آرشیف

2016-1-25

علم عبدالقدیر

نگاهی بر شرائط جدید طالبان بخاطر صلح

تحلیل شرائط جدید طالبان برای صلح

صلح وارامش نیاز اساسی زندگی همه موجودات اعم ازانسان وحیوان است همانطوریکه همه یکسان از ترس وحشت وخطر مرگ فرار میکنند به همان تناسب زیر سایه درخت صلح واما ملت هائیکه بیشتر قربانی جنگ وخشونت اند نسبت به هرکس دیگر تشنۀ پدیدۀ صلح اند وهر صلح هم مسبوق به جنگ است لذا برای رسیدن به صلح بایست علل وانگیزه ها ومنابع اصلی جنگ تشخیص وتحلیل گردد تا بتوانیم با بر طرف کردن این علت ها راه را بسوی سر زمین صلح بی خار وهموار سازیم. مثلا بخاطر یافتن علت اصلی جنگ در افغانستان این حقیقت را باز گو میکنیم که این مصیبت معلول تاریخ پر تنش و غبار آلود روابط سیاسی افغانستان وپاکستان است که از سال 1947 بدینسو با طرح داعیه های ما جرا آمیز دیورند وپشتونستان با نشیب وفراز ها همراه بوده وپاکستان که داعیه پشتونستان خواهی ودیورند ستیزی افغانهارا بمثابۀ تجاوز ومداخله در خاک خود میداند مداخله وحمایت خودرا از مخالفین حکومتهای افغانستان با همین انگیزه ودلیل توجیه میکند.دلیل بی باوری برخی مبصرین هم نسبت به دور نمائی صلح همانا عدم مطرح شدن همین انگیزه ها ومنابع اصلی جنگ در مذاکرات صلح است.یعنی دلیل اصلی جنگ وخشونت منازعه خموش افغانستان وپاکستان بر سر مسئله دیورند وپشتونستان است که در مجالس ونشست ها ی رسمی به زبان نمی اید.لذا گره کور صلح وقتی گشوده خواهد شد که دلائل وانگیزه های آغاز وادامه جنگ درست نشانی ومورد تا ئید قرار گیرد واینکه طرف اصلی جنگ ومنازعه کی ها اند پاکستان ویا طالبان؟.من را عقیده بر این است که ریشه اصلی جنگ وخشونت بر میگردد به اختلافات افغانستان وپاکستان وجود مخا لفین وخواستهای شان تنها هیزم جنگ وآهداف شان حا شیه این متن است .حال که نشست های صلح ازحلقه های زنگ زده زنجیرشورای عالی صلح بیرون شده وطرف های مؤثر تری موضوع را پیگیری میکنند لازم است تا پیرامون این نشستها هم کمی آگاهی داده شود.
نگاهی به ما هیت واهمیت نشست چهار جانبه:
هر چند نشست های چهار جا نبه آمریکا، چین ، پاکستان وافغانستان از رهگذر عنصر وما هیت امید وار کننده است اما بی کفا یتی وبی بر نا مه گی شورایی عالی صلح افغانستان وبی نتیجه بودن تلاشهای این نهاد مصنوعی که ده ها ملیون دالر را مصرف رفت وآمد بین کا بل اسلام آبادکرده اند مردم را نسبت به ایندۀ هر تلاشی درین راستا بی باور ساخته است.از آنجا ئیکه جنگ وصلح افغانستان بعد منطقوی وجهانی دارد منطق ایجاب میکرد تا حا میان حکومت افغانستان در نشست های صلح شریک ونا ظر این پروسه میبودند میبودند.خصوصا مشارکت ونظارت آمریکا وانگلیس بر نشست های پاکستان وافغانستان خیلی ضروری بود حالا که نشست چهار جا نبه متفاوت تر از گذشته آغاز شده لازم است به نقطه های مثبت ومنفی بیشتری این نشست هارا با دقت بیشتر دنبال کنیم.
تاریخ آغاز مذاکرات: نشست چهار جا نبه به اساس تلاش وتا کید حکومت افغانستان شکل گرفته که اولین جلسۀ مشترک آن روزدوشنبه (۲۱ جدی) رسما در اسلام آباد پایتخت پاکستان با سخنان سر تاج عزیز مشاور امور خارجی نواز شریف صدر آعظم پاکستان به هدف نقشه راه برای احیای مذاکرات صلح با طالبان آغاز شد .سر تاج عزیز در اولین صحبتش قبل از متقاعد ساختن طالبان به صلح در مورد پیش شرط ها هوشدار داد وگفت درین مورد باید محطاطا نه عمل شود چون احتمال دارد مورد سپ وتاژ قرار گیرد.واینکه تا حال چه مسائل عمده ای در این نشست مطرح شده بشکل ذیل بر جسته میگردد.

تا کید بر دست یافتن به نقشه راه.هدف از نقشه راه، تعیین اقدامات مشخص برای فراهم کردن شرایط مطلوب جهت آغاز گفتگوهای صلح به رهبری افغانستان میان نمایندگان حکومت افغانستان و نمایندگان گروه های طالبان با هدف کاهش خشونت و ایجاد صلح پایدار در افغانستان و منطقه پیشبینی شده.
تثبیت میکا نیزم: تلاش دیگراین نشست توافق بر سر "مکانیسم تثبیت" بوده که بر اساس این میکا نیزم پاکستان میسپارد وکشور های چون آمریکا وچین همین میکا نیزم راتثبیت (تضمین) کنند تا امیدی برای اجرائی بودن فیصله ها وجود داشته باشد نه اینکه مانند مسائل تجاری وگمرکی یک قدم پیش ودو گام به عقب بر گردد.
تشریک مساعی: مسئله دیگری که در نشست های چهار جا نبه تا کید شده حفظ روابط دوستانه، احترام متقابل و تشریک مساعی میان کشورهای عضو گروه همآهنگی چهارجانبه جهت ایجاد شرایط مطلوب برای روند صلح در راستای تا مین صلح وثبات ورفاه اجتماعی در منطقه وجهان است.
تعهد کشور های عضو نشست چهار جا نبه: درین نشست ها کشور های عضو یعنی امریکا ، چین وپاکستان وافغانستان تمام انواع واشکال تروریسم را تهدید جدی برای کشورها، منطقه و جهان دانسته و متعهد شدند برای از بین بردن تمام گروه‌های تروریستی، صرف نظر از تابعیت و فعالیت‌های آنها تلاش کنند.
فشار بر طالبان: همچنین درین نشست ها بطور خاص از طالبان خواسته شده است که مخالفت با حکومت افغانستان کنار گذاشته، به میز مذاکره روی آورده و اختلاف خود را را با دولت از طریق گفتگوی سیاسی حل کنند.

نکات ضعف: ضعف که مشاهده میشود این است که درین نشست ها بطور واضح وروشن به مسائل اختلافی ویا منا بع جنگ وخشونت اشاره نشده وطفره رفتن افغانستان وپاکستان از اصل قضیه به شک وتردید ها افزوده واز همین رهگذر است که مردم نسبت به آینده خوشبین نیستند چون کسی علت اصلی جنگ چهل ساله را در افغانستان به بر رسی نگر فته.تنها ادعای مداخله پاکستان واینکه پاکستان میخواهد افغانستان بی ثبات وعقب مانده باشد تا تولیدات پاکستان را مصرف کند کا فی نخواهد بود چون این سوال هم پاسخ میخواهد که چرا پاکستان میخواهد افغانستان دچار جنگ داخلی باشد. این را بخاطر سر گر می میخواهد ویا درد وهدفی دارد؟باید این مسئله روشن شود که پاکستان هم علیه افغانستان ادعا های دارد که متا سفانه مسئولین سیاسی ما قبل از آغاز مذاکرات آنرا از اجندای مجلس خارج میسازند ومجلس را بی ما هیت میسازند.اولین حرف این است که دیورند از اجندا خارج شود وما معامله نمیکنیم در حا لیکه سیاست معامله است.اگر معا مله نکنید با شما معامله نمیشود.برخی تحلیلگران میگویند پاکستان به دنبال وقا کشی است .مثل اینکه شمشیر را به گلوی پاکستان گذاشته باشند وبرای پاکستان اجازۀ نفس کشیدن نمیدهند. که خنده آور است.
نظری بر شرائط تازۀ طالبان جهت صلح با دولت؟
شرائط جدید طالبان زادۀ مذاکرات چار جانبه صلح ونشست دو روزۀ نهاد تحقیقاتی پگواش است که اخیرا در دوحه بر گزار شده بود.وطالبان در ختم این نشست شرائط خودرا متفاوت تر از گذشته بشرح ذیل اعلام نموده اند
نشست های پگواش: نهاد تحقیقاتی پگواش هم چندین بار جلسات را در دوبی وقطر بر گزار کرده واز نمایندگان حکومت ومردم افغانستان مهمانهای داشته که در نشست اخیر تعدادی از سفیران و وزیران دولت‌های پیشین افغانستان در چهارده سال گذشته، نمایندگان پارلمان، نمایندگان اپوزسیون سیاسی، نماینده دفتر حامد کرزی، رئیس جمهوری پیشین و نمایندگانی از سفارت‌های پاکستان و هندوستان در قطر نیز حضور داشتند وطالبان در ختم نشست شرائط را برای آغاز مذاکرات به شرح ذیل اعلان نمودند

به رسمیت شناختن دفتر سیاسی این گروه در قطر، خارج کردن نام رهبران این گروه از لیست سیاه سازمان ملل و حذف جوایز تعیین شده برای بازداشت یا از بین بردن آنها، آزادی زندانیان طالب و پایان دادن به "تبلیغات زهرآگین" علیه این گروه، از جمله این شرایط است.در بیانیه‌ای که از سوی این گروه منتشر شده است همچنین گفته شده که روی مسائلی که به نیروهای خارجی، بخصوص آمریکایی‌ها مربوط می‌شود، باید مستیقما میان طالبان و آمریکا بحث و گفت‌وگو شود اما در مسائل مربوط به افغان‌ها، این گروه باور دارد که افغان‌ها آمادگی و ظرفیت حل آنها را دارند.
نظر :اگر طالبان من حیث طرف درنشست های سیاسی شناخته شوند پس عیبی ندارد که دفتر رسمی طالبان برسمیت شناخته شود پس بهتر است این دفتر در پیشاور ویا داخل افغانستان نه قطر چون دور است اثر آن کمتر راست.
خارج کردن نام کسانی که در جلسات صلح شرکت میکنند .
بجای آزادی زندانیان وحذف جوائز باید رعایت آتش بس تا ختم جلسات صلح در نظر گرفته شود.
تبلیغات طرفین باید بر ختم جنگ وضرورت وخوبیهای صلح متمرکز باشد.
شرائط بند دوم به توافق یکدیگر ادامه یابد وافغانها باید استعداد وتوانائی خودرا بخاطر صلح نشان دهند.

در نهایت گروه هماهنگی چهارجانبه توافق کردند تا نشست‌های منظم خود را به منظور پیشبرد روند صلح در افغانستان ادامه دهند ودر راستائی همین پیشرفت ها نشست بعدی این گروه در تاریخ 6 فبروری 2016 میلادی برابر با 17 دلو 1394 در اسلام‌آباد پایتخت پاکستان برگزار خواهد شد.وانتظار میرود این نشست با انکشافات بیشتر وشرائط بهتر بر گزار گردد. حال هم مردم به نتیجه این نشست ها امید وار اند چون پاکستان تعهد میدهد وکشور های مهم چون چین وآمریکا از پروسه نظارت میکنند.واگر علل وانگیزه های جنگ درست نشانی نشود باز هم همان نا امیدی وتبصره های منفی…