آرشیف

گسترشروزافزونتکنالوژیوفناوریامروزدنیارابهدهکدهیکوچکمبدلکردهاستکهانسانهابااستفادهازایندهکدهمیتواننددراسرعوقتتمامدادههاواطلاعاترادرسراسرکرهزمینباهمشریکسازند.

امروزهشبکههایاجتماعیبهعنوانابزارهایجدیدارتباطیبهاوجگسترشخودرسیدهاستکهباگذشتهرروزآمارکاربرانبهطورتصاعدیدرجهانروبهافزایشاست.شبکههایاجتماعیکهشامل«وبلاگ،فیسبوک،تویتر،یوتیوب،تلگرام،وتسپ…»میگردددرتحولاتجهانیهمدرزمینههمگرایی،همبستگی،دوستی،رفتنبسویارزشهایجهانیوغیرهکمکبسزاییمیکندو همبرعکسنقشآندرزمینههایواگرایی،تبلیغخشونت،راهاندازیجنگهایروانی،مخالفتورزی،عقدهگشایی،توهینوتحقیریکدیگر…نیزبیتاثیرنبودهاست. 

 انقلابتکنالوژیوفناوریکهمحصولقرنبیستممیباشددرعصرجهانیشدنیکیازبهترینابزارهابرایرسیدنبهاینهدفاستکهبهبرکتاینمحصولامروزهدنیابهیکدهکدهکوچکمبدلشدهاست. امروزهرسانههایاجتماعیدرامراطلاعرسانیلحظهبهلحظهازرسانههایجمعیدرجهانسبقتجستهوافکارعمومیراسختتحتتاثیرخودقراردادهاست. نقشآفرینیشبکههایاجتماعیدرتمامعرصههابهدرشتیمحسوسوملموساستوتاجاییکهدرپشتاکثرحرکتهاوانقلابهاهمینشبکههایاجتماعیبهعنوانمحرکاصلیعملکردهو می کند. اذعانبایدکردکهاینتنهاشبکههایاجتماعیبودکهدرتحولاتاکثرکشورهامثلکوبا،مصر،تونسواوکرایننقشآفرینیکردوحرکتهایشانرابهحاصلمقصودنشاندونقشاینشبکههاآنچنانبرجستهبودکهحتابسیجوتشدیدقیامهایمردمیدرمصر" انقلابرسانههایاجتماعی" لقبگرفت.

امااینسوترنقششبکههایاجتماعیدرافغانستانچیگونهاست؟،پرسشفربه ترایناستکهآیاشبکههایاجتماعیبرایجامعهافغانستانهمازچنینتاثیرگزاریبرخورداراستیاخیر؟درپاسخبهاینپرسشبایدگفت؛شبکههایاجتماعیدراکثرکشورهایکهتاهنوزقدمگذاشتهاستیکانقلابرابههمراهداشتهودرتمامتحولاتنقشآفرینوازجایگاهبلندیبرخورداربودهاست.افغانستانهمجزیازکشورهایاستکهپیامداستفادهازشبکههایمجازیرادردوبعدمثبتومنفیداردتجربهمیکند.

کاربران شبکه های مجازی را در افغانستان عمدتا دو گروه تشکیل می دهد؛ گروه اول آنهایی هستند که بادرک درست از صفحه زنده گی شان کوشش می کنند با استفاده از شبکه های مجازی همیشه در خدمت خود و مردم خود باشند، چیزی نمی نویسند، مگر موارد مفید و ضروری. اما گروه دوم در افغانستان که اکثریت کاربران را تشکیل می دهد، آنهایی هستند که بدون درک رسالت ایمانی و میهنی شان مستدام در پی خلق فتنه انگیزی و افزایش تنش های قومی، سیاسی، دعوت به افراطیت ….می باشند. این قماش مردم با فعالیت های غیر مسئولانه شان در حقیقت بخش بزرگ از وحدت و مصئونیت مردم افغانستان را تهدید می کنند. استفاده بی رویه و غیر مسئولانه از شبکه های مجازی در افغانستان این فرصت را مهیا ساخته است تا امروز دشمنان افغانستان و استخبارات کشورهای منطقه با استفاده از نام های جعلی به پخش و نشر فعالیت‌های مخریب و تنش زا در میان هویت های قومی افغانستان بزنند و با این وسیله بیشتر از پیش دامنه نفاق و واگرایی اجتماعی را گسترش دهند. حقیقت مسئله اینست که مردم افغانستان در برابر پدیده دموکراسی و مولفه های آن بشمول آزادی بیان به مانند ظرف قرار گرفتند که هیچگاهی ظرفیت پذیرش یک باره گی آنرا نداشتند، دموکراسی حرف بدی نیست، اما ایکاش ما قبل ازینکه دموکراسی در کشورمان پیاده شود معنای دموکراسی و آزادی بیان را با چارچوب معنایی آن در کشور خود مان می دانستیم تا امروز برای حفظ مصلحت نظام و دستیابی به توسعه مسئولانه حرف می زدیم و مسئولانه گام بر می داشتیم.

با آنهم امروزهدستکمازپهلوهایمثبتشبکهاجتماعیدراکثرکشورهابخصوصدرافغانستانعمدتاًمیتوانازموضوعاتزیرنامبرد1: –  تنویرذهنیتعامه2- رشدجهانبینیمردانوخودآگاهیزنانازحقوحقوقشان3-  برقراریارتباطباسیاسیونومسئولین4- جلوگیریازفساد،ظلموتعدی5- ایجادتغییراتدرفرهنگمردم6-  استفادهدرزمینهبسیجسازیمردموتودههادرمسایلمهممثلتجمعاتوتظاهرات7-  کمکدرزمینهکاهشرفتارهایدیکتاتورانهوخودکامه8-  بلندبردنحسمسئولیتپذیریمسئولینازرویترسکهمباداموردانتقادکاربرانقرارگیرند9-  ایجادانگیزهبرایجواناندرزمینههاینویسندهگیوکتابت،سوادآموزی،زبانآموزیوازاینطریقشرکتدرگفتگوهایسیاسیوعلمی10-  طرحسوالودریافتپاسخازسویکاربراندرزمانکوتاه11-  برقراریوارتباطات  بادوستانبدونهرنوعهزینهاضافی12-  استفادهازمسایلسرگرمی،تفریحیوورزشی13-  تعقیبفلمهایمفیدوآموزنده،14- توسعهحوزهدوستیوارتباط  15- کمکبهفرصتهایتحصیلیدرکشورهایبیرونی16- فراهمسازیفرصتهایاشتغالزایی17- کمکبهتامینامنیتوغیرهنامبرد.

امادرکنارآنتعدادیهمازافزایشروزافزوناستفادهازشبکههایاجتماعیبدونآگاهیازفرهنگدرستآندرافغانستاننگراناندکهبخشازایننگرانیهاقرارآتیاند:

1- خودشیفتهگیبیشازحدجوانانومعتادشدنبه استفادهآن
2- «برقراریارتباطاتواهیوبیمعنا»
3- عدم«خلاقیتوتمسکبهکاپیپست»
4- «مطالعهنکردنوپسندیدن»
5- تهمتزدنوتهدیدکردن
6-  استفادهجعلیازنامهایدیگران
7-  دامنزدنبهتعصباتقومی،سمتی،حزبیومذهبی
8-  پخشونشرفلمهاوعکسهایمبتذل
9-  عدماحترامبهکرامتانسانیوحملهبرحریمخصوصیوایجادنفرتمیانخانوادهها
10-  دورسازینسلجوانازاصلتخصصومسلک
11- پخشونشراخبارکاذبودروغینوهمچنانمخشوشکردنذهنیتعامه
12- فرصتسربازگیریبهدشمن
13- عدمدسترسیدقیقوموثقبهاطلاعاتدستاول
14- نبودقوانینوطرزالعملقابلتطبیقجهتکنترولبرخیفعالیتهای مخربانهشبکههایمجازی،
15- فعالیت های قوم محور و تاکید بر ارزش های قومی خود کاربر و منتفی سازی ارزش های دیگران.

راهحل

1. وزارت اطلاعات و فرهنگ و سایرنهادهایمسئولبایدبرنامههایآگاهیدهیوآموزشفرهنگاستفادهدرستازشبکههایمجازیرابا تناسب با حفظ منافع ملی روی دست گیرد.
2. از استفاده هرنوع یوزرهای جعلی باید جلوگیری به عمل آید تا کاربران نتوانند به موارد اختلاف زا و نفاق افگنانه دست بزنند.
3. دولت قوانینی …را در جهت نشر و پخش مطالب تنش زا از سوی شبکه های مجازی تصویب و مرعی الاجرا قرار دهد و اجازه ندهد تا فعالیت های شبکه های مجازی بر خلاف منافع ملی کشور صورت گیرد.
4. اتخاذ تصامیم سختگیرانه از سوی دولت اخص در جهت جلوگیری از فعالیت های که بر شکاف های قومی، زبانی، سمتی، سیاسی و مذهبی منجر می شود.

با احترام 

راغب– غور

24/10/97