آرشیف

بدون  تردید مشکلات امنیتی و بن بست سیاسی در کشور ما قابل درک است اما متاسفانه با روی کار آمدن حکومت وحدت ملی در افغانستان روزهای تعطیل که با در نظرداشت تقویم یا جنتری هر سال تثبیت گردیده بدبختانه روزهای پرشماری از سال نیز به مناسبت های مختلف تعطیل می باشد. کافیست تقویم رسمی کشور را ورق بزنیم خواهیم دید که در حدود 16 روز رخصتی به رنگ قرمز است از طرف دیگر با در نظرداشت که در یک سال ۵۲روز جمعه، و 52 روز پنجشنبه بحصوص روز های پنجشنبه در کابل رخصی است محاسبه کنیم در سال 120 روز  مجموع تعطیلات رسمی کشور بوده ایام و روز های دیگری را که مسئولین بخاطر کنفرانس ها و امورات دیگر رخصتی اعلان مینمایند بیرون از این محاسبه است بدون تردید روزهای کاری و روز های تعطیل در کشور های مختلف متفاوت است اکثر کشورهای اروپایی و آمریکایی، روزهای کاری هفته هفته آنها از دو شنبه آغاز تا روز جمعه ادامه میابد در بعضی کشور ها روز های شنبه و یکشنبه و در بعضی کشور ها تنها روز های یکشنبه رخصتی است این دو روز رخصتی در هفته اختصاص دارد به انجام کار های شخصی یا تفریح در بعضی از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس جمعه و شنبه دو روز رخصتی است.
گرچه در گذشته کشور عزیز ما افغانستان با در نظرداشت ارزش ها و معیار های اسلامی تنها روز های جمعه رخصتی بود اما از چند سال بدینسو با در نظرداشت مشکلات ترانسپورتی و وضعیت نا مناسب محیط زیستی تصمیم گرفته شده تا در شهر کابل هفته دو روز یعنی روز های پنجشنبه و جمعه دوایر دولتی رخصت باشند  گرچه در روز های پنجشنبه مکاتب و دانشگاه ها فعال اند گرچه تفاوت‌های میان کشورها از نظر موقعیت جغرافیایی و شرایط فرهنگی، اقتصادی و سیاسی حاکم بر هر کشوری می‌تواند بر سیاست‌های اتخاذ شده در این زمینه تأثیرگذار باشد. برای مثال در برخی از کشورها مانند سویدن و ناروی یا دیگر سرزمین‌های شمالی اروپا بعد از اجرای هر ۳ هفته کار، یک هفته مرخصی برای سفر به دیگر کشورهای اروپایی و لذت بردن از آفتاب سوزانی که در این کشورها می‌تابد، اختصاص داده می‌شود اما برای ما و کشور ما نه همچو شرایطی از نگاه عینی آماده است و نه از نگاه ذهنی در این مقاله تلاش مینمایم تا بخاطر رخصتی های غیر مترقبه آن هم خارج از تقویم سال ضرری را که دانش آموزان در مکاتب و دانشگاه ها متحمل میشوند ارایه بدارم میدانم رخصتی های بدون موجب راه بندان ها و بستن دوکان ها و حضور نیافتن مردم در کار و بار شخصی شان و خسارات بزرگ اقتصادی را با خود همراه دارد چون اقتصاد دان نیسم و نمیخواهم آنچه را که نمیدانم در مورد آن نگاهی مفصلی داشته باشم اما منحیث یک معلم حق دارم ضرری را که محصلین و متعلمین بخاطر رخصتی های غیر مترقبه متحمل میشوند با شما در میان بگذارم  با زیاد شدن تعطیلات نابهنگام موسسات تعلیمی و تحصیلی بخصوص دانش آموزان نسبت به هر نهاد دیگری متضرر می شوند گرچه در تقویم سال آغاز و ختم دوره تحصیلی مشخص است اما در کشور ما اگر یک یا دو  روز رخصتی اعلان می شود دانش آموزان نیز یکی یا دو روز دیگر را به اختیار خود رخصتی میکنند مشخص است و آموزش و پرورش هم نمی تواند خارج از این چارچوب حرکت کند. در مواقعی که تعطیلات ناگهانی اعلان می شود، تقویم آموزشی و پرورشی که قبلاً با در نظردان تقسیم اوقات معین تدوین گردیده بر هم میخورد و راهی هم برای جبران روز های که درس داده نشده وجود ندارد  . هرکس میداند روز های رخصتی که ماهیت قانونی و حقوقی دارند در تقویم سال مشخص شده اند ضرور است بدانیم روز های رخصتی روی چه معیاری مشخص گردیده و در خط قرمز درج تقویم سال است ازدیاد و کم شدن روز های تعطیل چه ضرری دارد ادارات مکاتب دانشگاه ها استادان و دانش آموزان میدانند که تقسیم اوقات مرتبه آموزشی برای این روزهای آموزشی در نظر گرفته شده است. معمولا تقسیم اوقات و  برنامه های درسی بر مبنای تعداد روزهای مفیدی که در اختیارشان است و تعداد ساعاتی که در طول سال برای یک درس درنظر گرفته شده درج است هر برنامه تدریسی در واقع ظرف اجرایش زمانی است که در برنامه همان سال همان ماه همان هفته و بلاخره همان روز و همان ساعت در نظر گرفته شده. در نتیجه وقتیکه رخصتی ها در مکاتب و دانشگاه ها تحمیل گردد باعث می شود که آن ظرف تدریس و ساعت مربوط کوچک شود و امکان اجرای تحقق برنامه درسی وجود نداشته باشد.
در چنین وضعیتی معلمین و استادان که علاقمند تطبیق پروگرام درسی اند به مشکل مواجه گردیده نمیتوانند دروسی را که از آن عقب مانده اند در روز های بعدی جبران کنند چون هر ساعت از خود درس و وقتی معینی دارد  بدون تردید درچنین وضعیتی که درس امروز را باید به فردا موکول ساخت دانش آموزان نیز از بخشی از آموزش محروم می شوند که در طول سال نمیتوانند جبران نمایند .  از سوی دیگر  با نگاهی به این آمارها به این نتیجه می رسیم که تعطیلات در افغانستان تفاوت چندانی با سایر کشورها ندارد، شاید مسئولین دولتی بگویند در اکثر کشور ها دو روز درهفته رخصتی است ما هم دو روز رخصتی داریم در است  اما نکته‌ی حائز اهمیت این است که فقط در صورتی می‌توانیم این نتیجه‌گیری را انجام دهیم که از جهات دیگر نیز شرایط یکسانی با سایر کشورها داشته باشیم.
مقایسه‌ی تعطیلات در افغانستان با کشورهای دیگر جهان تنها در صورتی صحیح خواهد بود که از حیث ساعات کار مفید وضعیت افغانستان شبیه یا نزدیک به کشورهای مقایسه‌شده باشد. این در حالی است که بر اساس آمار، ساعات کار سودمند در سرزمین عزیز ما افغانستان با سایر نقاط دنیا قابل مقایسه نیست. در خوش‌بینانه‌ترین برآورد، ساعت کار در افغانستان روزانه 8 ساعت است و در کشور های پیشرفته 5 الی 6 ساعت در روز است در حالیکه ساعت کاری در دوایر دولتی افغانستان از ساعت 8 صبح آغاز و یک ساعت تعطیل بخاطر نان و ادای نماز ساعت 4 بعد از ظهر خاتمه میابد اما در اکثر از دوایر ساعت کاری دو سه ساعت زیادتر نیست بعد از امضای حاضری هرکس دنبال کار خود میرود    
در واقع کشورهای پیشرفته از 44 ساعت کار در هفته 28 ساعت کار موثر را انجام می‌دهند، در حالی که این رقم در افغانستان 11 ساعت است. بنابراین از حیث اقتصادی میزان زمان لازم برای استراحت و تجدید تعطیلات در این دو وضعیت متفاوت، نمی‌تواند یکسان باشد و از حیث فرهنگی نیز فرد در اوقات کار چندان اشتغال ذهنی ندارد و به همین دلیل، نیازی به تعطیلات به منظور پرداختن به امور فرهنگی در افغانستان احساس نمی‌شود. 
با توجه به این مسائل، مقایسه‌ی تعطیلات در افغانستان که زمامداران ما با آن باور دارند با سایر کشورها از اساس اشتباه است، زیرا عنصر مشترک و ثابتی در میان نیست که بر اساس آن بتوان عنصر متغیر را نشان داد. در گذشته در کشور ما   روز های رخصتی سه دلیل
بیشتر نداشت: ملی و آیینی، مذهبی، اعتقادی و حکومتی، اما در حال حاضر عامل دیگری  نیز به ایجاد تعطیلات اضافه شده و می‌توان گفت در سال‌های اخیر پررنگ‌تر شده و آن دلایل نا امنی ضعف های مدیریتی و خوش خدمت های دیگری بنام این روز و آن روز بدبختانه در حالیکه میخواهیم مطابق کشور های دیگر طرح های اقتصادی و آموزشی خود را عملی سازیم متاسفانه روز های تعطیلی قانونی و یا فرامایشی ما هرگز با کشور های
دیگر دنیا هماهنگی ندارد. این موضوع بر تجارت خارجی ما تأثیری دوچندان داشته و حتی صادرات و واردات ما را با مشکل مواجه کرده است. در حال حاضر اقتصاد افغانستان خسارت زیادی را بخاطر رخصتی های غیر مترقبه و نا هماهنگ با کشور های دیگر متحمل شده است. بد بختانه در افغانستان   
به طور معمول افرادی که قصد دارند در کشورهای دیگر شرکای تجاری پیدا کنند، به دلیل عدم تطابق روزهای کاری ارتباطات تجاری‌شان بسیار محدود است. به نظر می‌رسد بخش تجاری کشور ما، به رغم اینکه تلاش کرده است در این ایام خود را از جامعه‌ی جهانی جدا ندارد، در عمل هیچ قدمی برنداشته است.  
نکته قابل توجه آن است که این تعطیلات سبب ضرر و زیان اقتصادی آموزشی فراوانی که نمیتوان با فرصت های اندک جبران کرد بخاطر کاهش رخصتی های بی موجب باید تلاشی صورت گیرد تا این طرح مناسبی تدوین شود که هم موثر و هم شامل تقویم سالانه گردد تا مردم با درنظرداشت روز های رخصتی و در تقویم سال درج است پروگرام های خویش را عیار سازند با در نظرداشت همه مشکلات امنیتی و سیاسی که در کشور ما سایه افگنده بخاطر اینکه فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی و جامعه آموزشی و تحصیلی ما دچار رکود نشوند. در واقع باید سامان‌دهی تعطیلات در اولویت قرار گیرد. ضمن اینکه کشور ما به عنوان یک کشور عقب مانده تلاش کند تا با افزایش بهره‌وری نیروی کار و سیاست‌های اقتصادی و آموزشی معقول در راه رشد گام بردارد در غیر آن با این سیاست های موسومی و فصلی با گذشت هر روز مشکلات ما زیادتر می شود.