آرشیف

2016-4-14

زن در جامعه غور

بسم‌الله الرحمن الرحیم

زن یک انسان است که از تمام حقوق امتیازات انسانی وبشری برخوردار است. هیچ کس بدون کدام دلیل قانونی از حقوق وامتیازات محروم کرده نمیتواند. زن در همه ابعاد زندگی همانند مردان از تمام حقوق امتیازات برخوردارند ودرتمام امورات زندگی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی اجتماعی سهیم‌اند؛ و از حقوق مساوی و برابر برخوردار است. تمام ادیان برای زنان حقوق مساوی را در نظر گرفته است؛ مگر موارد استثنایی که اوضاع‌واحوال جسمی وروحی آنان تقاضا نکرده باشد.
حقوق زن در اسلام اسلام در مورد حقوق زن و مرد «بر اساس وضع طبیعی زن و مرد» فلسفه خاصی دارد که با آنچه در چهارده قرن پیش می‌گذشته و با آنچه در جهان امروز می‌گذرد متفاوت است. اسلام برای زن و مرد در همه موارد یک نوع حقوق، وظیفه و یک نوع مجازات قائل نشده است. پاره‌ای از حقوق و تکالیف و مجازات را برای مرد مناسب‌تر دانسته و پاره‌ای از آنها را برای زن و درنتیجه در مواردی برای زن و مرد وضع مشابه و در موارد دیگر وضع نامشابه‌ی در نظر گرفته است اسلام، با آن آيين مترقى و پيشرفته خود، براى زن ارزش و احترام بسيارى قائل است. زن در مفهوم انسانيت با مرد هيچ‏گونه فرقى ندارد و مرد را بر او امتيازى نيست.
زن، مانند مرد، عضو كامل جامعه است و شخصيت حقوقى مستقل دارد. زن در جامعه‏ى اسلامى برخوردار از استقلال فكرى و اقتصادى است و در زندگى خود، در تصميم‏گيرى آزاد است و به ميل خود بر اساس موازين شرعى مى‏تواند با هر كه بخواهد ازدواج كند. در فعالیت‌های سیاسی اجتماعی حق انتخاب شدن انتخاب کردن را دارا هست. در قرآن: قرآن کریم، به‌اتفاق دوست و دشمن، احیاکننده حقوق زن است. قرآن در عصر نزولش گام‌های بلندی به سود زن و حقوق انسانی او برداشت اما هرگز به بهانه احیای حق زن به‌عنوان انسان» و شریک مرد در انسانیت و حقوق انسانی، زن بودن وی را به فراموشی نسپرد. در هیچ آیه‌ای به‌صورت کلی و به‌عنوان یک قاعده و قانون بیان‌نشده که مردان از حق بیشتری نسبت به زنان برخوردار هستند، مگر در موضوعات خاص که برای ایجاد تعادل میان حق و مسئولیت آیاتی وجود دارد که شاید برخی از این آیات حق بیشتر مردان را استنباط کرده‌اند، اما این درست نیست.
و همچنان در قرآن به سراحتا بیان‌شده که «یا ایهاالناس انا خلقناکم من ذکراوانثی وماجعلناکم شعوبا وقبال لتعارفو ان اکرمکم عندالله اتقاکم» ترجمه: ای مردم ما شمارا از زن ومرد آفریدیم و شمارا گروه‌گروه نموده‌ایم تا همدیگر را بشناسید بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند متقی‌ترین شما است.( سوره ، حجرات آیه، 13) اگر مقصود از حق مرد بر زن از جهت حقوق معنوی باشد، برتری مردان در هیچ آیه‌ای بیان‌نشده است تا بخواهیم آن را از طریق آیات اثبات کنیم. قرآن به‌صراحت بیان داشته است که: «و لهن مثل الذی علیهن» یعنی هراندازه که مرد بر گردن زن حق دارد، به همان اندازه نیز زن حق دارد؛ و اگر مقصود برتری مرد بر زن در حقوق مادی باشد، نه‌تنها در آیات چنین بیان‌نشده، بلکه شاید عکس آن صحیح باشد، زیرا این زنان هستند که در مال شوهران خود (از جهت نفقه و..) حق‌دارند، نه مردان بر مال زنان. درمجموع و با نگرشی کلی می‏توان گفت که تفاوتی بین زن و مرد در حقوق نیست؛ امّا با توجه به خصوصیات و وظایفی که تکوین آن بر عهده مرد و زن نهاده شده، تفاوت‌هایی نیز در حقوق از جهت تشریعی بین زن و مرد احساس می‏شود. این تفاوت‏ها به لحاظ خلقتی که زن و مرد دارند، تنظیم‌شده و تشریع احکام مطابق با تکوین و آفرینش آن دو است و تفاوت غیر از تبعیض است، تفاوت‏ها بر اساس ویژگی‏ها و استعدادها تنظیم می‏شود و تبعیض، بی‌عدالتی است؛ اما تفاوت در ویژگی‏ها بر اساس حکمت عمیق و دقیق تنظیم‌شده تا هر یک وظایف خاصی را برعهده‌گرفته او مکمل یکدیگر باشند. برابر این بر اساس حکمت الهی بین زن و مرد تناسب وجود دارد و تفاوت‏ها به خاطر ایجاد تناسب بین آن دو است، مثلاً اگر همه انسان‏ها مرد بودند وزنان نیز ازلحاظ جسمی و روحی و روانی مانند مردها بودند، مکمّل یکدیگر نبودند، برابر این تفاوت‏های زن و مرد تناسب است، نه نقص و کمال، قانون خلقت خواسته است با این تفاوت‏ها تناسب بیشتری میان زن و مرد که برای زندگی مشترک ساخته‌شده‌اند به وجود آورد(شهید مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، مجموعه آثار، ج 19، ص 175)

جایگاه و وضعیت اجتماعی زنان درغور:
وضعیت زنان در سطح ولایت غور از همه ابعادش چندان خوب و قناعت بخش نبوده بلکه قابل نگرانی وتاسف بار میباشد. عوامل ذیل باعث بروزی این معضله درغورگردیده است و مهم ترین عامل آن عرف و فرهنگ سنتی جامعه غور بوده که زنان را دور از اجتماع و کار، تحصیل پویایی نگه‌داشته و از تمام حقوق وامتیازات اسلامی انسانی آن محروم نموده است. عوامل زیاد درین زمینه دخیل است که شرح وبیان آن از سطح این مقاله خارج است و من یکی از مهم‌ترین این عوامل که خانواده است آن را مورد فوکس قرار داده‌ایم جایگاه زنان غور را در دوره خانواده مورد تحلیل وبرسی قرار داده‌ایم زندگی در فامیل: خانواده کانونی گرم بستر مناسب برای پرورش بالندگی یک کودک است که تمام ابعاد شخصیتی یک کودک از همین دبیرستان شکل‌گرفته رشد نموده بزرگ‌سالی را از خود به نمایش می‌گذارد؛ یعنی اگر احترام به ارزش مساوات، عدالت، محبت و غیر خصایص انسانی درین قانون حاکم بوده و حق‌وحقوق مادر خواهر و غیره پایمال نشده طفل که دریم خانواده بزرگ شده یک آدم سالم ببار آمده و به حقوق دیگران احترام قائل بوده وارج میدهد. درکل شخصیت رفتاری‌های فرد از همین جاه تعین ورقم می‌خورد. برعکس اگر در خانواده که حقوق مادر و خواهر رعایت نگردد وبا تعصب با آنها رفتار شود. طفلکه در آن کانون خانواده متولد میشود. همچون حقوق مادر وخواهر را نادیده گرفته وبا تعصب با آنها رفتار مینماید. زن از تولد تا خانه بخت: از ابتداء که طفل دختر به فامیل به دنیا میاید پدرو وفامیل از داشتن دخترعار ننگ داشته و میان فرزند پس‌رو دختر فرق قائل شده و در قسمت حقوق وزندگی دختر هیچ توجه نداشته و همیشه به چشم حقارت به طرفش نگریسته دست‌کم گرفته می‌شود.
یعنی در خانواده که دختر متولد می‌شود ولادت وآمدن این فرشته خدا چندان خوشحالی را به سیماه چهره خانواده به ببار نیاورده بلکه عکس آن و حتی از گرفتن نام آن عار می کند ومی شرمند. وزمان که سن قانونی وبلوغیت را تکامل نمود. پدران بجای اینکه به اینده و کرامت انسانی ، زندگی وخوش بختی آن توجه داشته باشد؛ بیشتر در فکر بدست آوردن مایه و به‌مثابه یک جنس است یعنی اراده اختیار تصمیم در همه مسائل زندگی و اجتماعی از آن سلب و از طرف پدر برادر برایش قمت گذاشته و به بازار به فروش عرضه گردیده و حق انتخاب همسر شغل دیگر روابط اجتماعی ازش گرفته شده وگاهی نیز این شاهکار خلقت تمام ارزش ماهیت انسانی وی گرفته مثلی زنده جان غیر ازانسانی بین شان تبادله (سرآلش) میشوند. در بعضی موارد پدر ها قبل ازینکه دخترش به سن بلوغ برسند و صاحب عقل وهوش شوند به فرزند برادر یا کدام خویش دیگر داده میشود وگاه بالای این کوه عاطفه شرط بسته و قمار زده میشوند وبعضا چوب سوخت ونقاب کارهای زشت پدر وبرادر گردیده است و به بد (دیه ) داد می‌شود.
وهمچنان دربعضی دوشمنی های بین دوپدر فرزندان دختر قربانی میگردد. واز آن سوء استفاده وبه خاطر تضعیف رقابت ودوشمنی استفاده می نماید. در خانه بخت (خانه شوهر) پیوندزن ومرد باعث تشکیل خانواده شده و خانواده کوچک‌ترین واحد اجتماع را تشکیل می‌دهد. از تشکیل خانواده سالم جامعه سالم به وجود میاید. جامعه سالم زمان به وجود میاید که خانوادها سالم بوده باشد. خانواده زمان سالم کامل می‌گردد که عدالت رادرنظر گرفته و تمام حقوق را مراعات نموده عضوی فامیل از مساوات و برابری برخوردار بود باشد. چون زن شوهر زندگی مشترک دارد و درمقابل بالای همدیگری حق و حقوق را دارد. وزندگی مشترک امورات زندگی‌شان را مشترک پیش می‌برد. در همه امورات زندگی دوشادوش باهم باید کار کند و در همه موارد سهیم باشد. ولی برعکس زن در خانه شوهر هیچ اختیار آزادی را ندارد کارهای شاقه وسخت را بالای آن انجام می‌دهد. مانندی یک شی وابزار از آن کارمیگرد. سخت گیرزنچه بازیهای که پدر دختر از زمان خواستگاری تا زمان عروسی بالای داماد خانواده داماد کردند. شوهر خسران آن از هر نوع انتقام‌گیری دریغ نکرده و هزاران ظلم شکنجه را بالای عروس تحمیل می‌نماید او را به‌عنوان یک شخص مجرم محکوم کرده‌ای پدرش می‌داند. تمام عقدها را از عروس انتقام میگرد. زنان که فرزند دختر به دنیا میاورد شوهر فامیل به چشم حقارت می‌بیند که دختر به دنیا آورد. حتی این موارد منجر می‌شود که شوهر زن دیگری بیاورد.
اگر زن شوهرش را به اثر مرگ طبیعی حوادث از دست بدهد. به‌مانند شی‌ء به میراث مانده می‌شود. زن مکلف مجبور است تا با وارث شوهرش ( برادرشوهر، بچه کاکا، بچه مامای شوهر همان‌طور با خاندان فامیل وتایفه )شوهرش ازدواج نماید. نمی‌تواند باکسی دیگری که خواست انتخاب خودش بود باشد ازدواج نماید. زن در بین جامعه از اینکه زن‌ها نسبت به مردان از نگاه جسمانی خورد تر کوچک عاجز است همیشه مورد اذیت آزاری جسمی و روحی وجنسی میگردد. زن قربانی عقدها فرهنگ وعنعنات ناپسند جامعه می‌گردد. همواره مورد تهدید و شکنجه قرارگرفته و حتی منجر به مرگ گردیده است که ما شاهد بسیار از قضایای خشن ودوراز مرورت انسانیت بودایم؛ که این‌یک فرهنگ غلط دور از شرافت و آموزه اسلامی است. نتیجه گیری: زن پیکر جامعه است. زن است فرزندان و آینده‌سازان جامعه را در دامنش پرورش می‌دهد. زن در تربیت وآنیده سازی فامیل ها و جامعه رول مهمی را ایفا مینماید؛ که وضعیت آینده خطرناک را در قبال دارد. امید است که مسولین ومتنفذبین و روحانیون در موردتوجه جدی داشته ومسولیت دینی انسانی خویش را در رهنمای آموزه‌های اسلامی اداء نمایده. منابع: 1- قرآن کریم سوره ، حجرات آیه، 13 2- شهید مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، مجموعه آثار، ج 19، ص175