آرشیف

2017-8-24

علم عبدالقدیر

بر رسی روابط ساختاری نظام وفتوای هندسی معاون رئیس جمهور
 

در رخنامه طور کوتاه طرح ها وپیشنهادات جناب دانش را در مورد ساختار نظام  نقد کرده بودم اما یکی از دوستان تقضا کرده بجای استفاده از کلیمات کوتاه وزننده باید طرح های استاد دانش در بحث بر رسی روابط ساختاری نظام  طور اکادمیک وعالمانه تحقیق وریشه یابی شود تا احترام بزرگان حفظ گردد؟ابه همین دلیل  بند بند تقاریر وبحث های آقای دانش را در مورد بر رسی ساختار نظام مرور کردم به این نتیجه رسیدم که یک بزرگ  دینی با داشتن لقب استادی ازینکه بخاطر توجیه نظام متمرکز وسیله قرار گرفته قسما  کوچک شده  ونقص های فراوان در پیشنهادات شان ملاحظه میگردد که نظر خودرا بشرح ذیل حضور دوستان ابراز میدارم.

اول: کاربرد اصطلاح نیمه ریاستی  برای نظام ریاستی متمرکز فعلی ریشه در اجتهاد وتوجیه دارد که ممظورش پرده انداختن بر نظام ریاستی نهایت متمرکز فعلی است ، ورنه چنین اصطلاحی در اصطلاحات اداری افغانستان وهیچ کشوری دیگری وجود نداشته  وندارد واینکه جناب استاد دانش نظام نیمه ریاستی را درست تعریف نکرده مشکلی دیگیریست که شهروندان کشور را دچار شک وتردید میکند.

2- پست نخست وزیری موجب تضاد ونا هم اهنگی میشود؟.این بخش اجتهاد هم روح تمرکز گرائی را در افغانستان تقویت می بخشد.وهم خط زدن بر تعهدات دو جانبه رئیس اجرا ئیه ورئیس جمهور است که در آن امضا شده بود باید لویه جرگه بخاطر تعدیل قانون اساسی وتبدیلی پست ریاست اجرائیه به صدارت اجرائی دایر شود.که این فتوی عمدا بخاطر بطلان تعهد نامه قبلی صادر شد.در اینجا استاد وسیله قرار گرفته از بزرگی شان کاسته شده.

3- احزاب در افغانستان خام وقومی اند.بخاطر اینکه احزاب خام وقومی اند نظام پا رلمانی و پست صدارت باعث انحصار قدرتهای قومی وگروهی میشود..ایشان باید بدانند وقبول کنند که در نظام های پارلملنی حزب پیروز حکومت را میسازد.نمیشود آنرا انحصار گروهی خواند ویا باز هم از سهم ومشارکت احزاب دیگر سخن گفت.درانصورت معنی انتخابات واعتماد مردم از بین میرود.اگر آقای دانش بخاطر اینکه حزب خود شان کاملا قومی است واحتمال پیروزی آن در سیستم پارلمانی ضعیف است چنین فتوای را اجتهاد گونه بخورد مردم داده مسئلۀ جدا از اصول حکومت داری وساختار سازی در نظام است.

ستدلال بعدی معاون دوم رئیس جمهوری این است که "در نظام پارلمانی این امکان وجود دارد که پارلمان، حکومت، ریاست جمهوری و حتی قوه قضائیه در اختیار یک گروه یا ائتلافی از گروه‌های سیاسی قرار گیرد"؛ چیزی که به گفته او، "در افغانستان باعث بی‌ثباتی و منازعات سیاسی خواهد شد."این پیشبینی شان حکایت از نظام تخیلی وبی قاعده دارد که برایش هیچ اصل وقانونی در نظر گرفته نشده باشد.

اصطلاحات نوین سیاسی در فتوای هندسی آقای دانش: نیمه ریاستی ودموکراسی مشارکتی ؟ این اصطلاحات در ساختار اداری یک کشورحکایت از صدور یک فتوای هندسی شده دارد..آقای دانش میگوید همه گروه ها واقوام در چین نظام شریک شده میتواند چون این نظام نیمه متمرکز ونیمه ریاستی است/

 واما در بند دیگری از تحقیقاتش میفر ماید بخاطر کاهش تمرکز قدرت باید اختیارات بیشتر به شورا های ولایتی وولسوالی ها داده شود اما در ادامه  بحث به  این نتیجه رسیده که از نگاه ساختاری و نیازهای عملی، ما نیازی به شوراهای ولسوالی‌ها و قریه‌ها و یا مجالس شهرداری نداریم. سه نهاد انتخابی دیگر یعنی، ریاست جمهوری، ولسی جرگه و شورای ولایتی تا حدی کافی است .یعنی مشارکت قریه ها وولسوالیهارا در مدیریت نفی میکند در حالیکه تا مین امنیت در کشور ما بستگی به حمایت ومشارکت مردم دارد.

باید عرض کنم که مردم افغانستان بیشتر بومی وده نشین اند واصل مشارکت وسهم گر فتن در مدیریت ازدهات شروع میشود لذا بر گزلری انتخابات بخاطر شورا های ولسوالی خیلی مهم وحیاتی است.عدم بر گزاری انتخابات شوراهای ولسوالی ها باعث شده تا مردم خودرا از دولت بیگانه احساس کنند وبه  دشمن پناه ببرند. آقای دانش به بهبود ومؤثریت نظام نمی اندیشد میگوید ما توان مالی نداریم ومدیریت وکفایت ما هم ضعیف است  دلیلش هم این است که طی 13 سال گذشته نتوانستیم شور های ولسوالی ها وقریه هارا بر گزار کنیم.اما نیاز جامعه بخاطر مشارکت وسیع مردم در نظام وتعمیم امنیت حکم میکند تا شورا های ولسوالی ها وقریه ها بر گزارشود.عدم مشارکت مردم بومی افغانستان در نظام باعث شده تا فاصله بین مردم وحکمرانان زیاد شود.حکمرانان در بین دیوار های سمتی در کابل محاصره باشند ومردم هم بدون تکلیف در محاصره واسارت طالبان باشند.ما باید با بر گزاری شو را های ولسوالیها ثابت سازیم که مردم دور افتاده هم در مدیریت سهم ودرنظام شریک اند والا مردم را قصدا به دامن دشمن انداخته ایم.

معاونیت سوم بجای صدارت:  در فتوائی هندسی  آقای دانش نهادینه سازی معاونیت دایمی سه قوم به تر تیب بزرگ ومتوسط وخورد اصل قضیه است. در فتوی هندسی جدید ایشان بجای  ایجاد سمت نخست‌وزیری، افزایش معاونین رئیس جمهور را در ساختار نظام پیشنهاد کرده اند  یعنی برای اقوام دست دو وسه به تر تیب امتیاز معاونیت داده شود..این فتوای آقای دانش نظام سیاسی را در کشور کاملا متمرکز ودر دراز مدت اقوام را درجه بندی میکند.معا ونین هم در همین راستا پیشبینی شده.