آرشیف

هوای سرد، فضای تاریک و خاموشی حزن‌انگیزی بر شهر فیروزکوه، مرکز ولایت غور، مستولی است. جاده تهی از عابر است و تنها صدایی که گاه به گوش می‌رسد، آژیر موترهای سربازان طالبان است که با سرعت باور‌نکردنی از جاده عبور می‌کنند.

به نقل از هشت صبح، در کوچه‌ای تاریک که ظاهراً راه صدها خانواده از آن می‌گذرد، هیچ نوری دیده نمی‌شود. تا چشم کار می‌کند، قلمرو تاریکی است. اما اگر اندکی دقیق‌تر نگریسته شود، در گوشه این جاده تاریک، از فاصله دور نوری به چشم می‌خورد که یک کراچی‎وان بر گوشه‌ای از‌ این تاریکی مطلق، نور افگنده و شمعی در میان تاریکستان برافروخته است. مردی میان‌سال و روزگار‌دیده است. سردی‌ها و تاریکی‌ها از عزم و اراده‌اش نکاسته و با دلهرگی می‌گوید: «شهر در تاریکی مطلق به سر می‌برد. تاریکی سال‌ها است مهمان خانه‌های مردم است و هیچ کسی به داد این مردم غریب نمی‌رسد.»

این مرد گل‌محمد نام دارد و بیش‌ از ده سال می‌شود که در شهر فیروزکوه زندگی می‌کند. می‌گوید در این ده‌ سال، این نخستین‌بار است که در چنین تاریکی به سر می‌برد. گل‌محمد تاکید می‌کند که طالبان در غور به فکر مردم نیستند، برنامه‌ای برای مدیریت زندگی شهری و توسعه زیربناها ندارند و آن‌چه از حکومت گذشته به میراث مانده است، نیز دراثر بی‌توجهی و کم‌کاری آنان از بین خواهد رفت.

عین‌الدین بهادری که پیش از این در یکی از نهادهای دولتی کار می‌کرده است، می‌گوید: «در بیست سال گذشته با وجود سرازیر شدن میلیاردها دالر، صدای مردم غور را کسی نشیند. بیش‌ از دو ماه تحصن مردم ما را به هیچ نخریدند و سرانجام با وعده‌های دروغین از احساسات مردم سوء‌استفاده کردند، اما هیچ کس به صدای محرومیت غور پاسخ نداد.» وی تاکید می‌کند که طالبان نیز توانایی رسیدگی به مشکلات و خواست‌های مردم را ندارند و به‌سان مسوولان حکومت پیشین به فکر جیب خود هستند.

گل‌محمد در یکی از تپه‌های دورتر از شهر زندگی می‌کند که در آن‌جا اکثریت آوارگان جنگ و بی‌جاشدگان داخلی سرپناه گزیده‌اند. هم اکنون با کم‌ترین امکانات زندگی شهری، روز می‌گذرانند. وی می‌گوید: «مردم ما، بیش‌تر از سه ماه می‌شود در تاریکی به سر می‌برند و معلوم نیست که این بی‌برقی تا چه زمانی دوام خواهد آورد.» این مرد به تاریکی اطراف خود اشاره می‌کند و می‌گوید هیچ یک از این خانواده‌ها توان خرید سولر و بطری را ندارد که خانه‌‌اش را روشن کند. وی با دل‌سردی می‌گوید: «از بخت بد ما تیل هم از برق قیمت‌تر شده است که توانایی خرید آن را نداریم و از همین ‌رو کوشش می‌کنیم در روشنایی عصر نان بخوریم و بخوابیم.»

بازمحمد غوری تا سخن نمی‌زند، بغضش نمی‌ترکد. لحظه‌ای منتظر می‌ماند تا بر قهرش تسلط یابد و سپس لب می‌گشاید و می‌گوید: «به قهر و غضب خدا مبتلا شدیم. تاریکی و گرسنگی سرنوشت محتوم ما شده است و هیچ روزنه امید برای بهبود اوضاع و روشنایی نداریم.» این مرد آهی سر می‌کشد و می‌گوید وقتی برق هم بود، توانایی روشن کردنش را نداشتند، زیرا به گفته او، قیمت یک کیلو‌وات برق ۴۵ افغانی بود و آنان تنها می‌توانستند سر دسترخوان در روشنایی نان بخورند و گوشی‌های همراه‌‌شان را چارج کنند و بس.

شمس‌الدین می‌گوید که سابق هم مردم برق درست نداشتند، اما آنان می‌توانستند با این برق تلویزیون‌های‌شان را روشن کنند، وسایل برقی خود را چارج کنند و ضرورت‌های خویش را از این رهگذر مرفوع سازند. وی می‌افزاید، بیش از سه ماه می‌شود که از برکت همان نور اندک نیز محروم شده است. شمس‌الدین می‌گوید کسانی که توانایی خرید سولر و بطری داشتند، خانه‌های‌شان روشن است و دیگران مثل سابق به چراغ‌های الکین و رکووی روی آورده‌اند.

شماری از دکان‌داران شهر فیروزکوه گفتند که نبود برق بر آنان خسارات زیادی وارد کرده‌، آن‌ها فرصت‌های کاری و زمینه‌های زیاد را در نبود برق هدر داده‌اند و تداوم چنین وضعیت برای کسبه‌کاران و کسانی‌ که وسایل برقی می‌فروشند، نگران‌کننده است. این دکان‌داران می‌گویند که هزینه تیل ماشین‌های آمریت برق از طرف مردم جمع‌آوری می‌شود، با این حال باید از پولی که در بدل برق می‌گیرند، برای روشن نگهداشتن ماشین‌ها استفاده کنند.

از سوی دیگر فعالان مدنی در این ولایت نیز تداوم تاریکی در شهر فیروزکوه را تاسف‌بار می‌خوانند و می‌گویند که محرومیت و نادیده گرفته شدن، سرنوشت اول و آخر غوری‌ها شده است. این فعالان مدنی تصریح می‌کنند در صورتی که به صدای مردم غور رسیدگی نشود، امید مردم نسبت به زندگی و آینده به یاس مبدل خواهد شد. آنان تاکید می‌کنند که در سردی زمستان و افزایش فقر، بی‌برقی بر رنج‌های مردم غور افزوده شده است.

منابع در آمریت برق غور تایید می‌کنند که دست‌کم سه ماه می‌شود که جنراتورهای تولیدکننده برق در این اداره، به نسبت نداشتن تیل خاموش است. این منابع می‌گویند در صورتی که شرکت قرار‌دادی تیل جنراتورها را تامین کند، این ماشین‌ها ظرفیت تولید برق برای باشنده‌گان شهر فیروزکوه دارد و مطابق تقسیمات قبلی، برق به تمام نقاط شهر به‌گونه متوازن توزیع خواهد شد. منابع در آمریت برق غور تصریح می‌کنند که شرکت برشنا از قرار‌دادی قرض‌دار است و این شرکت برای آنان گفته است تا زمانی‌ که پول قرض‌داری را برشنا نپردازد، حاضر به پرداخت تیل جنراتورها نخواهد شد. این منابع هم‌چنان عدم مدیریت درست و دو‌دستگی در این بخش را عامل دیگر تاریکی شهر فیروزکوه می‌دانند و می‌گویند در حال حاضر این آمریت دو سرپرست دارد که یکی به‌گونه رسمی از طرف شرکت برشنا گماشته شده است و دیگری را افراد طالبان گماشته‌اند. از نظر آن‌ها این دو‌دستگی و سوءمدیریت باعث تداوم تاریکی در شهر فیروزکوه شده است.

در همین حال صفی‌الله احمدزی، رییس عملیاتی شرکت برشنا گفت: «پول در بانک است، بانک پول نقد نمی‌دهد. ما از کجا پول را به شرکت بدهیم. پول مشترکین ما در بانک می‌رود، ما نمی‌توانیم از آن مستفید شویم.»

رییس عملیاتی شرکت برشنا می‌گوید که این مشکل سراسری است و بیش‌تر ولایت‌هایی که برق جنراتوری دارند، با همین چالش مواجه‌اند. وی تاکید می‌کند که آنان با وزارت مالیه و برخی‌ نهادهای ذی‌دخل در گفت‌وگو هستند تا مساله انتقال پول به شرکت‌های قراردادی را حل کنند. مسوولان محلی طالبان برای غور نیز می‌گویند که آنان این موضوع را با مسوولان مرکزی در میان گذاشته‌اند و تلاش می‌کنند تا مشکلات باشندگان شهر فیروزکوه از این ناحیه مرفوع شود؛ ولی جزییات بیش‌تر نمی‌دهند که چه اقدامات را انجام داده‌اند.

آمریت برق غور چهار پایه جنراتور برقی دارد که پاسخگوی نیازمندی‌های سه هزار مشترک است. منابع در این آمریت گفته‌اند که دو پایه جنراتور این اداره ظرفیت تولید ۶۰۰ کیلو‌ولت امپیر و دو پایه دیگر آن توانایی تولید ۵۰ کیلو‌ولت امپیر برق را دارد. به گفته این آمریت، در صورتی که این جنراتورها روشن نگهداشته شود، می‌تواند نیازمندی‌های برق این شهر را مرفوع کنند.

این در حالی است که باشندگان غور در زمان حکومت پیشین، بارها در واکنش به شامل ‌نشدن شاهراه ولایت‌های مرکزی و بند برق «پوزه لیچ» در بودجه ملی طی سالیان متواتر خورشیدی، دست به اعتراضات گسترده ‌زدند و دروازه‌های ادارات دولتی را بستند.