آرشیف

برگرفته از کتاب ))اتنو لنگويستيک ص ۵۸۷-۵۸۵ ))
پوهاند دکتور زيار
برگردان – س . سيلنی
پښتو "پشتو" ) PƏẋtȯ, tȯ, PƏštȯ,ṣPƏ pƏxtȯ
(پښتو ) زبان ( پشتو در روشني زبانشناسي مقايسوی- تاريخی آريانی ، زبان شمال شرقی آريائی ثابت شده است و به همان قومی سکه )ساکه، ساکی( ارتباط داشته که به سال ۱۹۰ پيش از ميالد ، از باکتريانا ) بلخ ( به طرف سکيستانه )>ساکستان> سيستان( در جنوب غرب افغانستان کوچيده اند ، مادر پشتو پيش از آ ن با گويشهای )زبانهای( ديگر ميانگين ساکی ، چون زبانهای پاميری ، بويژه با مونجی ، ييدغه ) يېدغو ( و ُختنی ) ُخوتني( در مناطق )شمال شرق( تکلم ميشده و همچنان با زبان باختري )يفتليی- کوشانی( ارتباط نزديک داشت . زبان پشتوي باستان ) pashto proto ) با وجوديکه با زبان اوېستايی ارتباط تنگاتنگی داشه ، ولی با زبان ساکی هرچه بيشتر به مشاهده رسيده است.
چنين برميآيد که زبان پشتو بعد از پامير و بلخ ، روند مراحل )بعدي ( کهن و ميانگين اش را در سيستان ، هېلمند، غور و اراکوزيا )کندهار( طی نموده و سپس مراحل جديد را در کوه سليمان ) کسی غره ( آغاز و در مناطق ديگر پشتونخوا ، پی يکديگر به اکمال رسانده است ) نوشتۀ مورگنستيرن، سيمينار بين المللي پشتو ، کابل ۱۹٥۷م (.
واژۀ پشتو pašto در واقعيت از يک ريشه کهن *Parsuaḫ, u/parsa منشأگرفته و پسوند – aw ( – نسبتی( با آن افزوده شده است )سکېرو ٣۸٤ .) البته ازنگاه براندنشتاين )۱-٢ )مؤلف پارسی باستان *Parsuaḫ, u/parsa بانام مکان )پرسواش Parsuaš )و در نتيجه با Parsu اثوري و پرسيس Persis يوناني همآهنگی دارد که گويا هخامنشيان پرس Pars و يا پارسه pārsa منحيث نام کشور و پارسی به منزلۀ نام زبان شان به کاربرده اند. همچنان سکېرو)همان رېفرنس( عين واژه ها را با نام پهلو Pahlaw( نام پيشين باشند گان خراسان( و زبان )پهلوی( نيز همريشه دانسته که شکل کهن آن < پرثوه Parθawa بوده است. PƏṣtun, pƏštun, pƏx̌tun, pƏxtun پشتون پشتون با واژه زبان "پشتو" ريشه مشترک دارد وازآنجا که پشتو يک زبان ساکي شمرده شده ، پشتون نيز بحيث گوينده همين زبان با دودمان سکه )ساکی( مرتبط دانسته ميشود .

ادامه مطلب در اینجا