آرشیف

جشن نوروز به عنوان – جشن طبیعت – نه تنها منافاتی با اسلام ندارد بلکه با تعالیم اسلامی قابل تطبیق هم می باشد! در قران ده ها ایه مبنی بر تفکر در رستاخیز طبیعت آمده که مسلمانان را به تعمق در چگونگی احیای طبعیت بعد ازیک مرگ زمستانی؛ دعوت می کند! قران در واقع یک کتاب طبیعت گرایی است که انسان ها را از طریق تعقل در طبیعت به ماوراء الطبیه فرامی خواند! و وجود خدا را با آیه ها و نشانه های معجزه اسای طبیعت به ثبوت می رساند!…  رستاخیز بهار یا جشن نوروز فرصت بسیار مناسبی برای این حقیقت دینی یعنی – تفکر در طبیعت – است!
از طرف دیگر شاعران و عارفان بزرگ مسلمان مثل مولانا ، بیدل ، سعدی ، عطار، اقبال… اشعار زیادی در ستایش بهار و جشن رستاخیز طبیعت سروده اند که بیانگر شور وشعف و شادمانی انان در یام بهار است! مثلا حضرت مولانا حدیثی از پیامبر در بارهء بهار را اینگونه به نظم کشیده است!
گفت پیغمبر به اصحاب کبار
تن مه چوشانید از باد بهار
کانچه با برگ درختان می کند 
با تن و جان شما آن می کند!!
 
مهمتر اینکه، ما در نوروز هرسال؛ سالگشت هجرت پیامبر اسلام بر حسب تقویم خورشیدی را جشن می گیریم و شاهد تحویل سال هجری شمسی هستیم ! همان گونه که مسیحیان تولد پیامبر شان را مبداء تاریخ خود قرار دادند ، مسلمانان نیز هجرت پیامبر را به عنوان مهمترین رویداد تاریخی ؛ مبداء تاریخ خود قرار داده اند! در اوایل این رویداد مهم، فقط بر حسب تقویم سال قمری محاسبه می شد. اما با پیشرفت علم نجوم در بین مسلمانان و بخاطر ناهماهنگی که سالهای قمری با فصول کشت و زرع داشت؛  مسلمانان تقویم خود را بر اساس گردش سال های خورشیدی که با فصل های طبیعت انطباق بهتری داشت تطبیق کردند! و اینچنین تقویم سال شمسی در امور رسمی جایگزین تقویم سال قمری شد! بنابراین ما امروزه در حقیقت فرارسیدن سال 1396 هجری شمسی را جشن می گیریم! که می تواند یک رخداد دینی هم باشد!!
 
اما با این حال نوروز جنبه های منفی هم دارد؛ و دلیل مخالفت بعضی از علمای دین با جشن های نوروز، اعمال ناشایست و خرافاتاتی هست که در این ایام انجام می شود! مثل اتش بازی های افراطی در چهار شنبه اخرسال که منجر به حوادث دلخراش می شود! یا کشتار رقت انگیز ملیون ها ماهی وانهدام صدها تن گندم و سبزه  که قربانی تزئین سفره هفت سین می شود! و یا لطماتی که در روز سیزده بدر به طبیعت وارد می شود … مسلما اینگونه رفتارهای ناشایست نه تنها با دین اسلام بلکه با عقل سلیم انسان نیز تضاد و منافات دارد!
از طرف دیگر جشن نوروز به ابزاری برای بعضی از ناسیونالیست های انحصار طلب ایرانی در جهت اثبات برتری خودشان بر دیگر ملت ها تبدیل شده  و بعضی از سیاسیون نیز از جشن های نوروز یا دیگر عناصر تاریخی و فرهنگی به عنوان حربهء نفود سیاسی و فرهنگی خودشان در کشورهای همجوار سوءاستفاده جویی می کنند… همچنان که از دین و مذهب یا از مفاهیم انسانی چون دموکراسی و حقوق بشر  به عنوان ابزار گسترش سلطه سیاسی سوء استفاده جویی می شود . مسلماً چنین سوء استفاده جویی های از عناصر دینی و فرهنگی باعث بروز مخالفت ها و مقاومت های منفی خواهد شد که حقیقتا بجا و درست است! و ما نباید اجازه بدهیم که عناصر فرهنگی و تاریخی به برگ های بازی در دست سیاست مداران جاه طلب در قمار خانه های سیاست و قدرت مبدل شود!!
 در نتیجه جشن نوروز هم مثل هر پدیده دیگر، دارای جهات مثبت و منفی است و عقل سلیم حکم می کند که ما باید بین این جهات متخالف تفکیک قایل شده و در مورد این موضوع مهم تاریخی وفرهنگی عاقلانه و به دور از احساسات قضاوت بکنیم!!
{ داؤد عطایی – قندهاری – نوروز 1396}