آرشیف

حیات¬الله گفت که قرار است او برای صنوف 6-9 لیسه متوسطه کهریزک که در 60 کیلومتری چغچران، مرکز ولایت غور قرار دارد، تاریخ و جغرافیه تدریس کند.
اما زمانی که از این معلم 22 ساله پرسیده شد که احمدشاه درانی اولین پادشاه افغانستان را معرفی کند، او با لبخند جواب داد که درین مورد چیزی نمیداند. و زمانیکه دوباره از او پرسیده شد که مشهورترین در یاهای افغانستان را نام بگیرد، جواب داد که او بجز دریای غور، نام هیچ دریای دیگری را بلد نیست.
حیات الله میگوید که زمانی که دوسال پیش از طرف ریاست تعلیم و تربیه ولایت به مکتب کهریزک فرستاده شد در اولین روزهای اجرای وظیفه خویش متوجه شد که معلمان دیگر این مکتب حتی مهارتهای اولیه سواد( خواندن ونوشتن) را ندارند.
او به چغچران رفت و دیگر هرگز به مکتب برنگشت. حیات الله میگوید که با این حال هم، او طی دو سال گذشته معاش ماهانه خویش را دریافت میکرده است. وی گفت:" تحویلدار هر ماه معاشم را تا دروازه خانه ام می¬آورد."
به اساس تحقیقی که توسط انستیتوت گزارش¬دهی جنگ و صلح(IWPR) صورت گرفته است، حداقل 280 ملیون افغانی (معادل 5.8 ملیون دالر امریکایی) از بودجه وزارت معارف افغانستان به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به افراد زورمند محلی در ولایت غور توزیع شده است.
تنها بیست درصد بودجه تعلیمی ولایتی واقعا به معلمانی که در مکاتب حاضر میشوند و درس میدهند، پرداخته شده است. 80 درصد دیگر این بودجه به معلمان غیر حاضر پرداخته میشود. در نتیجه، بسیاری از شاگردان بدون خواندن چیزی از یک صنف به صنف بالاتر ارتقا می¬یابند. این موضوع را مقامات و حتی خود معلمانی که میگویند ماهها به صنف درسی پا نگذاشته اند ؛نیز تایید میکند.
کسانی که در مرکز ولایت از این عمل غیر قانونی سود میبرند، شامل مسوولین امنیتی محلی و مقامات معارف میشوند که به نام معلمان غیر حاضر این معاشات ماهانه را دریافت میکنند. تا امروز، هیچ ارگان دولتی ای در مورد این اختلاس مالی تحقیقی انجام نداده است.
در ولایت غور، هم اکنون نزدیک به 4000 معلم از سوی دولت معاش ماهانه دریافت میکنند. یکی از ارزیابی¬های انستیتوت گزارش¬دهی برای جنگ و صلح نشان داده است که تقریبا 3200 نفر از این افراد در حقیقت معلم نیستند و حتی عده کثیرشان باخواندن و نوشتن هم بلند نیستند. 
همچنان انستیتوت گزارش¬دهی برای جنگ و صلح، لیستی تدوین کرده است که نشان میدهد که 80 درصد از 740 مکتب ولایت غور بسته و غیر فعال هستند. اما با این وجود مسوولان معارف این ولایت به معلمان این مکاتب معاش ماهانه پرداخت میکنند.

تاریخ یک سو ءاستفاده
حکومت از مشکلات غیر حاضری معلمانی که برایشان معاش پرداخته میشود، آگاه است. یکی از گزارشهای آژانس خبری پژواک که به تاریخ 26 اکتوبر 2010 ارایه شده است از محمد صفدر خدایار، یکی از اعضای تیم تفتیش مالی ریاست معارف ولایت غور، نقل قول میکند که در آن زمان کار کارمندان او نشان داده است که 90 درصد مکاتب موجود در مرکز ولایت غور بسته بوده اما به معلمان آن مکاتب معاش ماهانه پرداخته میشده است. او این عمل را یک خیانت ملی نام گذاشته و ریاست معارف غور را مسوول این فساد دانسته است .
اسناد و سایر شواهدی که در جریان تحقیق انستیتوت گزارش¬دهی برای جنگ و صلح بدست آمده است دلایلی محکمی مبنی بر نقش کلیدی مسوولان معارف ولایت غور در این فساد ارایه میکنند.
احمد تواب رییس معارف ولایت غور در شام روز 28 اکتوبر توسط مقامات ریاست امنیت ملی در خانه اش لحظاتی بعد از آن توقیف شد که مبلغ 200000 افغانی (معادل 4140 دالر امریکایی) از شیرزی رییس دفتر یونسکو در ولایت غور دریافت کرده بود. تواب اکنون در بازداشت بسر میبرد.
به گفته مسوولین محکمه ای که کار دوسیه وی را پیش میبرد، تواب این مبلغ را از شیرزی خواسته بود تا معاش سه ماهه معلمان کورسهای سوادآموزی تحت اداره یونسکو را بپردازد. رییس معارف به رییس دفتر یونسکو گفته بود که در صورتیکه به او 200000 افغانی نپردازد، فورمهای معاشات این معلمان را امضا نمیکند.
در نمونه دیگری از این فسادها، محمد نعیم فروغ رئیس اسبق معارف غور در ماه جولای 2010 در حال دزدی کردن پنجصد بوری گندم 100 کیلویی دستگیر شده بود. این گندم از طرف سازمان بین¬المللی غذا به شاگردان مکاتب ولایت غور مساعدت شده بود.
فروغ هنوز تمامی بوری های گندم را نفروخته بود که خبردار شد که حکومت از دزدی وی آگاه شده است. او تلاش کرد که از غور به کابل بگریزد اما توسط مقامات سازمان امنیت ملی در راه ولسوالی لعل سرجنگل دستگیر شد. او بعدا به جرم خویش اعتراف کرد و محکمه ولایت غور او را به پنج سال زندان محکوم کرد. اسناد محکمه نشان میدهد که این حکم بعدا توسط محکمه استیناف نیز برای او تایید شده است.
بعد از تحقیقی که در جون 2010 توسط تیم تفتیش مالی ریاست معارف ولایت غور انجام شد، عیدگل عظیم و کمال¬الدین مودودی معاونان در بخشهای تعلیمی و اجرایی نیز به اتهام سرقت 400000 افغانی از بودجه تعلیمی ولایت غور از وظایف شان برکنار شدند. این دو مرد، فورا پولی را که دزدی کرده بودند پس دادند.
تحقیقات انستیتوت گزارش¬دهی برای جنگ و صلح نشان داده است که رشوه-ستانی و اختلاس تنها در بخش معارف ولایت غور محدود نمیشود و فساد گاهی دامنگیر مقامات کابل نیز میگردد.
در اکتوبر 2010 یکی از گزارشگران IWPR در نمایندگی کابل بانک در چغچران بخاطر کارهای شخصی خویش رفته بود که متوجه شد که حبیب¬الرحمن حکیمی، یکی از کارمندان ریاست املاک شاروالی ولایت غور یک بسته کلان 1000 افغانیگی در دستانش دارد.
بعد از سوال و جواب، حکیمی اعتراف کرد که او به بانک آمده است تا 400000 افغانی پول یکی ازاعضای تیم مفتشین کمیسیون ضد فساد وارتشاء را که به تازگی ازکابل به غور غرض کنترول شعبات حکومت آمده است واین پول را قسم رشوه دریافت کرده می خواهد به آدرس بانکی یکی ازدوستان شخصی اش که درشهرمزارشریف می باشد انتقال دهد .
حکیمی به این گزارشگر گفت که شاروال غور از او خواسته تا آن پول را به صورت مخفیانه به یک شماره حساب بانکی منتقل کند. حکیمی ادعا کرد که آن پول متعلق به شاروال بوده و مفتشین مالی ایکه از کابل آمده اند این پول را از شاروال به حیث رشوه مطالبه کرده اند تا در برابر آن نمایندگی کمیسیون ضد فساد در جریان تحقیقات خویش مزاحم شاروالی نگردد.
حکیمی همچنان اظهار داشت که سه روز قبل نیز او 500000 افغانی از رییس معارف ولایت غور گرفته بود و آن را به حساب بانکی یکی از وابستگان یکی از اعضای کمیته مفتشین کمیسیون ضدفساد وارتشاء انتقال کرده است.
یک تحقیق دوساله که توسط اداره عالی نظارت و مبارزه با فساد اداری(بزرگترین ارگان ضد فساد در افغانستان که در سال 2008 ایجاد شد) در غور انجام شده است، نشان داده که مقامات معارف با استفاده از سه روش، معاشاتی را که به معلمان غیر حاضر پرداخت میکنند، دوباره جمع آوری میکرده اند.
محمد ابراهیم خلیل، مدیرنظارت معارف غور، به یکی از گزارشگران IWPR اسناد و شواهدی ارایه کرده است که از اختلاس معاشات نگهبانان شبانه 400 مکتب حکایت میکند که اصولا به صورت فزیکی این نگهبانان در مکاتب حضور ندارند.
خلیل گفته است که برای هر مکتب دو یا سه نگهبان مرد تعیین شده است و مقامات معارف غور یک لیست جعلی متشکل از 400 نفر در مکاتب 9 ولسوالی ایجاد نموده و برای هر کدام از آنها 3500 افغانی معاش ماهانه از بودجه دولتی کسر کرده اند که بدینترتیب ماهانه مجموعا 1.4 ملیون افغانی پرداخته میشود.
خلیل گفته که این پولها به جیب رییس فعلی معارف (که در بازداشت قرار دارد)، معاون اجرایی عبدالحکیم، مقامات و حسابداران مالی معارف و بعضی از قوماندانان محلی در ولسوالیها و دهات سرازیر میشود.
به قول خلیل، شیوه دوم فساد مسوولان ریاست معارف غور شامل 1900 معلمی میشود که قراردادهای یکساله امضا کرده اند. این معلمان به مکتب نمیروندو در سال بعد مقامات 1900 معلم دیگر را در این لیست شامل کرده و معاش یکماهه شان را به عنوان رشوه دریافت میکردند.
خلیل به یکی از گزارشگران IWPR اسنادی را نشان داد که نشان میدهد که بخشی از این پول به جیب احمد تواب، عبدالحکیم، و حسابداران ریاست معارف ولایت عبدالروف حمیدی، غلام فاروق و غفوری میریختند. باقیمانده پول به بخش مستوفیت و سپس به نوبه خویش به قوماندانان محلی اختصاص می¬یافت.
خلیل اظهار داشت که شکل سوم فساد، شامل معلمانی میشود که کار نمیکردند اما فیصدی کوچکی از معاش خویش را ماهانه به مقامات معارف میدادند. خلیل میگوید که این پول نیز به مقامات ریاست معارف ، مستوفیت و قوماندانان محلی میرسد.
خلیل همچنان گفته است که او در اداره خودش شاهد معلمی بوده است که ماهها در وظیفه خویش حاضر نبوده؛ اما مدعی 18000 افغانی معاش اضافی نیز بوده است.
غلام فاروق حسابدار از این معلم خواسته بوده که 9000 افغانی از پول درخواستی خویش را به عنوان رشوه به او بدهد. خلیل میگوید که او از فاروق خواست که رشوه نگیرد اما فاروق حرفهای او را نادیده گرفته و بخشی از پول را مصرف خرید دو کریدت کارت تلفن موبایل کرده و به یک حسابدار دیگر داده است.
غور یک ولایت کوهستانی در مرکز افغانستان است که مردمان آن فقیرند. بیشتر ساکنان این منطقه به زراعت و مالداری مشغولند و عده ی اندکی از آنان به عنوان کارمند در حکومت مصروف کاراند. بیشتر کارمندان حکومت در چغچران مرکز این ولایت از 5000 تا 8000 افغانی معاش ماهانه دریافت میکنند.
یک تحقیق سه ماهه IWPR نشان داد که عبدالرووف حمیدی مدیر مالی ریاست معارف ولایت غور برای مدت پنج سال این پست را به عهده داشت و ماهانه 7500 افغانی معاش دریافت میکرده است. او اکنون صاحب یک موتر لندکروزر بیست هزار دالری، یک کرولای 7000 دالری و دو خانه گرانبها در عقب شفاخانه دولتی در چغچران است که بنابر تخمین یکی از وابستگانش حدود 200000 دالر ارزش دارند.
عبدالحکیم، معاون اجرایی 35 ساله رییس معارف غور، بعد از آنکه برای مدت سه سال به عنوان مدیر مالی ریاست معارف این ولایت کار کرده بود، پست کنونی اش را عهده دار شد. معاش جدید وی در هر ماه 7000 افغانی است.
او تا کنون صاحب یک خانه لوکس دوطبقه یی است که به قول یکی از وابستگان او 200000 دالر ارزش داشته و در کنار میدان هوایی چغچران و کمپ تیم بازسازی ولایتی اردوی ایالات متحده امریکا موقعیت دارد. او هم چنان مالک یک تویوتای سیاه و جدید چهار چرخه(4Runner) 8000 دالری نیز هست و به تازگی برای بار دوم ازدواج نیز کرده است.
گزارشگر IWPR با منابع متعددی در محل صحبت کرد. هیچکدام از این منابع از اموال میراثی ایکه شاید این دو مقام از پدران خویش به ارث برده باشند، اطلاعی نداشتند.
جدایی، نبود نظارت باعث تشویق فساد میشود
به گفته مقاماتی مانند محمد ابراهیم خلیل ضعف و نبود ارتباط با وزارت معارف به ریاست معارف ولایت غور امکان داده است که بدون شفافیت عمل نموده و قوانین را زیرپا کند و در نتیجه باعث بوجود آمدن یک فرهنگ تسامح و چشمپوشی از جرایم شده است. قربانیان آنها 240000 شاگردی هستند که در 740 باب مکتب درس میخوانند.
خلیل گفت که او بیشتر از 200 نامه رسمی به ریاست معارف غور فرستاده و شکایت خویش در مورد مکاتب بسته و معلمان غیر حاضری که معاش هم دریافت میکنند اظهار کرده است.( موسسه IWPR کپی 62 تا از این نامه¬ها را دارد.)
او به رسم طنزوشوخی میگوید:" مطمینم که تمامی آن نامه ها در فصل زمستان برای گرم کردن بخاری¬های دفتر رئیس معارف استفاده شده است." خلیل یادآور میشود که با آنهم نامه¬های او در منطقه شیویچ منجر به اخراج 10 معلمی که پنج ماه غیر حاضر بودند اما معاش دریافت میکردند، شده است.
اما بیست روز بعد از انکه این معلمان از وظایف شان کنار زده شدند، احمد تواب رییس معارف پنج معلم دیگر را به جای آنان مقرر کرد.
محمد نسیم کهزاد ولسوال ولسوالی پساوند گفت که تمامی 52 مکتب ولسوالی تحت اداره وی بسته اند. او گفت که این مکاتب ویرانه اخطاریست برای آینده پساوند؛ و اینکه او موفق شده است از غلام فاروق وردک، وزیر معارف در کابل بخواهد که آن مکاتب را بازگشایی کند.
کهزاد گفت:" من بارها به والی و رییس معارف شکایت کرده ام که ملاها و طالبانی که در شانه های شان تفنگ دارند، به نام معلمین مکاتب پساوند معاش دریافت میکنند، اما هیچ کسی در این مورد کاری نکرده است."
فضل الحق احسان رییس شورای ولایتی غور گفت که جای تاسف است که معاش معلمین "مثل کمکهای خیریه" در بین مردم توزیع میشود. او گفت که به والی و رییس معارف در این مورد شکایت کرده است اما شکایتهای وی نتایجی در پی نداشته است. آنعده مقامات حکومتی غور که مسوول سلسله مراتب معاشات هستند، میگویند که دنبال کردن این موضوع که معاشات چگونه توزیع میشود، از وظایف آنان نیست.
محمد یوسف مسلک فهم، مستوفی ولایت غور میگوید که ریاست تحت نظر او سالانه حدود 350 ملیون افغانی را به 4000 معلم توزیع میکند.
او میگوید:" ما مسوول پرداخت معاشات معلمین هستیم. ما مسوول این نیستیم که بپرسیم که معلمین حاضر هستند یا نه." او میگوید که ریاست امور مالی تا زمانیکه نام معلمین در فورم م.41 معاشات درج نشده و از سوی ریاست معارف و ولسوال محل امضا نگردد، به آنان معاش نمیپردازند.
" نه معلمی هست، نه شاگردی."
انستیتوت گزارشدهی برای جنگ و صلح IWPR با احمد تواب رییس معارف ولایت غور قبل از آنکه در ماه اکتوبر به جرم درخواست غیر قانونی رشوه از یونسکو توقیف گردد مصاحبه کرده بود. او به وجود مشکلات جدی در ریاست معارف اذعان کرده و با عنوان کردن این موضوع که او اصلا از ولایت ارزگان است و با مردم ولایت غور آشنایی ندارد از خود دفاع کرد؛ هر چند او از سال 2002 مسوول این پست بوده است.
تواب اذعان کرد که عده ای از معلمان ملاهایی محلی ای هستند که با طالبان وابستگی دارند و در ولسوالی¬ها و دهات نفوذ قومی دارند. او گفت که بیشتر این معلمان به مکتب نمیروند اما بعد از اینکه رشوه خویش را پرداخت میکنند اسامی شان در لیست معلمان فعال ظاهر شده و معاشات خویش را دریافت میکنند. او اعتراف کرد که اطلاعات اندکی در مورد جریانات مکاتب دارد.
تواب در حین مصاحبه گفته بود:" والی غور از من خواست که به ولسوالی¬ها رفته و از مکاتب نظارت کنم اما من به او گفتم که فعلا ضرورتی نیست و من یک ماه بعد به ولسوالیها خواهم رفت."
هیچ یک از مقامات حکومتی در غور این موضوع را که اکثر مکاتب بسته اند و 280 ملیون افغانی معاش معلمین سالانه بصورت غیر قانونی توزیع میشود، رد نمیکنند.
خطیبی، سخنگوی والی غور اذعان کرد:" نه معلمی هست، نه شاگردی و نه کتابی. و نه درس و تعلیمی در این مکاتب وجود دارد." او علاوه کرد که والی از فساد گسترده، رشوه¬ستانی و اختلاس¬های موجود در ریاست معارف خبر دارد.
خطیبی گفت که معلمان به اساس ملاحظات قومی مقرر میشوند. "زمانی که یک معلم مقرر میشود، برای ریاست معارف مهم نیست که آیا آن فرد سواد دارد یا نه. اما این موضوع که فرد مورد نظر متعلق به گروه مشخص قومی یا قریه مشخصی باشد، برای ریاست معارف مهم است."
غلام ربانی هدفمند یکی از مفتشان اداره تربیه معلم ولایت غور گفت که سال گذشته از وی خواسته شده بود که سطح تعلیم و تربیه را در ولسوالی¬های شهرک، ساغر و دولینه ارزیابی کند. از میان 300 معلمی که وی با آنان مصاحبه کرده بود، بیشتر از 200 نفرشان کاملا بیسواد بوده است.
به قول خطیبی سخنگوی والی غور:" ما میدانیم که در غور تعداد مکاتب چشمگیر است، اما هیچ گونه کیفیتی در آنان وجود ندارد."