آرشیف

مقدمه: نیک وزشت در گفتار،کردار وپندار  بنام معروف ومنکر یاد میشوند ،صحبت نیکو زیور فرد واجتماع است  وگریز از زشتی ومنکر خصلت پاک انسانیست واین نیکوئی وزشتی مربوط به یک گروپ نیست هر انسان مکلف است به گفتن حرف نیکو عادت کند وا گفتار وکردار زشت بپر هیزد.اصولا افراد جامعه باید همینطور تر بیه شوند واین مسئله  از سن طفولیت  در جامعه نهادینه میشود تا همه با حرف نیکو وبا روش أحسن ومحبت آمیز قلب هارا شکار کند ونیاز نباشد یک گروپ آمر وعامل معروف سائر احاد جامعه باشد .اگر گفتار وکردار نیکو بنام معروف مختص به یک گروپ باشد درانصورت اکثریت جامعه خلافکار معرفی شده احساس حقارت میکنندکه یک مسئله نا شایسته وغیر منطقی است. پیامبر اسلام دستور داده است کلکم راع تمام شما مسئول هستین .وهدایت قرآن عام است.

نحل: إِنَّ اللَّـهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَىٰ وَيَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ وَالْبَغْيِ ۚ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ﴿٩٠﴾

ترجمه: در حقيقت، خدا به عدالت و نيكوكارى و بخشش به خويشاوندان فرمان مى‌دهد و از كار زشت و ناپسند و ستم باز مى‌دارد. به شما اندرز مى‌دهد، باشد كه پند گيريد.. می بنید که دستور خداوند ج عام است .توصیه به گفتار وکردار نیک مسئولیت یک گروپ بنام امرین معروف نیست ومخاطب  گروپ امر معروف تنها زنان نیست تا گروه امر به امر به معروف بر سر چهار راهی استاد باشد و منتظر بیرون شدن زنان باشند تا برای شان در بیرون از خانه در سرک  درس اخلاق بدهد و مورد خطاب وعتاب قرار دهد.معروف تمام کار های نیکو وشایسته است. نه توهین وتحقیر ودره زدن.فقط مکتب ومدرسه وخانه جای تعلیم وتر بیه است نه جاده وسرک .بر خورد زشت وتحکم غیر اخلاقی با مفهوم معروف مغایرت دارد.

1. معروف: به معنای “چیزهای خوب” یا “کارهای پسندیده” است. معروف به اعمال و رفتارهایی اشاره دارد که مطابق با اصول اخلاقی و دینی است و جامعه آن‌ها را قبول دارد و به آن‌ها احترام می‌گذارد. به عنوان مثال، صداقت، کمک به نیازمندان، و احترام به والدین معروف محسوب می‌شوند.
2. منکر: به معنای “چیزهای بد” یا “کارهای ناپسندیده” است. منکر به اعمال و رفتارهایی اطلاق می‌شود که خلاف اصول اخلاقی و دینی است و جامعه آن‌ها را ناپسند و غیرقابل قبول می‌داند. به عنوان مثال، دروغ‌گویی، دزدی، و بی‌احترامی به دیگران منکر محسوب می‌شوند.

 در اسلام، امر به معروف (دعوت به کارهای خوب) و نهی از منکر (جلوگیری از کارهای بد) برای همه‌ی مسلمانان، چه زن و چه مرد، به طور مساوی قابل اجراست. اما آنچه طالبان انجام می‌دهند، نوعی تفسیر سخت‌گیرانه و محافظه‌کارانه از این اصول است که بیشتر روی محدودیت‌های زنان متمرکز است. دلایل این فشارها را می‌توان از چند زاویه بررسی کرد:

1. تفسیر محدود از شریعت: طالبان یک تفسیر بسیار محافظه‌کارانه از شریعت اسلامی دارند. در این تفسیر، محدودیت‌های سختگیرانه‌ای بر آزادی‌های زنان اعمال می‌شود، مانند پوشیدن حجاب کامل، منع از تحصیل یا کار در بسیاری از بخش‌ها، و محدودیت در آزادی‌های اجتماعی و فرهنگی. این در حالی است که تفاسیر دیگر اسلام، به زنان حقوق و آزادی‌های بیشتری می‌دهند.
2. کنترل اجتماعی و فرهنگی: طالبان از “امر به معروف و نهی از منکر” به عنوان ابزاری برای کنترل اجتماعی استفاده می‌کنند. کنترل بر زنان به دلیل موقعیت آن‌ها در ساختار سنتی جوامع اسلامی، به نوعی نمادین از قدرت و کنترل اجتماعی تبدیل شده است. این کنترل بیشتر بر مسائل ظاهری و رفتاری زنان متمرکز است که طالبان معتقدند باید مطابق با ارزش‌های اسلامی و سنتی باشد.
3. نگرانی‌های ایدئولوژیک: طالبان معتقدند که زنان باید نقش‌های سنتی و خانوادگی بیشتری داشته باشند و هرگونه مشارکت آن‌ها در اجتماع باید محدود و تحت نظارت مردان باشد. این دیدگاه به نوعی پاسخی به تغییرات فرهنگی و اجتماعی است که طالبان آن را تهدیدی برای ارزش‌های سنتی می‌دانند.
4. محدودیت‌های تحصیلی و حرفه‌ای: طالبان با محدود کردن تحصیلات و اشتغال زنان سعی در حفظ یک نوع نظام اجتماعی سنتی دارند که در آن نقش‌های اجتماعی زنان به خانه و خانواده محدود شده است.

در نتیجه، هرچند امر به معروف و نهی از منکر یک مفهوم عمومی و اجتماعی در اسلام است، طالبان بیشتر آن را به مسائل مرتبط با زنان و کنترول رفتار و ظاهر آن‌ها محدود کرده‌اند، که این رویکرد با تفاسیر دیگر از اسلام تفاوت‌های چشمگیری دارد وبا مفاهم آیات قرآن وجوهر معروف همخوانی ندارد.

طرز برخورد گروپ منسوب به امر معروف مغایر عرف واحسان است. در سه آیه ذیل دقت کنید که روح معروف وجوهر معروف  احسان نیکی، ادب واخلاق وعدم ضرر رساندن به دیگران است. المسلم من سلم المسلون من لسانه ویده. اگر مسلمان از زبان ودست آمرین بالمعروف متاذی شوند بدان که معروف عملی نشده بلکه یک عمل مذموم بنام معروف معرفی شده.حرف نیکو ، صحبت نیکو توصیه قرآن است.

• بقره: وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ث ﴿٨٣﴾

و با مردم [به زبان‌] خوش سخن بگوييد، و نماز را به پا داريد، و زكات را بدهيد». حرف وسخن نیکو عبادت است .با مردم سخن نیکو بگو وبا خدا راز ونیاز ک نوبا کمک مالی مساکین ونیاز مندان را نوازش کن اینها همه عبادت اند.

• أعراف: خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ ﴿١٩٩﴾

گذشت پيشه كن، و به [كار] پسنديده فرمان ده  عفو گذشت وچشم پوشی از عذر دیگران  معروف وپسندیده است نه زور گوئی ودره زدن.

• نحل: ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ ﴿١٢٥﴾

با حكمت و اندرز نيكو به راه پروردگارت دعوت كن .( حرف زشت وتهدید امر معروف نیست}

 امر معروف مختص به مردان نیست:

مردان وزنان مؤمن در توصیه وتوسعه معروف وجلوگیری منکر یکسان مسئولیت دارند ، قرآن در أوائل همه انسانهارا مخاطب قرار داده یعنی مخاطب اول انسان است بدون قید ایمان وکفر وبعدا بخاطر روابط 

توبه: وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَـٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّـهُ ۗ إِنَّ اللَّـهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿٧١﴾

و مردان و زنان با ايمان، دوستان يكديگرند، كه به كارهاى پسنديده وا مى‌دارند، و از كارهاى ناپسند باز مى‌دارند، و نماز را بر پا مى‌كنند و زكات مى‌دهند، و از خدا و پيامبرش فرمان مى‌برند. آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمتشان قرار خواهد داد، كه خدا توانا و حكيم است.

 قرآن به مخاطیبن خود میگوید درست مانند لقمان حکیم باشید که به فرزندش چنین توصیه کرد.

لقمان: يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنكَرِ وَاصْبِرْ عَلَىٰ مَا أَصَابَكَ ۖ ﴿١٧﴾

اى پسرك من، نماز را برپا دار و به كار پسنديده وادار و از كار ناپسند باز دار، و بر آسيبى كه بر تو وارد آمده است شكيبا باش.

آل عمران : وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۱۰۴﴾

و باید از میان شما گروهی باشند دعوتگر به خیر که به نیکی فرمان دهند و از نا شایستی ( بدی) بازدارند و اینان رستگارانند .

 اینجا که یک گروپ از میان امت مسلمان را دعوتگر معرفی کرده در صورت است که همه اخلاق نیکو ورفتار نیکو را کنار گذاشته اند ولی خداوند ج میفر ماید بدون اینکه شخص ویا گروه خاص را با نشان انگشت مخاطب قرار دهید بطور عام آمر به معروف باشید. چون فضیلت وبهتری امت محمد ص در این است که همه امر معروف ونهی منکر میکنند یعنی خوبی ونیکوئی را زیور وجود خود میسازند وبا این صفت آلودگی منکر وزشتی را از وجود خود پاک میکنند.در آیه زیر مطالعه فر مائید.

آل عمران : كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ  (110)

شمـا بهترین امتـی هستید که برای مردمان پدید آمده اند که به نیکی فرمان می دهید و از ناشایستی باز می دارید ، به خدا ایمان دارید…….سرعت در کار نیک معروف وپسندیده است.

آل عمران : يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ ﴿۱۱۴﴾

به خدا و روز بازپسین ایمان می آورند و به نیکی فرمان می دهند و از ناشایستی باز می دارند و به نیکوکاری می شتابند و اینان از شایستگانند.

 امر به معروف و نهی از منکر در قرآن کریم همراه با عبادات مهمی مانند نماز و زکات ذکر شده است. این ارتباط ویژه نشان‌دهنده‌ی اهمیت جایگاه اجتماعی و اخلاقی این دو مفهوم در کنار عبادات فردی است. دلایل ذکر پیوسته‌ی این دو با نماز و زکات را می‌توان از زوایای مختلف تفسیر کرد:

1. ارتباط میان عبادت فردی و مسئولیت اجتماعی

نماز و زکات به عنوان عبادات فردی و مالی در دین اسلام بسیار اهمیت دارند. نماز رابطه‌ای مستقیم میان فرد و خداوند است و زکات نیز وظیفه‌ای مالی است که مسلمانان باید برای کمک به نیازمندان انجام دهند. اما امر به معروف و نهی از منکر یک مسئولیت اجتماعی است که مسلمانان را به انجام کارهای خوب و جلوگیری از اعمال بد تشویق می‌کند. ذکر این سه مورد در کنار هم نشان می‌دهد که اسلام نه تنها بر عبادات فردی تأکید دارد، بلکه بر نقش اجتماعی و اخلاقی فرد نیز اهمیت می‌دهد.

1. نقش ایجاد تعادل میان فرد و جامعه

نماز به عنوان عبادتی فردی، ارتباط معنوی شخص با خداوند را تقویت می‌کند. زکات هم برای تقویت عدالت اجتماعی و کمک به نیازمندان در جامعه وضع شده است. اما امر به معروف و نهی از منکر وظیفه‌ای است که به معنای گسترش خیر و فضیلت در جامعه و جلوگیری از فساد است. این به معنای ایجاد تعادل میان وظایف فردی و اجتماعی است، به گونه‌ای که مسلمانان باید هم به رابطه‌ی خود با خداوند توجه کنند و هم به وظیفه‌ی خود در قبال جامعه و افراد دیگر.

1. تحکیم اخلاق و عدالت اجتماعی

نماز و زکات هر دو ابزارهایی برای رشد اخلاقی و عدالت در فرد و جامعه هستند. امر به معروف و نهی از منکر نیز بخشی از تلاش برای تحقق این اهداف است. با ذکر این موارد در کنار هم، قرآن کریم تأکید دارد که رشد فردی بدون توجه به مسئولیت‌های اجتماعی ناقص است.

1. تقویت روح همبستگی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی

نماز نشانه‌ای از توحید و ارتباط انسان با خداست، و زکات نشان‌دهنده مسئولیت مالی مسلمانان نسبت به یکدیگر است. امر به معروف و نهی از منکر نیز بیانگر این است که مسلمانان نه تنها باید خود از راه درست پیروی کنند، بلکه باید دیگران را نیز به آن تشویق کنند. این امر موجب تقویت همبستگی اجتماعی و ایجاد یک جامعه‌ی سالم و عادل می‌شود.

آیات مرتبط : چندین آیه در قرآن وجود دارد که نماز، زکات و امر به معروف و نهی از منکر را به هم پیوند می‌دهند:

1. سوره توبه، آیه 71:

“وَالمُؤمِنونَ وَالمُؤمِناتُ بَعضُهُم أَولِياءُ بَعضٍ ۚ يَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَيَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ وَيُقيمونَ الصَّلاةَ وَيُؤتونَ الزَّكاةَ وَيُطيعونَ اللَّهَ وَرَسولَهُ ۚ أُولٰئِكَ سَيَرحَمُهُمُ اللَّهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزيزٌ حَكيمٌ” (مؤمنان، مردان و زنان، دوستان یکدیگرند؛ به کارهای پسندیده فرمان می‌دهند و از کارهای ناپسند بازمی‌دارند و نماز را برپا می‌دارند و زکات می‌پردازند و از خدا و پیامبرش فرمان می‌برند؛ خداوند آنان را مشمول رحمت خود قرار خواهد داد، که خداوند توانای حکیم است.)

1. سوره حج، آیه 41:

“الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ ۗ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ” (آنان که چون در زمین به آنان قدرت بخشیدیم، نماز برپا می‌دارند و زکات می‌پردازند و به کارهای نیک فرمان می‌دهند و از کارهای زشت بازمی‌دارند.)

عصاره مطلب.

ارتباط امر به معروف و نهی از منکر با نماز و زکات نشان می‌دهد که اسلام به یک نظام کامل فردی و اجتماعی اعتقاد دارد. این سه اصل به هم پیوسته، اساس یک جامعه‌ی اسلامی عادلانه و سالم را تشکیل می‌دهند، که در آن هم رابطه‌ی انسان با خدا و هم مسئولیت‌های فرد در قبال جامعه به درستی مورد توجه قرار می‌گیرد..