آرشیف

2015-1-24

عبدالقدوس عرفان

فـــرســـایـــش زمین

 
تغیراتی راکه بمرور زمان درسطح زمین پیش می آید فرسایش مینامند.باران به زمین میبارد،وذرات خاک را به سوی رود خانه ها میبرد.باد نیز ذره های شن وخاک را اززمین جدا می کند ،وباخود می برد جریان آب کناره ی رودخانه ها ودریاچه ها برمی خورد وتوده ها ی خاک سنک رس را می کند موجهای دریا دایما" به صخره ها حمله می کنند وسنگریزه ها را به کناره ها می کوبند وبه این ترتیب آنها را به تدریج فرسوده می کنند ،و به سنگهای بسیار کوچک مبدل می سازند . اینها نمونه هایی ازفرسایش زمین هستند .
فرسایش شگفتی های بسیاری دردنیا به وجود آورده است . تپه های زیادی درکناره ی اقیانوس وجود داشتند ، که کوهنو ردان علاقمند بودند ، ازطرف اقیانوس ، ضمن پیمودن یک مسیر تقریبا" قائم خودرا به بالای آنها برسانند. ولی هم اکنون اثری ازآنها دیده نمی شود .
آب بزرگترین عامل فرسایش درسطح زمین است آب به شکافهای سنگها نفوذ می کند ، وبعد با سرد شدن هوا یخ می بندد ، وسبب ترکیدن صخره ها می شود ، درطی هزاران سال ،این صخره ها فرسوده می شوند وبه خاک مبدل می گردند ، وتوسط عوامل فرسایش تغیر مکان می دهند . ازطرف دیگر ،آب به زمین فرومی رود وزیر زمین با جریان مداوم خودتوده های گلی را باخود انتقال میدهد،وبه رود خانه هامیریزد.رود خانه هانیزبه طوردایم بسترخودرا میکند،وبه تدریج درّه عمیق تروعریض ترمیشودگاهی اوقات نیزفرسایش آب به قدرزیاد است،که بسترخودراهمسطح دریامیکند.
    باد نیزیکی دیگر ازعامل های فرسایش خاک است،ولی کندتر کارمیکند.یخچال هانیزباکندن کف درّه ی خودازعوامل فرسایش بهشمارمیرود.
منطقه های کشاورزی همیشه درمعرض فرسایش قراردارند،ولی درزمان قدیم دهاقین تازمانیکه طبقه حاصلخیزی خاک ازبین نرفته بود،متوجه فرسایش نمی شدند.وزمانی میفهمیدند ،که دیگردیر شده بود،وهرقدربشترشخم می زدند،بشترخاک بی استعدادرابه سطح مزرعه می آوردند.
    اکنون روشهای جدید زراعتی  خسارتهای ناشی ازفرسایش را محدود کرده اند.زیرا امروزه اولا دهاقین به اندازه سا بق زمین را شخم نمیکنند.ثانیأ بقایای نباتات کشت شده برای جلوگیری ازفرسایش ،وهمچنین به عنوان کود سبزبرجای میگزارند که هم زمین تقویت شده وهم ازفرسایش خاک جلوگیری میکدن.ثالثأ درزمین های کوهستانی دهاقین درامنداد سیلابه ها جنگل غرس مینمایند تاازتخریب خاک توسط سیلابه ها جلوگیری  میگردد.