آرشیف

جواد علوي
 
 

·       حقوق بشر وآزادي هاي اساسی
·         مشترکات اسلام وحقوق بشر
 
پیشگفتار:  
مرغاب از مناطق نا امن ولایت غور استکه اکثرا" ادارات دولتی وموسسات به علت نا امنی ها به آن دسترسی ندارند.کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان با درک ضرورت  آگاهی دهی به مردم درمورد حقوق بشری شان ، این بار میز بان شاگردان منطقه مرغاب دریک ورکشاب بود.تعداد 40 تن شاگرد لیسه علأالدین غوری  دریک ورکشاب 2روزه با حقوق بشر ، حقوق زن، ومشترکات اسلام وحقوق بشر آشنا شدند، که شرح آن ذیلا" تقدم است:
کارگاه آموزشی دو روزه تحت عنوان "حقوق بشر وآزادی های اساسی" از تاریخ  28 الی 29 ميزان 1390 از سوی  کمیسیون مستقل حقو ق بشر افغانستان در سالون كنفرانس دفتر ولایتی غور، برای 35 نفر از علمأ، روشنفکران وشاگردان ليسه هاي مركز چغچران تدویر گردید.
این کارگاه که باهمت وتلاش بخش تعلیمات دفتر ولایتی غور وبا اهداف ارتقای سطح آگاهی شاگردان مكاتب ودارالعلوم مرکز چغچران ولایت غور در خصوص حقوق بشر وآزادي هاي اساسي، بر گزار شده بود ، دو روز ادامه یافت.
 
شرح کارگاه:
 کارگاه  با قرائت آیاتی چند از کلام الله مجید توسط یک تن از علمأ  آغاز گردید و در ابتدأرعبدالقدوس "هویدا" آمر بخش تعلیمات، کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان را معرفی نمودند، راجع به مبناهای قانونی مکلفیت ها و صلاحیت های کمیسیون مستقل حقوق بشر صحبت نمودند و برای اشتراک کنندگان توضیح داده شد که کمیسیون مستقل حقوق بشر برمبنای ماده 58 قانون اساسی، فیصله جلسه بن و فرمان رییس دولت موقت تاسیس گردیده و برپایه سه اصل اساسی (نظارت بر رعایت از حقوق بشر، حمایت از حقوق بشر و ترویج و انکشاف حقوق بشر) فعالیت می نماید. و در ادامه حقوق و آزادی های  اساسي مردم  مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مجتبی "رحیمی" معاون بخش تعليمات  حقوق اساسي انسان ها را به سه كته گوري تقسیم نمود:
1. حقوق فرهنگی ، اقتصادی و اجتماعی.
2. حقوق مدنی، سیاسی.
3. حقوق شهروندی  تقسیم نموده ؛ سپس حقوق هیجده گانه را براي اشتراك كنندگان تشريح نمود.
درروز دوم:
درروز دوم كارگاه یاد شده،  محترم جواد" رضايي" مسئول دفترولایتی غور"مشترکات اسلام وحقوق بشر" را به اشتراک کنندگان ارایه نمود. درابتدأ سابقه تاریخی حقوق بشر ، نقش تمدن ها وادیان الهی وآسمانی به طور خلاصه در نهادینه شدن حقوق بشر ارایه شد،؛ حقوق بشر همزاد پیدایش انسان ومحصول مشترک تمدن بشر است ویکتا پرستی ونزول ادیان الهی وتلاش پیامبران ، نقش مهمی در نهادینه شدن حقوق طبیعی وذاتی انسان ها داشته است.پس از آن مشترکات اسلام وحقوق بشر از لحاظ فلسفی ومحتوایی مورد بررسی قرار گرفت.از لحاظ فلسفی تأمین آزادی ، برابری وعدالت میان انسان ها به ترتیب در قرن 18،19 و20 از مباحث اصلی حقوق بشر در غرب ذکر گردید. سپس این اصول در دین اسلام مطرح بحث قرار گرفت. اصل توحید در اسلام بشر آزادی انسان ها از قید برده داری و بت پرستی، ، آزادی از قید کاخ های ستم وپرستش انسان از انسان معرفی شد.
اصل برابری نیز از اصول دین اسلام ذکر شد.از بین رفتن سیستم طبقاتی،معیار قرارگرفتن، تقوی به جای رنگ، نژاد، قومیت وجایگاه وپایگاه اجتماعی برابری حاکم ومحکوم در برابر شرع وقانون از نتایج اصل برابری در اسلام ذکر شد.
در همین راستأ عدالت از اصول مسلم اسلام عرفی شد.اصلا" فلسفه نزول ادیان الهی وارسال پیامبران، برپایی قسط و عدالت در زمین و اصلاح امور بشریت ذکر شد"لقد ارسلنا رسلنا بالبینات وجعلنا معهم الکتاب والمیزان لیقوم الناس بالقسط" یعنی ما پیامبران خود را با کتاب ومیزان فرستادیم تابین مردم قسط وعدالت را برپا دارند.سپس از لحاظ محتوی یعنی حقوقی که در حقوق بشر اسلامی وغربی مطرح می شود؛ مورد بحث قرار گرفت: حق حیات، حق کرامت انسانی، حق آزادی شخصی و… با توجه به آیات وروایات مورد بررسی قرار گرفت.درادامه اعلامیه حقوق بشر اسلامی ( قاهره) به اشتراک کنندگان معرفی شد.
در پایان این بخش نتیجه گیری شد که ادیان الهی و در رأس آن اسلام با حقوق بشر مخالف نیست؛ بلکه رعایت حقوق بشر برای مسلمانان "عبادت" است و کوتاهی ویا تجاوز به  حقوق بشر "منکر" می باشد.همچنین درادامه ورکشاب رابطه حقوق بشر با قانون اساسی به صورت کارگروهی تمرین شد. همه اشتراک کنندگان با توجه  به آموخته های خویش ، حقوق بشری خودرا درمواد قانون اساسی پیدا نموده بودند، حق تعلیم وتربیه ، حق صحت، حق حیات ، حق آزادی بیان و…اکثرکا رهای گروهی ذکرشده بودند.
در بخش دوم (روز دوم ) این كارگاه آموزشی ، مسئول تعليمات دفتر ولایتی غور دررابطه با حقوق زنان از ديدگاه اسلام ، حكمت ازدواج ، سن قانوني ازدواج از نظر قانون نافذه كشور و احکام فقهی اسلام ، خشونت های خانوادگی، عواقب و پیامد های منفی ازدواج های اجباری و زیر سن قانونی،  برای اشتراک کنندگان معلومات ارایه نمود.
 در بخش خشونت های خانوادگی در قدم اول خشونت را برای اشتراک کنندگان تعریف نموده و بعد به انواع خشونت پرداخته شد و در نتیجه به عوامل و پیامدهای خشونت های خانوادگی برای اشتراک کنندگان معلومات دادند و در قسمت پیامدهای منفی ازدواج اجباری و زیر سن قانونی نیز برای اشتراک کنندگان معلومات داده شد که چه عواملی باعث بروز این گونه ازدواج ها می شود و در آخر چه پیامدها و عواقبی به دنبال دارد که باعث فروپاشی نظام خانوادها و از بین رفتن نظم جامعه می شود و در این میان اطفال نیز مورد آسیب قرار می گیرند که این خود باعث عقب ماندگی، عدم پیشرفت جامعه و غیر مدنی بودن جامعه می گردد.
نتیجه گیری:
جواد "رضایی" مسؤل دفترولایتی غور، کارگاه دو روزه را جمع بندی ونتیجه گیری نمود و ازجوانان خواست ، تا با توجه به آموخته های خویش( ازاین ورکشاب) برای تغییر وضعیت ونهادینه شدن حقوق بشر تلاش نمایند.
محمد حسن ولد محمد حسین ا ز منطقه مرغاب ، شاگرد صنف 12 لیسه سلطان علأ الدین غوری در مورد این ورکشاب گفت:"این ورکشاب برای ما بسیار جالب بود وبا موضوعات مختلف(حقوقی آشنا شدیم و…"وی اضافه کرد:"تصور غلطی که ازحقوق بشر وحقوق زن درذهن ما بود، رفع شد، حقوق بشر، حقوق غربی نیست؛ بلکه حقوق اسلامی است وبزرگترین مرد دنیأ 1400سال قبل ، آن را تأسیس کرد" . همچنین "گل محمد"ولدخان محمد" یکی دیگر از شاگردان لیسه سلطان علأالدین غوری گفت:"دراین ورکشاب  مطالبی را آموختیم که قبلا" از آن معلومات نداشتم. این ورکشاب درمورد حقوق بشر،حقوق زن،ازدواج های اجباری و… که خلاف قانون اسلامی است، به ما معلومات دادو…ویک تنی دیگرازشرکت کنندگان بنام "محمد علی"  ضمن تشکرازبرگزاری این ورکشاب خواهان تداوم وبرگزاری بیشتری این نوع ورکشاب ها گردید.
در پایان "عبدالوارث" متعلم صنف 12 لیسه سلطان علأالدین غوری، به نمایندگی ازتمام اشتراک کنندگان، ازبرگزاری چنین ورکشاب آموزنده ، از دفترولایتی غور(کمیسیون مستقل حقوق بشرافغانستان) تشکر نمود و به نمایندگی ازهمه وعده سپرد؛ تا جهت نهادینه شدن ارزش های حقوق بشر درجامعه محروم غور تلاش خواهند نمود.
 
پایان
30 میزان 1390