آرشیف

2018-6-17

علم عبدالقدیر

سریال صلح ودرامه آتش بس
 
هر چند پروژۀ صلح دولت افغانستان با طالبان بگونۀ سریال دنباله دار طراحی شده بود اما آتش بس بین دولت وطالبان  در روز های عید فطربگونۀ دزاما تیک با عث شگفتی وتعجب شهروندان افغانستان گردید با آنکه دلا ئل و مباحث زیادی پشت پرده  درین زمینه وجود دارد اما ظاهرا شایعات مقامات آمریکا ئی مبنی بر وجود تماس مخفی سران طالبان وحکومت افغانستان واعزام نیرو از طرف امارات متحده عربی وقطر وصدور فتوی از طرف شورائی علماء افغانستان مبنی بر حرمت جنگ در افغانستان در هفته های گذشته مقدمه ویا قدمه های نخست شکل گیری درامۀ آتش بس حساب شده میتواند .طالبان که همیشه آمریکارا  طرف اصلی صلح وجنگ  قلمداد میکردند وحکومت افغانستان را برسمیت نمی شناختند اینبار بطور بی سابقه به آتش بس دولت لبیک گفتند واز آن هم پا فراتر گذاشته  سواره وپیاده بطور مسالمت آمیز وارد شهر های افغانستان شدند ومورد استقبال عام مردم قرار گرفتند که برای بسیاری ها قاعدۀ این بازی مبهم وسوال بر انگیز است .لذا خوب است تا نظر خویش را بر احتمال ادامه آتش بس وحتی صلح وآشتی بین طالبان ودولت افغانستان مورد تحلیل وارزیابی قرار دهیم. پاسخ این معما قسما درریشه یابی فلسفه وجودی طالبان  در نیمه های دهه هفتاد وسپس بر گرداندن دوبارۀ شان  به صحنه درنیمه دهه هشتا د نهفته است.
انگیزه های شکل گیری نیروی بنام تحریک طالبان:
هر چند وجود حرکت طالبان در روز های نخستین معلول شرائط داخل افغانستان خصوصا قندهار بود اما با گذشت اندک زمانی پاکستان ،انگلیس وعربستان سعودی به حمایت امریکا  آنهارا بخاطر برآورده شدن أهداف خویش تحت حمایت وتربیت قرار دادند حالا لازم است أهدف کشور های فوق را شنا سائی وسپس ببینیم این أهداف تحقق یافته یا خیر؟

  1. أهداف طالبان:

حرکت نخستین طالبان مبارزه علیه شر وفساد تفنگ سالا ران قندهار بودبا انگیزه های عقیدتی ، قومی وسمتی اما فلسفه وجودی حرکت بنام طالبان به أهداف پاکستان امریکا وعربستان سعودی ربط دارد.

  1. أهداف پاکستان:
  • ایجاد نا امنی وبی ثباتی بخاطر خورد ساختن وضعیف ساختن افغانستان  در همه ابعاد.
  • هدف مشترک با طالبان یعنی سقوط حکومت استاد ربانی وپاک کردن عناصر مؤثر مربوط به آن حکومت از بدنه نظام اداری وسیاسی  افغانستان..
  • تطبیق بر نامه تدریجی حاکمیت بر قبائل وایجاد بنادررسمی درامتداد خط دیورند نخاطر نهادینه ساختن مرزرسمی بین افغانستان وپاکستان در امتداد خط دیورند.
  • تضعیف موقعیت هند در افغانستان.
  • دستیابی به بازار های  کشور های آسیائی میانه.
  1. أهداف انگلیس وآمریکا: خسته ساختن مردم افغانستان از جنگ ،حضور دایمی در افغانستان وکنترول ذخائر دست ناخورده این سر زمین ، ساختن نظام کاملا وابسته به کشور های غربی بخاطر أهداف دراز مدت در منطقه.
  2. أهداف کشور های عربی از جمله عربستان سعودی: سعودیها  غا لبا  به أهداف مذهبی وقسما تهدید ایران در منطقه خلیج فارس یا عرب فکر میکنند که گویا افغانستان سنی افراطی در کنار ایران میتواند از رشد ونفوذ تشیع جلو گیری کند  وهم اینکه جمهوری اسلامی ایران باید بجای کشورهای عربی متوجه خطرات افغانستان باشد.
  3. أهداف حکومت افغانستان: استراتیژی حکومت پسا طالبی در افغانستان حذف سران جمعیت اسلامی وجبهه متحد ویا نا متحد شمال بوده وهست. وقتیکه مهره های اساسی  افغان تبار آمریکا ( حامد کرزی، علی احمد جلالی، اشرف غنی احمد زی وزلمی خلیل زاد) به زعامت افغانستان رسیدند  بسیاری از گروپ های مسلح مخالف طالبان را که در هم آهنگی با قوت های امریکا با عث شکست ونا بودی طالبان شده بودند  بد تر از طالبان پنداشته ایشان را جنگ سالار ، نا قضین حقوق بشر وحتی جنایت کاران جنگی خطاب نموده در مورد شان خواستار تطبیق بر نامه عدالت انتقالی شدند . وقتی متوجه شدند این نیرو ها تمام  قدرت نظامی وقسما اداری کشور را در قبضه خود دارند نا گزیر  بفکر برگشتاندن مجدد طالبان در صحنه شدند تا این نیرو هارا خورد کنند. که سیاست خلع سلاح افراد مسلح غیر مسئول که ضد طالبان وحامی دولت بودند زیر نام برنامه دایاک ودی دی آر در راستائی همین هدف برای آمریکائی ها پیشنهاد  وطراحی شد تا با خلع سلاح مناطق وایجاد خلأ امنیتی زمینه باز گشت مجدد طالبان را مساعد سازند.ایشان بار ها طالبان را برادر خطاب نموده  زندانیان شانرا از زندانها رها وحتی مدعی شدند که طالبان افغان اند وحق دارند برخی ولایات را در کنترول خود داشته باشند  اما خواسته های بیشماری پاکستان  زمینه اشتی بین طالبان وحکومت افغانستان را  منتفی ساخته بود .تا اینکه اشرف غنی قبل از کاندیداتوری در دوبی با رئیس ستاد ارتش پاکستان دیدار وبا گر فتن هزینه مصرف کمپاین وعده سپرد تا پاکستان را کمک کند او به وعده هایش عمل کرده است.حالا نوبت پا کستان است که گام به پیش بگذارد وطالبان سر میز مذاکره با حکومت افغانستان بنشاند.
  4. آیا طالبان وپاکستان به أهداف خود نزدیک شده اند؟

بلی هم طالبان وهم پاکستان به هدف مشترک شان که حذف فزیکی سران اتحاد شمال از صحنه سیاست ومدیریت بود نزدیک شده اند.درامه نزاع بر سر دیورند را نیز به آرشیف تاریخ سپرد.
پاکستان در دورۀ ریاست جمهوری اشرف غنی مرز هایش را در سر حدات افغانستان با کشیدن دیوار وسیم خار دارمستجکم وبنادر رسمی کنترول را در معابر عمومی چون سپین بولدک، غلام خان ،تور خم وچترال تا سیس وقبائل آزاد داخل اجنسی های هشت گانه را رسما به ایالت خیبر پشتونخواه مدغم وبه نظم ورسم زندگی قبایلی در پاکستان نقطۀ پایان گذاشت وطومار خط فرضی دیورند را برای همیش بست.وسر انجام با اعلان قتل ملا فضل الله رهبر طالبان پاکستان طی تماس تلیفونی با رئیس جمهور غنی از ادامه همکاری بخاطر تطبیق پروسه صلح اطمینان داد.
 
5-عربستان سعودی: کشور عر بستان سعودی هم با حکومت استاد ربانی وجبهه شمال میانه خوبی نداشت اما حالا که بقایای حکومت استاد ربانی ضعیف ویا حذف شده اند به بخشی از أهداف خود رسیده است.تنها دغدغه حامیان جمهوری اسلامی در نزدش وجود دارد که آمریکا وعده رفع این تشویش را داده گو اینکه وظیفه طالبان ختم اتحاد شمال ووظیفه داعش مهار تشیع وختم حامیان جمهوری اسلامی در افغانستان است.لذا طالبان در هم اهنگی با ارتباطی های داخل حکومت کابل مؤفقانه وظیفه خودرا انجام داده اند وبعدا داعش وارد میدان خواهد شد تا بحساب تکا یا وتکیه خانه های أهل تشیع ورهبران شان رسیدگی نماید.
6-آمریکا:أهداف امریکا خیلی پیچیده ومرموز وگسترده است لذا تا رسیدن به هدف نهائی  تا هنوز به وقت ونیرو جنگی وادامه اشوب در منطقه  نیاز دارد که داعش بجای طالبان  گزینه وبدیل  مورد نظر امریکاست.تا بعد از پاکسازی جبهۀ شمال به سراغ  مذهب تشیع وحامیان ایران  برود .لذا امریکا  بخاطر اقناع عربستان سعودی تقویت مؤقتی داعش را وعده سپرده است..به همین دلیل عر بستان سعودی از پروسه صلح افغانستان اعلان حمایت نموده خواستار همکاری درین زمینه شده است..لذا احتمال میرود آتش بس ها تمدید وزمینه گفتگو های مرموز ودوامدار با پاکستان وطالبان جهت ختم جنگ اغاز شود. والله أعلم بالصواب.