آرشیف

2014-12-22

jameghor

لحظه با چهل ابدال و یا شاداب کوه

کوه چهل ابدال ویا شاداب کوه از کوه های مشهور و تاریخی است که در ده کیلومتری شمال تیوره موقعیت دارد. از کوه های معروف ومشهور غور و حتی افغانستان به حساب می رود که درکتب تاریخ به کرات از وی نام برده شده است .این کوه علاوه از خصوصیت ها و موقعیت جعرافیائی اش به تاریخ نیز گره خورده است ودارائی ویژه گی های معنوی نیز میباشد که از کلیمه ونام ابدال پیداست  درین قسمت حتی المقدور سعی به عمل میآید در جنب بر جستگی های اقلیمی به بر تری های تاریخی وجهت های معنوی آن نیز اشاره شود.
طوریکه مشاهده می نمائید قامت این کوه به آسمان افراشته است وشاخش تا دل کهکشانها راه یافته است ودر بلندائی این کوه در ظاهر صخره های سنگ جلوه نمائی میکند باید تذکر داد که این کوه با همه ارتفاع که دارد در عقب این صخره ها چمن زار های را در فرقش جاداده وچشمه سارها بر طراوت وتازه گی این چمن زار ها افزوده است. اینکه چمن زار ها وچشمه سار هایش معلوم نمی شود بخاطر این است که این فوتو از طرف غرب چهل ابدال بر داشته شده است اما این کوه از سه طرف راه دارد. اول از دامنه شمال غربی یعنی از عقب کوه گرد که پیش روی آن قرار دارد به راه برمه مشهور است  دوم از طرف شمال یا منطقۀ تخت سفید سوم ازراه سور از طرف شرق که نسبتا تا نزدیکی این سنگ هائیکه معلوم میشود راه هموار دارد حیوانات با بار به ساده گی تا آنجا طی مسافت میکنند. همان است که بر خی کوچی ها مدت زیاد را بالای این کوه سپری مینماید واز آب وعلف وچراگاه های آن استفاده مینمائیند
چهل ابدال را در گذشته ها شاداب کوه میگفتند از جهتیکه بالای این کوه محل شکار ،خوشگذرانی ، تفریج وتفرج شاهان بوده واز شادابی وسر سبزی فرحت زائی بر خوردار است قراء که در دامنۀ این کوه افتیده عمدتا ریشه تاریخی دارند ومحل سکونت سلاطین زمان بوده اند مثلا به سمت جنوب شرق این کوه شهر قدیمی سور محل سکونت سوریان وسلاطین سوری قرار دارد وحال هم قریه های به هم پیوسته این منطقه بنام سور یاد میشود ویک قسمت را بنام بازار وشهر کهنه می نامند وه آثار بنا های تاریخی سابق تا هنوز به وضوح درین محل به مشاهده می رسد
در سمت جنوب غرب این کوه قریه بنام چشمۀ مهران موقعیت دارد که مردم چشمۀ میران میگویند این منطقه در جوار چهل ابدال نیز محل بود وباش میران وسلاطین بوده است وتعداد از تبارسردارانبیا خان در دامنه این کوه در چشمه میران زتدگی میکنند وخودرا از سلاله خانان وسلاطین میگویند واین منطقه از زیبائی خاص بر خوردار است وزمین های آن از چشمه سار های همین کوه با عظمت آبیاری میشود واین منطقه برای زراعت ومالداری مساعد است وماست درین منطقه به سلیقۀ خاص ساخته میشود وشهرت فراوان دارد. ومناطق به هم بافته که به تای ختم میشود متصل به چشمه مهران است واحتمالا این کلیمات ترکی باشند مثلا سرتائی دهتائی واوتائی که بعد از هجوم مغول ها وترکها نامگذاری شده باشد
سر جنگل در غرب کوه گرد ودورتر از چهل ابدال موقعیت دارد و قریه تخت سفید به طرف شمال کوه چهل ابدال موقعیت دارد وازین منطقه به راحتی بالای کوه رفت وآمد صورت میگیرد این منطقه نسبتا کوچک بوده برای مالداری مساعد است واینکه تخت سفید مربوط به کدام دوره وعهد از سلاطین است اطلاع دقیق در دست نیست. به همه حال کوه چهل ابدال  حدود هفت هزار متر از سطح بحر ارتفاع دارد وتنها قسمت سنگی آن چهار هزار متر ارتفاع دارد قسمت سنگی چهل ابدال از سمت چشمۀ میران به خوبی دیده میشود. که در عکس ذیل مشاهده میکنید.
جنرال فرید فرانسوی با شنیدن نام چهل ابدال آنرا از نزدیک دیدن نموده وارتفاع آنرا کمتر ازان اندازۀ یافته است که شنیده بود خوب این کوه به هر اندازه ارتفاع که باشد زندگی در دامن آن لذت بخش است  ساکنین اطراف آن همیشه از برف های آن که از سال به سال باقی میماند استفاده میکنند واز سبزی های خوردنی که به طور تدریج در دامنه های وبلندی های کوه می روید استفاده مینمایند وشکار کبک .آهو برای ساکنین اطراف این کوه مساعد است طوریکه گفته آمد این کوه جهت های تاریخی ومزیت های جغرافیائی داشته وهمچنین اثرات معنوی که از چهل ابدال به ارث گرفته از خصوصیت های این کوه است.
عدۀ را عقیده بر این است که در گذشته ها مردمان عزلت گزین وکو شه گیر وخدا پرست بالای این کوه زندگی میکرده  وتعداد شان به چهل نفر می رسیده واز لحاظ عبادت وخدا جوی تا مرحله ولایت که مقام از مدارج طریقت است رسیده اند. مساجد وزیارت گاهای شان در بالای کوه در کنار چشمه ها تا هنوز وجود دارد.ودرست در مقابل این کوه در جنوب غرب تیوره کوه دیگر روبرو استاده است که نامش چلنگ شاه مردان است و عدۀ زیاد از مردم غور عقیده دارد حضرت علی که مشهور به شاه مردان است بالای این کوه نماز خوانده ومسجد ساخته است گاهی صداهای بزرگ در غور شنیده میشود و ارادتمندان چهل ابدال وشاه مردان میگویند صدا از دل این دو کوه بر می خیزد ونمود از ارتباط ارواح اولیاء الله است  والله أعلم بالصواب.منتها از لحاظ معنوی عوام الناس به این کوه بنام جایگاه چهل ابدال وآن هم ولی الله إخلاص زیاد دارند ودر محیط انکار از چنین اندیشه به دیده بد دیده میشود.
نویسنده به صحت وسقم داستانی های مربوط تأکید ندارد ومنظور نشر نمائی کوه مشهور چهل ابدال بوده است وه درین صفحه به نمایش گذاشته شد تصاویر این کوه در ماه جون 2006 توسط استاذ عارف ملک زاده گرفته شده است.. آنچه من حیث واقعیت های مربوط به کوه بود نیز اشاره شد.