آرشیف

این روز ها مسألۀ موافقتنامۀ امنیتی و مصونیت قضایی نظامیان آمریکایی در افغانستان بعد از سال 2014 ، به یکی از موضوعات داغ رسانه ها، تبدیل شده است. رییس جمهور کرزی نیز در سفر اخیری که به آمریکا داشت ، تصمیم گیری در این باره را به « جرگۀ بزرگ » مردم افغانستان موکول کرد و به نحوی از پذیرش چنین اقدامی شانه خالی کرد . برخی از کارشناسان تصمیم رییس جمهور را به دلیل اینکه، این موافقتنامه بخشی از قرارداد استراتژیک میان افغانستان وایالات متحد آمریکا است ، ضایع کردن وقت دانستند. آنها استدلال می کنند که جرگۀ عنعنوی و پارلمان کشور ، قبلا در مورد این پیمان، موافقت کرده اند و برگزاری جرگۀ دیگر، ضرورتی ندارد.
جدای از بحث موافقت ومخالفت اما ، به نظر من در اصل تعبیر مصونیت قضایی ، اندکی سوء تفاهم وغلط فهمی رخ داده است. موضوع مصونیت قضایی طوری جلوه داده می شود که گویا اگر نظامیان آمریکایی بعد از 2014 هرعمل غیرقانونی که در افغانستان مرتکب می شوند از تعقیب قضایی مصون هستند و اگر فرضا صبح تا شام آدم های بی گناه را در کوچه و خیابان هم بکشند کسی از آن ها بازخواستی نخواهد کرد.هدف آمریکایی ها از مصونیت قضایی اما؛ چنین نیست. آنها می خواهند که اگر نظامیان شان عملی انجام بدهند که از نظرقانونی جرم باشد ونیاز به محاکمه داشته باشد، این محکمه در دادگاه های آمریکا و مطابق قوانین آن کشور صورت بگیرد. بنابراین ظاهراً خواستۀ آمریکا مصونیت قضایی نیست ؛ بلکه تغییر محل محاکمه است. آنها شاید به نظام قضایی کشور خودشان اعتماد وباور بیشتر دارند وفکر می کنند که درمورد تخلفات و جرایم شهروندان آمریکا ، عدالت در آنجا به شکل بهتر و منصفانه تر تأمین می شود و لذا روی این موضوع پای می فشارند.
حالا به نظر من اگر کسی از جرگۀ مردم افغانستان و یا از پارلمان این کشور می خواهد که در این مورد موافقت یا مخالفت خود را اعلام کنند باید پرسش را به صورت درست و دقیق بپرسد. پرسش اما این نیست که ما به نظامیان آمریکایی مصونیت قضایی می دهیم یا نمی دهیم؟ سوال این است که مردم افغانستان می پذیرند که نظامیان آمریکایی در داخل آمریکا محاکمه شوند یا نمی پذیرند؟ زمانی که سخن اصلی، تغییر محل محاکمه باشد نه مصونیت قضایی ، آنگاه تصمیم گیری در مورد آن می تواند راحت تر وساده تر باشد. مردم، طرفدار عدالت وانصاف هستند و نمی خواهند که از طرف کسی علیه شهروندان کشور ظلم و ستمی صورت بگیرد. زمانی که درک کنند که هرکس جنایتی مرتکب شود ، حتما محاکمه می شود ، در آن حالت شاید در مورد محل محاکمه ، حساسیت بسیاری وجود نداشته باشد.