آرشیف

2015-1-14

شرف الدین مقصودی

معرفی گیاهان مهم دارویی: بخش سوم

  
خرما   Date  نام علمی  Phoenix dactylitera

كليات گياه شناسي

خرما ميوه اي بسيار قديمي است و نام آن در كتاب مقدس مسیحیان42 بار تكرار شده است . اين ميوه پرخاصيت براي مردم کشوررهاي راوپايي و آمريكايي تا حدي ناآشنا است و آنرا فقط در كيك و شيريني مصرف مي كنند ولي در خاورميانه و مخصوصا در كشورهاي عربي بعنوان يك غذاي اصلي بكار مي رود .
يهوديان معتقدند درخت خرما در فلسطين و يا اسرائيل امروزي به فراواني وجود داشته است بطوريكه در ناحيه بين درياي گاليله و درياي مدره جنگل بزرگي از درخت خرما بوده است .
مسلمانان معتقدند كه حضرت محمد (ص) اين درخت را خلق كرده اند . در ديانت مسيح ، برگ درخت خرما سنبل و نشانه شهادت و روح شهدائي است كه در راه ديانت حضرت مسيح جان باخته اند .

تركيبات شيميايي:

خرما داراي 25 درصد ساكاروز ، 50درصد گلوكز ، و مواد آلبومينوئيدي ، پكتين و آب مي باشد . بعلاوه داراي ويتامينهاي مختلف منجمله ويتامين A,B,C,E و مقداري املاح معدني مي باشد .

خواص داروئي:

درخت خرما خواص بيشماري دارد و مي توان گفت كه از تمام قسمتهاي اين درخت مي توان استفاده كرد و يك ضرب المثل عربي مي گويد كه خواص درخت خرما به اندازه روزهاي سال است.
از برگ و شاخه  درخت خرما سبد  و فرش تهيه مي كنند . از هسته آن نان و از ميوه خرما شراب و عسل . همانطور كه مي دانيم  خرما تنها ميوه ايست كه در صحرا وجود دارد و طبيعت اين درخت را به مردم صحرا داده است كه تمام احتياجات خود را از آنر فع مي كنند .
مردم صحرا هسته درخت خرما را آرد كرده و از آن نان مي پزند و يا آرد اين هسته را بو داده و از آن بعنوان قهوه استفاده مي كنند زيرا دم كرده آن بسيار مطبوع است و يا حتي اين آرد را در آب براي چند روز خيس كرده و بعنوان غذاي مقوي به شترهاي خود مي دهند و معتقدند كه اين غذا از گندم و جو مقوي تر است .
اعراب از قديم اعتقاد داشتند كه خرما انرژي خورشيد را  گرفته و در خود ذخيره مي كند و اين انرژي با خوردن خرما به بدن آنها منتقل مي شود .
اعراب از خرماي كال نيز استفاده مي كنند و معتقدند كه اثرات درماني بسياري دارد من جمله خرماي سبز تقويت كننده اعما ل جنسي و انرژي زا میباشد . حتي هسته خرماي سبز را نيزآرد كرده و پمادي از آن تهيه مي كنند كه براي زخمهاي آلات تناسلي بكار می رود .
اثر ديگر معجزه آساي هسته خرما از بين بردن تورم پلك هاي چشم است براي اين منظور پمادي ازآرد هسته خرما درست كرده و آنرا روي چشم مي گذارند اين پماد براي رشد مژه هاي چشم نيز بهترين دارو است .
زندگي پرمشغله و ناراحتي هاي رواني كه ميل جنسي را در بعضي از اشخاص از بين مي برد بهترين علاجش خوردن مداو م خرما است كه ميل جنسي را به اين اشخاص باز مي گرداند . در زمانهاي قديم همواره خرما را براي قدرت و انرژي بكار مي برده اند و هنوز بهترين ميوه براي بازيافتن انرژي و قدرت جواني است .گلهاي درخت خرما نيز خاصيت دارويي دارند . طعم گلهاي درخت خرما تلخ است و اثر مسهلي دارد

مضرات :

مواظب باشيد در خوردن آن افراط نكنيد زيرا داراي قند زيادي است . در اين صورت آنهايي كه لوزالمعده حساس دارند و يا آنهايي كه بيماري قند در خانواده آنها وجود دارد بايد كمتر از اين ميوه استفاده كنند
 

شوید   Dill نام علمی Aniethum graveolens  

كليات گياه شناسي

شويد گياهي است يكساله يا دوساله كه گاهي ارتفاع آن به يك متر نيز ميرسد . ريشه آن راست و مخروطي شكل و سفيد است . اين گياه در اكثر نقاط دنیا من جمله قسمتهاي جنوب اروپا ،‌مصر ،‌آمريكا و چين پرورش داده مي شود .
ميوه شويد بيضوي ،‌مسطح وبطول 4 ميليمتر و عرض 3 ميليمتر است . رنگ آن قهوه اي روشن و در سطح آن برجستگيهايي برنگ زرد و در كناره هاي آن لبه بال مانندي به رنگ زرد روشن ديده مي شود .

تركيبات شيميايي:

تخم شويد داراي   3درصد روغن مي باشد .

خواص داروئي:

تخم شويد اثرات درماني زيادي دارد من جمله بعنوان ضد تشنج ،‌ضد درد، نفخ شكم ، ادرار آور وبراي تقويت معده بكار مي رود .
براي كسانيكه اشتهاي زيادي به غذا ندارند و لاغر هستند تخم شود بهترين دارو است زيرا اشتها را زياد كرده معده را تقويت مي كند و انرژي به بدن مي دهد . تخم شويد را مي توان براي ناراحتي معده ، بي خوابي و ضد گاز معده بكار برد . خانمهاي شير ده كه شير آنها كم است بايد حتما روزي چند بار دم كرده تخم شويد  يا گرد تخم شود بخورند و در غذاي خود مصرف كنند بطور معجزه آسائي شير آنها زياد خواهد شد .
طب گياهي خواص زيادي را براي شوید قائل است مثلا در مورد درد شديد و ورم معده از دم كرده شويد استفاده مي كردند كه اثر تسكين فوري دارد .
از شويد براي دل درد در حيوانات نيز استفاده مي شود ودام دارن قديم بخوبي به اين موضوع واقف بودند . مثلا براي گوسفند و بز كافي است كه مقدر 30 گرم تخم شويد به آنها داد كه نفخ و دل درد را ساكت كنند .
در مورد بيماراني كه مبتلا به استفراغ شديد هستند و هيچ غذايي حتي آب را نمي توانند در معده خود نگاهدارند بهترين درمان شود است . اين نوع بيماران بايد دم كرده شوید را آهسته آهسته بنوشند .
در چين حتي شوید را براي كمردردهايي كه بعلت انقباض عضلاني باشد بكار ميبرند .

طرز استفاده:

براي باد فتق كه از تخم شويد استفاده مي كنند دستور آن باين صورت است كه بايد حدود 40 گرم تخم شويد را بودهيد تا كاملا قهو ه اي شود سپس آنرا كاملا آسياب كنيد تا بصورت پودر دارايد و بعدا آنرا با سركه سيب مخلوط كرده و ميل كنيد .

مضرات :

مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .
 

رازيانه     FENNELنام علمی  Foeniculum vulgare

كليات گياه شناسي

رازيانه گياهي است معطر ، علفي و دوساله كه ارتفاع آن تا 2 متر مي رسد ساقه آن داراي شيارهاي هم دريف و موازي مي باشد برگهاي آن نازك و نخي مانند شوید است گلهاي رازيانه زرد وبصورت خوشه در انتهاي ساقه ظاهر مي شود و داراي بوئي معطر و طعمي شيرين مي باشد . رازيانه درمناطق مديترانه اي بخوبي رشد مي كند.

تركيبات شيميايي:

رازيانه داراي حدود  10% روغن ، كمی مواد قندي و مسويلاژ و حدود 4% اسانس مي باشد . روغن رازيانه دارای 4% اسيد پال ميتيك ، 22% اسيد اوليئك ، 14% اسيد لينوئيك و 60% اسيد پتروسلينيك  مي باشد.
اسانس رازيانه از تقطير ميوه آن بوسيله بخارآب بدست می آيد.
در صد گرم برگ رازيانه تازه مواد زير موجود است :

  • آب                       90 گرم

  • پروتيئن                 2/5 گرم

  • چربي                    0/4 گرم

  • مواد نشاسته اي      4/5 گرم

  • كلسيم                   100 ميلي گرم

  • فسفر                     50 ميلي گرم

  • آهن                       2/5 ميلي گرم

  • پتاسيم                 400 ميلي گرم

  • ويتامين آ                3500 واحد

  • ويتامين ث              30 ميلي گرم 

خواص داروئي: 

رازيانه از نظر طب قديم گرم و خشك است . ريشه رازيانه گرمتر از بقيه قسمت هاي گياه است .

  1.  رازيانه اثر زياد كنده شير را در زنا ن شيرده دارد و بدين منظور مي توان از دم كرده رازيانه استفاده كرد .

  2.  اشتها آور و مقوي است .

  3.  نفخ و گاز معده رااز بين مي بر د .

  4.  قاعده آور است .

  5.  برگهاي رازيانه ادرار آور است .

  6.  جوشانده ريشه رازيانه مسهل است .

  7.  روغن تخم رازيانه كرم روده را از بين می برد .

  8.  حالت تهوع را برطرف مي كند .

  9.  براي برطرف كردن آُسم ، سرفه و تنگي نفس از دم كرده تخم رازيانه به مقدار سه فنجان در روز استفاده كنيد .

  10.  براي رفع اسهال رازيانه را با زیره سبز به نسبت مساوي دم كرده و به مريض بدهيد .

  11. ميتوان از رازيانه داروي ضد نفخ بصورت زير تهيه كرد :

  12. 5 گرم پودر انيسون و 5 گرم پودر زيره ، 5 گرم پودر تخم گشنيز و 5 گرم پودر رازيانه را با هم مخلوط كرده در يك ليتر آب جوش بريزيد و آنرا بمدت 10 دقيقه دم كنيد سپس آنرا صاف كرده و كم كم بنوشيد .

  13. رازيانه بعلت داشتن هورمون زنانه رشد دخترها را جلو مي اندازد .

  14. رازيانه مغز را فعال مي كند .

  15.  ريشه رازيانه داراي كومارين Coumarin مي باشد . چون اين ماده رقيق كننده خون است بنابراين آنهايي كه مبتلا به     تصلب شرائين يا انسداد رگها هستند مي توانند از جوشانده ريشه رازيانه استفاده كنند .

  16.  دردهاي مفاصل را برطرف مي كند .

  17.  اشتها را زياد مي كند .

  18.  براي از بين بردن درد آرتروز روغن رازيانه را در محل درد بماليد .

مضرات :

رازيانه چون گرم است بنابراين براي گرم مزاجها خوب نيست و اينگونه افراد بايد آنرا با سكنجبين بخورند . زياده روي در مصرف رازيانه معده را سست كرده و تشنج مي آورد
 

خاكشير   FLixweldنام علمی Descurainia Sophia

كليات گياه شناسي

خاكشير گياهي است علفي يكساله يا دو ساله كه ارتفاع ساقه آن تا يك متر نيز مي رسد . پائين گياه كرك داراست در حاليكه بالاي آن بدون كرك مي باشد . تخم اين گياه كه همان خاكشير است ريز و كمي دراز و معمولا به دو رنگ وجود دارد يكي از آنها قرمز كه داراي طعم كمي تلخ است و ديگري برنگ قرمز تيره مي باشد .

تركيبات شيميايي:

خاكشير داراي تعدادي اسيد چرب مانند اسيد لينوئيك ،‌اسيد لينولنيك ، اسيد اولئيك ،‌اسيد پالمتيك و اسيد استئاريك مي باشد . ضمنا در خاكشير اسانس روغن وجود دارد كه داراي مواد بنزيل و ايزوسيانات است

خواص داروئي:  

خاكشير از نظر طب قديم گرم و تر است .

  1. التيام دهنده زخم و جراحات است .

  2. جوشانده خاكشير براي رفع اسهال هاي ساده و رفع ترشحات زنانگي مفيد است .

  3. خاكشير ادرار آور است .

  4. خاكشير تب بر است .

  5.  براي دفع كرم مفيد است .

  6. التهاب كليه را برطرف مي كند.

  7. سرخك و مخملك را دوا مي كند .

  8. خاكشير صدا را باز مي كند .

  9. براي از بين بردن كهير و التهابات پوستي از خاكشير استفاده كنيد .

  10. از گلها و برگهاي گياه مي توان براي رفع بيماري ناشي از كمبود ويتامين C استفاده كرد .

  11. سنگ كليه را دفع مي كند.

  12.  براي دفع سنگ كليه مي توان خارشتر ،‌خاكشير و ترنجبين را با هم مخلوط كرده وصبح ناشتا خورد .

  13.  براي برطرف كردن جوشهاي صورت كه بعلت خوردن چربي و شيريني زياد ايجاد مي شود بايد جوشانده يك قاشق ترنجبين را با دو قاشق غذاخوري خاكشير مخلوط كرده و هر روز صبح ناشتا بمدت دو هفته آنرا ميل ميل كنيد تا جوشها از بين برود.

مضرات :

بعضي از افراد هنگاميكه خاكشير مي خورند ممكن است سردرد بگيرند اينگونه اشخاص بايد خاكشير را با كتيرا بخورند .
 
این مطلب ادامه دارد.