آرشیف

بررسی عوامل اصلی :

پس از کشته شدن اسماعیل هنیه در تهران، به شمول خودم بسیاری از تحلیلگران، به این باور بودند که ایران انتقام این عمل را از اسرائیل خواهد گرفت و حمله‌ای علیه اسرائیل سازماندهی خواهد کرد. اما با گذشت زمان، به نظر می‌رسد ایران تمایلی به ورود مستقیم جنگ با اسرائیل را ندارد و دلایل ذیل را می‌توان برای عدم تمایل ایران به جنگ بیان کرد:

۱. عدم توافق نظر در میان مقامات دولت ایران : اختلافات درون‌دولتی یکی از دلایل مهم است. به‌ویژه، آقای مسعود پژکان، رئیس‌جمهور ایران، به نظر می‌رسد که به حمله مستقیم به اسرائیل تمایلی ندارد و ممکن است ترجیح دهد به جای جنگ، از راه‌های دیگری برای پاسخ‌گویی بخصوص از نیابتی ها استفاده کند.

۲. عدم پشتیبانی عمومی: بر اساس نظرسنجی‌ها، اکثریت مردم ایران از حمله مستقیم به اسرائیل حمایت نمی‌کنند. این عدم تمایل عمومی می‌تواند به فشار بر مقامات برای جلوگیری از درگیری مستقیم منجر شود، که چنانچه شده است.

۳. ضعف اقتصادی: وضعیت اقتصادی ایران به گونه‌ای است که توانایی تحمل هزینه‌های بالای جنگ را ندارد. مشکلات اقتصادی داخلی، از جمله تحریم‌ها و بحران‌های مالی، محدودیت‌های زیادی را برای ایران ایجاد کرده است.

۴. کمبود تجهیزات پیشرفته: ایران به تجهیزات نظامی پیشرفته، از جمله پهپادها که برای مقابله با نیروهای اسرائیل ضروری است، به میزان کافی به دسترس دارد. اما از تجهیزات دیگر پیشرفته که ایران بتواند اسرائیل را مهار کند کمبود احساس میکند.

۵. گروه‌های نیابتی، میتوانند ایران را کمک کنند اما مشروط بر اینکه ایران با تمام امکانات آنها را حمایت کنند، مانند حزب‌الله لبنان و حوثی‌ها که اینها یکی پی دیگر به کمک ایران نیاز دارند و‌ میتوانند گاه و بیگاهی برای اسرائیل مزاحمت های زیادی را خلق کنند.

۶. تحریم‌های اقتصادی آمریکا: تحریم‌های اقتصادی که توسط ایالات متحده علیه ایران اعمال شده است، فشار زیادی به اقتصاد ایران وارد کرده است و احتمالاً بر تصمیم‌گیری‌های نظامی ایران نیز تأثیر گذار گذاشته است.

۷. عدم پشتیبانی کشورهای اسلامی: بخصوص کشورهای عربی به وضوح از درگیری مستقیم با اسرائیل پشتیبانی نمی‌کنند و حتی بعضی از کشور های اسلامی گفته اند که ما راکت های ایران را از فضای خود رهگیری میکنیم و این تصامیم می‌تواند برای ایران درد سر ایجاد کند.

۸. آسیب‌پذیری اقتصادی ایران: وضعیت اقتصادی آسیب‌پذیر ایران و پیامدهای آن برای منطقه، به ویژه در صورت دخالت کشورهای دیگر، می‌تواند ایران را در موقعیت دشواری قرار دهد و هزینه‌های بالای جنگ را افزایش دهد.

۹. عدم حمایت کامل روسیه: فدراتیف روسیه، به دلیل فشار جنگ اوکراین و حضور اتباع یهودی در اسرائیل، تمایل ندارد که ایران و اسرائیل درگیر شوند. این موضوع می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر تصمیمات ایران بخاطر جنگ با اسرائیل داشته باشد.

۱۰. بالاخره انزوا در صورت اقدام: اگر ایران به درگیری مستقیم با اسرائیل وارد شود، ممکن است با انزوا و واکنش‌های بین‌المللی مواجه شود. به همین دلیل، مقامات ایرانی دور از امکان نیست که تصمیم گرفته‌ باشند تا به تقویت گروه‌های نیابتی، به‌ویژه حزب‌الله لبنان و حوثی‌ها، حشد الشعبی و یک تعداد گروه های نیابتی دیگر را بطور مستقیم علیه اسرائیل کمک و یاری کنند. بدون تردید ایران در پشت این گروه‌ها قرار خواهد گرفت و ایران معتقد است که عدم حمایت کشورهای اسلامی، به ویژه کشورهای عربی، او را در این عرصه تنها گذاشته اند و ایران میداند هیچ رهبر کشور اسلامی به دفاع از حمله بر اسرائیل پشت سر ایران نخواهد بود .

احمد سعیدی