزه داران گداخته می شود.

سخنان روز در مورد روزه:

اگر روزه بخاطر صرفه جوئیست پس تنها  فقراء ومساکین مکلف اند تا با نخوردن صرفه جوئی کنند.؟

اگر روزه بخاطر آگاهی از حال مساکین است درین صورت هم روزه بالای مردمان متمول  فرض شده تا ازحال مساکین آگاه شوند.؟؟؟

اگروجوب روزه بخاطر تصفیه وپاک سازی معده بخاطر بهبود صحت است بازهم کسانی مکلف اند که از مریضی معده شکایت دارند وطبقه صحتمند باید ازین حکم مثتثنا باشند.؟؟؟

اگر روزه بخاطر تقوی وپر هیزگاریست باز هم مخاطب کسانی اند که قبل از فرا رسیدن روزه گناه کرده اند. این ها سوال های فرضی اند که عدۀ بخاطر گریز از حکم الهی گاهی مطرح میسازند که هیچکدام بر منطق استوار نیست.

پاســخ به اگـــر ها ی افراد مسئولیت گریز.

روزه  برای متقی ، عاصی، غنی ، مسکین ، مریض  صحتمند یکسان مفید است.

حکمت های روزه بالا تر از تصور کسانیست که بخاطر بهانه جوئی وفرار از مسئولیت اگر هارا مطرح میسازند..

* اول روزه بخاطر امتحان وآزمایش وإظها اخلاص است: دوم مخاطب روزه تمام انسانهاست نه فقیر ویا متمول  سوم روزه نه بخاطر مشقت انداختن انسانها ، بلکه من حیث یک تکلیف طبیعی بخاطر بهبود صحت تمام انسانها فرض شده صحتی که همه انسانها یکسان به آن نیاز دارند.چهارم روزه روابط اجتماعی را تحکیم میباشد وروح انسان غنی وفقیر را بهم پیوند می دهد. ازانجائیکه معده همه انسانها یکسان فعال است ازین لحاظ همه مکلف اند، اینطور نیست کسیکه نان چرب میخورد معده اش به تصفیه وپاک کاری واستراحت نیاز دارد وکسیکه نان نسبتا کم کیفیت میخورد اتومات هضم میشود وبفعالیت معده نیاز ندارد ،نه خیر. بلکه مساکین با خوردن غذای نا مناسب بیشتر تکلیف می شود. *وباز اگر مسئله صرفه جوئی مطرح باشد درین صورت أغنیاء به خاطر دستگیری مساکین وپیوند روح انسانی خود باید بیشتر صرف جوئی کنند. صرفه جوئی بخاطر ذخیرۀ مال برای خود نیست بلکه بخاطرآماده ساختن کمک و صدقه بخاطر دستگیری انعده محرومین است که از ترس وغم ناتوانی در روز عید جرأت وارد شدن در  اجتماع مردم را ندارند.* اما در مسئله تقوی استثنای وجود ندارد هیچ کس معصوم نیست واگر باشد بخاطر حفظ رابطه بین خالق ومخلوق وسپاسگذاری به پروردگار نیاز دارد امر خالق را بجا آورد برابر است متمول وقدرتمند باشد ویا فقیر وبا تقوی…فلسفه سلامت ایمان مإمن برر بنیاد خوف ورجاء استوار است با تقوی مطمئن ومغرور نباشد وگناهگار هم نا امید نباشد.لذا هم با تقوی وهم گناهکار به اطاعت از امر خالق بی نیاز نیاز دارد.    

* روزه بخاطر کسب وافزایش فضائل است.ورنه پرستش وعبادت پروردگار در تمام ماهای سال فرض است .واما ماه رمضان مخصوص عبادت نه که خاص برای افزایش ثواب وفضیلت وجبران کاستی هاست که در ما ها گذشته صورت گرفته است.اینطور نیست که یازده ماه سال خدارا فراموش کنیم ویا به معاصی مبتلا باشیم ومطمئن باشیم ما رمضان همه گناه های مارا می سوزاند، نه خیر ماه رمضان مانند ماه های دیگر سال با تفاوت فضیلت ومکمل عبادات وازدیاد فضیلت است.                                                       

* روزه وصحت: روزه انسان را از بیماری های ظاهری وباطنی نجات میدهد( صوموا تصحوا ابدانکم)..وبه انسان درس مقاومت ومقابله علیه مشکلات را میدهد روزه بخاطر این نیست که ما تنها رنج ومشقت گرسنگی را تحمل کنیم.اسلام گاهی نخواسته انسان از لحاظ گرسنگی دچار تکلیف شود ودر روایات است خدایا از گرسنگی بتو پناه می برم. اما مقداری از گرسنگی در محدودۀ زمانی برای صحت انسان مفید است.چون معده مرکز وخانه هر دردیست وپر هیز وکم خوری دوای بسیاری از مریضی هاست، درست است كه آدمى تاب گرسنگى زياد را ندارد، و اسلام هم نخواسته است كه انسان خود را در زحمت تحمل گرسنگى زياد قرار دهد، بلكه در بعضى روايات رسيده است: «اللهم اعوذبك من الجوع‏»  خدايا از گرسنگى به تو پناه مى‏برم، ولى در عين حال بايد متوجه بود، كه مقدارى از گرسنگى براى انسان لازم است! و فوائد بسيارى در بردارد، و بر عكس پرخورى بيمارى های زيادى به همراه دارد.

به تجربه ثابت‏شده است. افرادى كه كم مى‏خورند، از كسانى كه هميشه سير مى‏خورند سالم‏تر و تن درست ‏تراند.  مثلاروزه از نظر تربیت جسم و سلامت ‏بدن  دارایى فواید فراوانى است، سلامتی که همگان یکسان به آن نیاز دارند.روزه در سلامت معده و پاكسازى آن از انواع غذاها كه موجب انواع بیمارى‏هاست اثرات فوق العاده‏اى دارد.

اثر اجتماعی روزه: روزه باید دارائی اثر سازندگی بوده واثر آن بر رفاه اجتماعی ونجات نیاز مندان مشهود باشد.روزه داران باید به امساک اکتفاء نکنند بلکه با طرح بر نامه های اجتماعی وجمع آوری کمک به نیاز مندان روزه را به ماه اثر گذار مبدل کنند ماهیکه اغنیاء وتوانمندان با کم کردن مصارف دست نیاز مندان را میگیرند.

روزه بخاطر کسب تقوی واظهار اخلاص به پیشگاه خداوند ج

* خداوند روزه را براى آزمایش اخلاص مردم واجب فرموده است، یعنى كسى كه روزه مى‏گیرد و تمامى روز را با همه امكان خوردنی‌ها و آشامیدنى‏هایى كه در اختیار دارد، در عین حال امساك مى‏نماید، جز اخلاص به پیشگاه حضرت حق مفهومى دیگر ندارد، و یكى از دلائل وجوب روزه این است كه روزه ماه رمضان سپر است از عقاب الهى، یعنى روزه موجب غفران و آمرزش گناهان و معاصى انسان است، كه به وسیله روزه نجات از آتش جهنم و عقوبت پروردگار به دست مى‏آید. وهمه انسانها به آن نیاز دارند.

* درس برابری ومساوات در روزه. روزه واجب شده است تا به وسیله این حکم  بین اغنیاء و فقراء مساوات و برابرى به وجود آید، و این براى آن است كه ثروتمندانى كه هرگز درد گرسنگى را احساس نكرده‏اند، به فقراء ترحم نمایند،  خداوند متعال «روزه را واجب نموده‏  تا بین بندگانش أعم از فقیر و غنى، برابرى به وجود آورد، و این كه سرمایه داران مسلمان درد گرسنگى را لمس نمایند، تا بر ضعفاء رحم وشفقت نمایند.، و بر گرسنگان عالم ترحم نمایند، و این تنها شعار اسلام است،  آرى تنها مكتبى كه به حال گرسنگان و محرومان مى‏اندیشد اسلام است.                                                                       

د..

چرا روزه میگیریم؟

 مجراى نفوذ شيطان را با روزه ضيق نمائيد!

به این منظور رسول الله (صلى الله عليه و آله) فرمود:ان الشيطان ليجرى من ابن آدم مجرى الدم فضيقوا مجاريه بالجوع‏»،یقینا شيطان نفوذ مى‏كند در وجود فرزندان آدم، مانند جريان خون در بدن پس مجارى شيطان را در وجود خود به واسطه گرسنگى يعنى روزه تنگ نمائيد، بلی منظور از روزه این نیست كه آدمى تنها از خوردن ونوشیدن در جریان روز خود داری کند، واما ازسائرمبطلات روزه، چون تهمتها و دروغها و غيبتها و شهوترانى‏ها و هتك حرمت‏خلق الله و حفظ نكردن ناموس خويش از نامحرمان و سوء تربيت فرزندان و سرعت غضب به حادثه كوچكى و صدها گناه ديگر اجتناب نورزد . اگر کسی دست وزبانش را از بدی باز ندارد خداوند ج به گرسنگی وتشنگی اش هیچ نیاز ندارد؟ اين نوع روزه اثر و فايده‏اى ندارد، بايد روزه قدرت ساختن و اصلاح نفس داشته باشد و روزه اين قدرت را دارد، لكن اين مائيم ارزش و اهمت او را تشخيص نداده ايم، باید در روزه از قهر وغضب وتهمت ودروغ وافتراء جدا خود داری کنیم. چه فايده‏اى است از براى روزه‏دار كه فريضه‏اى اداء كند و كبيره‏اى مرتكب گردد؟؟  ادامــــــــــــــــــــــــه دارد.

– See more at: http://www.firozkoh.com/archive/siasi/abdul_qadir_alam/0111_03042013_alam.htm#.VIoWFzGG9TQ