آرشیف

2015-3-2

علم عبدالقدیر

باز خوانی تاریخ روابط افغانستان وپاکستان

 

تاریخ روابط سیاسی افغانستان با پاکستان از همان آغاز تا سیس پاکستان خیلی متزلزل ومتشنج بوده فکر میکنم بجای نقل قول های تاریخی از زبان حکام مستبد افغانستان وتاریخ نویسان جعل کار ومزد بگیر شان بهتر است خود مان به تاریخ نویسان آزاد مراجعه کنیم وانگیزه ها ولائل این نا همگ.نی را تحلیل وارزیابی کنیم.من بجای نقل تاریخ به تحلیل انگیزه ها بیشتر علاقه دارم واینکه چرا چنین شد وعلت وباعث چه بود ودر رابطه به تاریخ پر تشنج افغانستان وپاکستان نیز این علاقه بمن دست داده تا خودم بخوانم وتحلیل کنم واگر مسئله  ای به نظرم نا درست  اید برایش نه بگویم ومهم نیست که دیگران بر حسب عادت چه میگویند.من درین اواخر تاریخ روابط سیاسی افغانستان وپاکستان را در چندین منبع جستجو کردم وبهترینش همان افغانستان در پنج قرن اخیر حاصل زحمت میر محمد صدیق فر هنگ است به این نتیجه رسیدم که بایست تاریخ روابط این دو کوشر را باز خوانی کنیم واز نقل قول های غرض آلود ودروغین دوری جوئیم وسننت های تاریخی را در هم شکنیم.
سوال اساسی این است که افغانستان  چرا در میان هند وپاکستان قرار گرفته واولویت های روابط سیاسی خو با کشور هارا مشخص کرده نمیتواند. در حالیکه با هند هیچ مرزی مشترکی ندارد وازین موقعیت چه متافع را دنبال میکند.حقیقت این است که رهبران نا عاقبت اندیش افغانستان بدون در نظر گرفتن واقعیت ها واولویتها خودرا در بین دو کشور هند وپاکستان قرار داده در گر فتن تصمیم از آغاز تشکیل کشوری بنام پاکستان دچار لغزش شده . اگر مشترکات دینی ، مرزی، قومی وهمزبانی وتناسب مبادلات تجاری واثر پذیری اقتصادی در تا مین روابط سیاسی معیار باشد درانصورت افغانستان با نا دیده گر فتن تناسبها واحترام به مشترکات بر روابظ دچار خبطه ها واشتباهات سیاسی بزرگ شده است.شما می بنید که تمام مشترکات افغانستان با پاکستان است مثلا مرز مشترک 2240 کیلومتر ، دین وعیقده مشترک کلتور وفر هنگ مشترک واقتصاد وابسته ومشترک وامنیت مشترک وغیره درین نوشته میخواهم سنت شکنی کنم وبگویم در طول تاریخ رهبران افغانستان در برابر پاکستان ملامت بوده وزیر نام قوم خواهی بر اساست دینی واسلامی توهین کردند وبخاطر محدوده جغرافیائیی پشتونستان منافع ملی تمام افغانستان را بر باد دادند.در تمام نوشته ها ومقالات معمول است که باید پاکستان را دشمن تاریخی افغانستان خواند واگر کسی جانب افغانستان را ملامت معرفی کند آنرا خائن ملی میگویند واما باید برای خود ونسل های بعدی این راست را بگوئیم ( کسانیکه با تشکیل یک کشور اسلامی برای مسلمانان هند مخالفت کردند به مسلمانان توهین کردند وآنانیکه بخاطر داعیه دروغین پشتونستان منافع ملی افغانستان را پایمال وجغرافیائی افغانستان را آتش زدند خائنین ملی اند .
تا هنوز هر چه در تاریخ روابط افغانستان پاکستان روایت شده دیوانه بازی های داود خان بوده.مگر چه عیب داشت مسلمانان پشتون با مسلمانان هند یکجا زندگی میکردند.چرا آل یحیی از سال 1893 تا 1947 که کشوری اسلامی بنام پاکستان تا سیس شد حدود شصت سال زندگی پشتونهارا زیر قلمروهندو ها وانگلیس ها تحمل کردند واما همزیستی شانرا با مسلمانان پاکستان مخالف منافع ملی وتمامیت ارضی واستقلال سیاسی وصد دروغ دیگر تبلیغ کردند وروابط افغانستان را با پاکستان تا اینجا رسانیدند وتا امروز معلوم نیست چه میخواهند.چنگ خشونت نفاق ویرانی ودر بدری.لذا تاریخ را دوباره بخولنید این نقل قول های دروغین مارا بسوی بد بختی سوق میدهد.
 
 افغانستان در بین هند وپاکستان: روابط افغانستان با دو کشور هند و پاکستان که خصومت سنتی و تاریخی میانِ خود دارند، همواره چالش‌آفرین و پُر از زیان بوده است، پاکستان اثرگذارترین کشور همسایه بر ثبات  سیاسی، امنیتی، اقتصادی و حتا اجتماعی و فرهنگیِ افغانستان شمرده می‌شود.وافغانستان در تا مین رابطه بجای منافع ومصالح ملی به موضوعات فرعی و پر ما جرا تکیه کرده است وکس نمیتواند باور کند که رابطه و سیاستِ افغانستان با دو کشور مذکور بر مبنای منافع ملی‌اش شکل گرفته است.
هندوستان و پاکستان از همان آغاز تشکیل کشور جدید برای مسلمانان شبه قاره هند، به مثابۀ دو کشور متخاصم ظهور کردند . کشمیر به حیث عمده‌ترین موضوع منازعه و اختلاف میان آن‌ها بود که دو بار (1947 و 1965) بر سرِ آن با هم جنگیدند. سومین جنگ (1971) نیز بر سر بنگال بود که موجب تجزیۀ پاکستان و ایجاد کشور بنگله‌دیش شد.
برای کشور هند که از آغاز در خصومت با پاکستان قرار گرفت، افغانستان به عنوان همسایۀ پاکستان با داشتن اختلاف و منازعۀ مشابه کشمیر، بسیار بااهمیت و مورد توجه محسوب می‌شد؛ از این‌رو زمام‌داران هند در منازعۀ دیورند، جانب افغانستان را گرفتند و از این منازعه در جهت دشمنی با پاکستان سود می بردند. به قول «زورور دولت‌سنگ» تحلیل‌گر روابط جهانی و امور استراتژیک در دهلی جدید: «سیاست سنتی هند در افغانستان، بر بنیاد منطق جیواستراتیژیک نفی «عمق استراتیژیک» پاکستان اساس گذاشته شده بود و بدین ترتیب، توجه اسلام‌آباد را از مرزهایش با هند، بیشتر به خط دیورند با افغانستان معطوف ساخته بود.»یعنی هدف هند از دوستی با افغانستان دامن زدن به مسائل پشتونستان بود.
حکومت‌های هندوستان در تمام دوران منازعه میان پاکستان و افغانستان بر سر دیورند، از موقف رسمی افغانستان حمایت کردند البته این حمایت بخاطر دوستی ودلسوزی به افغانستان نبود بلکه هند میکوشید مشکل را از کشمیر به مرز های افغانستان وپاکستان انتقال دهد.. دولت هند به‌ویژه پس از پیوستن پاکستان به پیمان نظامی سینتو در آغاز دهۀ پنجاه میلادی سدۀ بیستم، به برقراری مناسبات بسیار نزدیک با کابل پرداخت. زمام‌دارانِ هر دو کشور در شروع جنبش کشورهای غیرمتعهد، در شکل‌گیری و قوام این جنبش در واقع با انگیزۀ واکنش در برابر پاکستان، با همسویی بیشتر عمل کردند وخود را به روسها نزدیک ساختند .البته نزدیکی با روسها هم تبعات داشت که تا هنوز در آتش آن میسوزیم.
حالا نکتۀ اساسی و مهم در مناسبات میان افغانستان و هند، تحلیل و بررسی نقش و تأثیرِ آن در روابط میان افغانستان و پاکستان و دسترسی افغانستان به منافع ملی خویش است. آیا این روابط، هدف افغانستان را در مورد آن‌سوی دیورند برآورده ساخت؟ این مناسبات تا چه حد مانع خصومت و دخالت پاکستان در تضعیف ثبات، استقلال و پیشرفت در افغانستان گردید؟به نظر می‌رسد که پاسخ این پرسش‌ها در مسیر حوادث و وقایعِ چهار دهۀ اخیرِ افغانستان روشن شده باشد. در حالی که دولت‌ها و زمام‌دارانِ افغانستان از روابط خود با هند در مقابل پاکستان به هیچ چیز دست نیافتند،
نکتۀ دیگر در مناسبات هند و افغانستان، عدم ایستاده‌گی صادقانۀ دولت هند در جانب‌داری از سیاست افغانستان بر سر منازعۀ دیورند با پاکستان است. هندوستان در حد معینی در چهارچوب منافع خود، از موقف افغانستان در منازعۀ دیورند حمایت می‌کند. پس از تجزیۀ پاکستان و ایجاد کشور بنگله‌دیش، وقتی سفیر هند اعتمادنامه‌اش را در سال 1972 به شاه ایران تقدیم کرد، گفت: «ما نمی‌خواهیم پاکستان پیش از این تضعیف شود؛ چون به وجود آمدن کشورهای پختونستان و بلوچستان و غیره که تمام فقیر و گرسنه هم خواهند بود، دردسرهای بزرگتری در این منطقه به وجود می‌آورد.»واقعیت‌های ناشی از منازعۀ دیورند و استفادۀ هندوستان در میدانِ دشمنی‌اش با پاکستان از این منازعه، نشان می‌دهد که افغانستان قبل از آن‌که پیروز این میدان باشد، قربانی این میدان است.
مشترکات هند وافغانستان: اما مشترکات افغانستان با هندوستان چیست؟ مسلما سه چیز است که هم برای افغانستان شرم آور است وهم برای هند که فعلا خودرا دلسوز وغمشریک افغانستان میداند.
  1. هردو کشور هند وافغانستان بر واقعیت های تاریخی سر پوش میگذارند.هردو کشور بنام کفر واسلام قرنها با هم خصومت تاریخی دارنداما در لباس دوستی دشمن مشترک پاکستان یکدیگر را فریب میدهند.
  2. هردو در یک زمان با تشکیل یک کشور مستقل برای مسلمانان شبه قاره هند زیر نام پاکستان مخالفت کردند. این مخالفت برای هند یک امر طبیعی ومنطقیبوده است واما مخالفت افغانستان من حیث یک کشور اسلامی خیلی شرم اور است.
  3. در مشترکات دیگر هندوستان هم  با حمایت از تجاوز شوروی سابق ونزدیکی رابطه با حکومت کمونستی وقت نیکی حکومت افغانستان را جبران کرد.البته رابطه با حکومت هاست نه ملتها ورنه هند با این عملش دوملیون شهید مسلمان وپنج ملیون مهاجر را وبیست ملیون مسلمان افغانستان را توهین کرده است.