آرشیف

پس از فروپاشی اتحاد شوروی که به اثر تبانی وخیانت گرباچف وبوریس یلتسین وتیم مربوط محقق شد،عطش وتشنگی غرب برای نابودی کامل ‌روسیه بیش از پیش فزونی یافت.

فروپاشی اتحاد شوروی وسناریوی نابودی روسیه درس های آموزنده برای نسل های کنونی ونسل های آینده است تا معنای آغوش گشایی فریبنده را درک نموده،رهبران اجیر را تفکیک واز منافع ملی شان در برابرجهان گشایان هوشیارانه دفاع نمایند.

بازنگری تجارب تلخ رخداد های طوفانی گذشته، رهبران کرملین را به باز خوانی تاریخ وایجاد رویکرد های نوین فراخوانده وانها در پرتو این تجارب با عینک های جدید در خصوص مناسبات استراتژیک باغرب نگاه می‌کنند.چنانچه ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه در تازه ترین اظهارات  اش در خصوص مناسبات کشورش باغرب که در اواخر دسامبر ۲۰۲۲ صورت گرفت،بیان نمود:”فقط افراد ساده لوح می توانستند باور کنند که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، غرب دیگر ما را به عنوان دشمن و رقیب خود نخواهد دید.

نتیجه این تصور ساده لوحانه که غرب در سال ۱۹۹۱ جنگ سرد را کنار گذاشت، دستی بود که برای صلح و دوستی به سوی کوسه ها و تمساح های گرسنه دراز شد. اگر کمی بیشتر دراز کرده بودیم، آنرا گاز گرفته بود.

در دهه ۹۰، در طی یک دهه ای دردناک، روسیه تحت اداره بوریس یلتسین از جایگاه که زمانی پس از جنگ جهانی دوم  تحت پوشش اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی قرار داشت واز یک ابرقدرت نظامی که می‌توانست به طور مؤثر ایالات متحده و متحدانش را به چالش بکشد، به یک قدرت رو به زوال تبدیل شد. دارایی های سیاسی و اقتصادی آنکشور در نتیجه مستقیم پذیرش سریع خصوصی‌سازی به سبک غربی (وحشی و بی‌رحمانه )پیامدهای نزدیک به رکود بزرگ اقتصادی را تجربه کرد وپیامدهای منفی کانون کاهش تولید صنعتی، کاهش استانداردهای زندگی را در برداشت.

کل مناطقی که قبلاً در طول جنگ سرد به تولیدات نظامی اختصاص داده شده بودند، سپس دچار رکود اقتصادی گردیدند.

از منظر دیپلماسی ، سیاست خارجی روسیه در زمان بوریس یلتسین فاجعه آمیز بود، زیرا روسیه حتی موقعیت یک قدرت بزرگ را در روابط بین الملل از دست داد. در زمان نابودی یوگسلاوی سابق و به ویژه در طول جنگ کوزوو در ۱۹۹۸-۱۹۹۹ این وضعیت کاملاً قابل مشاهده بود.

وزارت امور خارجه روسیه برای اطمینان دادن به بسیاری از روس‌هایی که واقعاً تصمیم یلتسین برای نزدیک شدن به دشمنان قدیمی تاریخی غربی روسیه را درک می‌کردند، کاری نکرد و او گام به گام  روسیه را به غرب می‌فروخت.

با این حال، در خارج از روسیه، چنین سیاستی یلتسین را به یک قهرمان تبدیل کرد. یک “احمق مفید” یا “دلقک مست”.  با این وجود، برای اکثریت روس‌ها، او،مانند گورباچف، همه چیز را برای غرب تحفه میداد، اما در ازای آن از غرب بسیار چیز های کمی حصول میکرد.

بسیاری از روس‌های ضد یلتسین استدلال می‌کردند که او و دولت لیبرال‌های غرب‌گرا، نه تنها مزایای روسیه را با قیمت‌های پایین‌تری به طبقه جدیدی از الیگارش‌ها (سرمایه‌داران) بخشیدند، بلکه او روسیه را به یک کشور سیاسی و اقتصادی غربی تبدیل کرد و وابستگی مالی و حتی ایدئولوژیک را باغرب تامین کرد.در یک کلام، یلتسین به هیچ وجه از منافع ملی روسیه حفاظت نکرد و حتی روسیه را به یک مستعمره غرب تبدیل کرد.

به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، طبق نقشه ای طراحی شده بوریس یلتسین به قدرت رسید و به طرز چشمگیری اقتصاد روسیه را بر اساس خطوط بازار آزاد [نئولیبرال] سازماندهی کرد.  هنگامی که بیل کلینتون به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده انتخاب شد، به طور گسترده ای درک شد که یلتسین “مرد کلینتون” است.به گفته دفتر روابط عمومی ایالات متحده، بوریس یلتسین و بیل کلینتون بسیار نزدیک بودند.در وب سایت رسمی دولت ایالات متحده آمده است: “کلینتون نه تنها به شدت تمایل داشت که یلتسین را دوست داشته باشد، بلکه از سیاست های او، به ویژه تعهد او به دموکراسی روسیه حمایت کند.”بیل کلینتون، رئیس جمهور ایالات متحده، در دوران ریاست جمهوری بوریس یلتسین ۱۸ بار با وی ملاقات کرد.

برقول کلیپ ماپین ژورنالیست شهیر آمریکا، یلتسین، یک مرد مست و بداخلاق بدنام، توسط کلینتون دستکاری شد و مردم روسیه تاوان اطاعت گیج‌آمیز او را پرداخت کردند. بر قول ماپین تنها ۶درصد از روس ها با “اصلاحات اقتصادی” طراحی شدهٔ آمریکایی یلتسین موافقت کردند.به گفته دفتر روابط عمومی ایالات متحده، «یلتسین در آن زمان، و به طور دوره‌ای در طول دوره ریاست‌جمهوری خود، با مخالفت فزاینده‌ای در داخل با تلاش‌هایش برای لیبرالیزه سازی اقتصاد و اعمال اصلاحات دموکراتیک در روسیه مواجه شد».

ایالات متحده آمریکا، بانک جهانی و صندوق بین المللی پول این  “اصلاحات” را بر روسیه تحمیل کردند.به باور آگاهان سیاسی این چرخش اقتصادی نه ایجاد یک بهشت ​​بازار آزاد، بلکه یک فاجعه بزرگ در روسیه بود.

سناتور آمریکایی بیل بردلی پیامد های ناگوار این رویکرد اقتصادی رااینگونه توضیح داد: «نرخ بیکاری ۳۰ درصد، تورم افسارگسیخته، از بین رفتن حقوق بازنشستگی،نابودی پس‌اندازها واز بین رفتن مشاغل»

نائومی کلاین در «دکترین تکان» می‌نویسد که چگونه بین سال‌های ۱۹۹۱ و ۱۹۹۸ «بیش از ۸۰درصد مزارع روسیه ورشکسته شدند و تقریباً ۷۰ هزارفابریکه دولتی تعطیل گردید و اپیدمی بیکاری ایجاد شد» چنین وضعیت منجر به زندگی ۷۴ میلیون شهروندان روس زیر سطح فقر شد. کلاین می‌افزاید: «۲۵ درصد روس‌ها – تقریباً ۳۷ میلیون نفر در فقر زندگی می‌کردند ودر حالت ناامیدی بسر می‌بردند.

در طول دههٔ ۹۰، زمانی که یلتسین به طور چشمگیری کشور را تحت هدایت دولت کلینتون تغییر می داد، میزان اعتیاد به مواد مخدر در روسیه ۹۰۰درصد افزایش یافت. میزان خودکشی تقریبا دو برابر شد. مرض ایدز، که قبلاً تنها بیش از ۵۰ هزار شهروندان روس را مبتلا نکرده بود، به یک اپیدمی در سراسر کشور تبدیل شد و میلیون‌ها نفر به ایدز مبتلا شدند..

به باور بیل بردلی ،کل جمعیتی از مردمی که با شغل تضمین شده، مراقبت های بهداشتی تضمین شده، مستمری های سالمندی و اقتصاد برنامه ریزی شده زندگی می کردند، با اعمال سیاست های نامطلوب تحت  حمایت واشنگتن، شبکه ایمنی اجتماعی را از دست دادند.

بیل بردلی، سناتور آمریکایی، لحن دیپلمات‌های آمریکایی را در تعامل با روسیه توصیف می‌کند و می‌گوید مقامات دولت کلینتون از «پر کردن چرندیات به گلوی بوریس» صحبت کردند و با خوشحالی از دستور دادن به وی برای ویران کردن اقتصاد کشورش لذت بردند.

این رویکرد به مثابه توپ ویرانگر برای از بین بردن یک رقیب احتمالی آینده که منجر به مرگ زودرس میلیون ها نفر شد،نقش ایفاکرد.به گفته کلاین، ولادیمیر گوسف، آکادمیسین روسی، گفت: «سال‌های سرمایه‌داری جنایتکار ۱۰ درصد از جمعیت ما را کشته است».

جمعیت روسیه بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۶ به میزان ۶.۶ میلیون نفر کاهش یافت. کلاین از اقتصاددان آمریکایی آندره گاندر فرانک نقل می‌کند که آنچه در روسیه اتفاق افتاد را “نسل کشی اقتصادی” نامید. معاون رئیس جمهور روسیه، الکساندر وی. روتسکوی، از همان کلماتی استفاده کرد که این سیاست ها در سال ۱۹۹۲ آغاز شد و گفت که نتایج فاجعه باری برای کودکان و افراد مسن داشت.

به باور آگاهان، کلینتون دقیقاً به این دلیل به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد که او یک روانپزشک سطح بالا بود واعتقاد برین بود که او می تواند سیاست های نئولیبرالی را که منجر به رنج و مرگ بسیار گردد، به راه بیندازد.او مانند همه ی روان پرستان، پشیمانی، وجدان، گناه یا اضطراب را تجربه نمی کند.این که پیران و کودکان از گرسنگی می‌میرند در حالی که الیگارش‌ها از بدبختی انها ثروت به دست می‌آورند، برای او ارزش ندارد وپیامد آن آزارش نمی دهد.

به دلیل اینکه فرمان روایان کاخ سفید گلوی بوریس را فشردند رنج گسترده ای را پدید آورد ولاجرم روسیه به جایگاه کشور های  جهانی سوم سقوط کرد و در آستانه تبدیل شدن به یک کشور شکست خورده بود.

با احترام

عارف عرفان

لندن،جنوری ۲۰۲۳

منابع:

گلوبال ریسرچ ،۱۶ دسامبر سال ۲۰۲۲