آرشیف

مقاله یی را خواندم از شخصی بنام داکتر خاتول فروتن در آن سایت وزین که در ارتباط با کتاب ارزشمندِ « بانوی بانوان » نوشتۀ محترم سید محمد نادر خّرم نگارش یافته . ایشان در قسمتی از این مقاله چنین نگاشته اند :
( آیا واقعاً رسم و رواج آن زمان بالاتر از هرنوع احساسات حتی رابطۀ فطرتاً عاطفی میان مادر و فرزند بود ؟ و آیا واقعاً پدرکلان خانواده آنچه را که تصمیم می گرفت باید عملی می شد ؟ آیا مادر حق نداشت با فرزندش به کمک دایه در یک محیط زندگی کند ؟ سوال های زیادی از این قبیل مطرح می گردد که در عصر کنونی به کمک علم و آگاهی تمام از این دست سؤال ها را پاسخ قناعت بخش باید داد که با تأسف کتاب فوق الذکر این نوع پاسخ ها را مورد توجه قرار نداده است . )

در جواب سؤال های نویسندۀ این مقاله باید گفت : آنانی که اندک معلوماتی در مورد شبه جزیرۀ عربستان دارند ، به خوبی میدانند که آب و هوای سرزمین مکه نهایت گرم و خشک بوده و در موقع گرما ، تفت و حرارت سوزان در آنجا بیداد میکند .

در آن روزگاران میکروبِ انواع امراض خصوصاً چیچک ، سرخکان ، سیاه سرفه و بسی امراض دیگری حیات اطفال را تهدید می نمود . لهذا با توجه به اینکه از زمان های بسیار قبل ، سپردن اطفال به زنان شیر دهِ سرزمین طائف که یک امر عادی و ضروری پنداشته میشد ، در مکه رایج بود ، فرستادنِ حضرت محمد « ص » به طائف که دارای آب و هوای سرد و گوارا می باشد ، دلسوزی و روا داری محسوب می گردید و در این رسم و رواج تحکم و زورگویی جایگاهی نداشت و آمنه خود می خواست که فرزند عزیزش در آب و هوای گوارای طائف پرورش یافته و بزرگ شود .

در طول تاریخ رسم سپردن اطفال به دایه های طائف دیده و شنیده شده است ولی هرگز کسی نشنیده که مادری با فرزندش در دوران شیر دهی مکه را ترک کرده و در خانۀ دایه یی در طائف این مدت را سپری کرده باشد .

طوریکه در آثار سیره نویسان ملاحظه می شود ، آمنه در مدت شش سالی که از رحلت شوهر جوانمرگش سپری شده بود ، هرگز پا از حیاط خانۀ عبدالله بیرون نگذاشت و زمانی از خانۀ عبدالله پا بیرون گذاشت که بنا بر خواهش فرزند عزیزش محمد « ص » غرض زیارت قبر عبدالله به سرزمین یثرب رفت و بعد از زیارت قبر شوهرش ، در راه بازگشت به مکه در محلی بنام « ابوأ » حالش بهم خورد و روح پاک و مقدسش به صوب عالیین پرواز نمود .

آمنه از زمرۀ زنان مستوره یی بود که قبل از اینکه به سن بلوغ برسد ، در حجاب و پوشش کامل قرار گرفت . او دختری بود که در شریف ترین ، باوقار ترین و بزرگوار ترین خانودۀ قریش پا به دنیا گذاشت . لهذا او از نظر ها مستور و از ابتذال مصؤن بود ، طوریکه سیره نویسان نتوانسته اند از شکل و سیمای مبارک او در دورۀ کودکی اش سخن بگویند و همین قدر نوشته اند که وقتی او را برای عبدالله خواستگاری کرده اند ، در میان قریش از بهترین دختر ها بود .

پس چنین خانمی با چنان صفات والا ، چطور می توانست از منزل شوهری که با عشق و خاطرات شیرین او شب ها و روز هایش را با اشک و ناله سپری میکرد ، پا را بیرون گذاشته و در خانۀ مرد نامحرمی ، آنهم در دیار طائف که یکصد کیلومتر از مکه فاصله داشت ، زندگی کند ؟ هیچ عقل سلیمی ولو که در شدید ترین حالت عاطفی قرار گیرد ، چنین عملی را نمی پذیرد .

در مورد اینکه خانم فروتن ، « طائف » را « یثرب » نوشته و یا سن حضرت محمد « ص » را در هنگام فرستادن به طائف « سه روزه » وانمود کرده اند ، باید گفت که این حرف ایشان اشتباه محض است و در هیچ اثری از سیره نویسان ، سن آن حضرت در هنگام عزیمت به طائف توضیح داده نشده و نویسندۀ اثر « بانوی بانوان » سن آن حضرت را « سه روزه » نه نوشته اند . در نوشتۀ جناب خّرم در این مورد چنین می خوانیم : [ با آنکه یگانه مونس تنهایی و تسلی قلبش محمد « ص » بود و آمنه با تمام ذرات وجودش او را دوست میداشت و لحظه یی درد فراق و جدایی او را تحمل کرده نمی توانست ولی از سه شب به این سو سروش غیبی متواتراً به او میگفت تا فرزندش را به دایه ای که از قوم بنی سعد با قافلۀ شیردهندگان از طائف به مکه می آید ، بسپارد . ] نه اینکه سن آن حضرت را موقع عزیمت به طائف « سه روزه » نوشته باشند .

بنت شاطی در کتاب ( آمنه مادر حضرت محمد « ص » ) چنین می نویسد :
( آمنه مدتی به محمد « ص » شیر داد اما اندکی بعد شیرش خشک شد ، « بودلر » علت خشک شدن شیر آمنه را ، از تأثری که به او از مرگ شوهرش روی داده بود ، میداند . مادر چون چنان دید ، محمد « ص » را به « ثومیه » کنیز ابولهب سپرد که به او شیر دهد ، ثومیه پیش از محمد « ص » به حمزه بن عبدالمطلب و پسر خودش « مسروح » شیر میداد . مدتی نگذشت که دایه های قبیلۀ بنی سعد بن بکر برای خدمت به قبیلۀ قریش به مکه آمدند و بدین تربیب محمد « ص » به یکی از آنان سپرده شد . )
به این ترتیب سن حضرت محمد « ص » در هنگام عزیمت به طائف نسبت به آنچه که خانم فروتن نوشته اند ، بیشتر بوده است .

در پایان خاطرنشان میکنم که کلیشۀ سنگسار نمودن زنی که همراه با مقالۀ خانم فروتن در وب سایت نو اندیشی به نشر رسیده است ، هیچگونه مناسبتی با محتوای کتاب « بانوی بانوان » ندارد .

والسلام – ناهید خرّم فروغ