آرشیف

سکولارها معتقدند قوانین جزایی اسلامی، از جمله حد زنا، مربوط به جوامع سنتی گذشته بوده و با پیچیدگی‌های جوامع مدرن تطابق ندارد. برخی نکات کلیدی در این نقد عبارت‌اند از:

1: تغییر در ساختار خانواده و روابط انسانی در دنیای مدرن باعث شده است که رویکردهای سخت‌گیرانه شریعت در مورد مسائل جنسی کارآمدی خود را از دست بدهد.

2: امور اخلاقی و دینی نباید به‌صورت اجباری از طریق قانون تحمیل شود.

3: مجازات‌های مرتبط با مسائل جنسی مانند زنا، باید در حوزه اخلاق و باورهای فردی باقی بماند و دولت نباید در این زمینه مداخله کند.

در نهایت، اختلاف نظر بین سکولارها و مسلمانان در مورد اجرای حد زنا، ریشه در تفاوت مبانی فکری و فلسفی دارد. سکولارها به برتری قوانین عرفی و حقوق بشری اعتقاد دارند، در حالی که مسلمانان قوانین شریعت را به‌عنوان دستور الهی غیرقابل تغییر می‌دانند.

برای بررسی دقیق نظرات رهبران و نظریه‌پردازان سکولار در مورد قوانین جزایی اسلامی، از جمله حد زنا، می‌توانید به آثار و سخنان این افراد مراجعه کنید. در زیر به برخی از منابع و افراد شاخص اشاره شده است که نظرات مشابهی در این زمینه ارائه کرده‌اند

1: عبدالکریم سروش: وی در برخی از آثار و سخنرانی‌های خود به ماهیت زمان‌مند و مکان‌مند بودن احکام اسلامی اشاره کرده است. او معتقد است که بسیاری از احکام اسلامی در زمینه‌ی جزا و حدود، تحت تأثیر شرایط فرهنگی و اجتماعی دوران نزول وحی شکل گرفته‌اند. و فعلا قابلیت تطبیق را ندارد. از جمله کتاب‌ها و مقالات او می‌توانید به «بسط تجربه نبوی» مراجعه کنید.

2: محمد ارکون از متفکران سکولار، که نقدهای جدی بر تفسیرهای سنتی از شریعت دارد. او در آثار خود، نوشته و معتقد است که قوانین شریعت باید در چارچوب عقلانیت و حقوق بشر بازنگری شوند، که این عمل از دیدگاه اسلامی کاملا محال و غیر اسلامی تلقی می شود.

3: فضل‌الرحمن ملک نیز به این موضوع پرداخته که بسیاری از احکام فقهی به دلایل تاریخی و اجتماعی خاص زمان خود وضع شده‌اند و نمی‌توان آنها را به‌صورت مستقیم در جوامع مدرن اعمال کرد. و همینطور طلال اسد و حسن حنیفی و سائر رهبران سکولار. عجیب است که اینان بخاطر اغوای مردم خود را مسلمان معرفی می کنند، و عجیب تر اینکه برای مسلمانان خط و مشی تعین می نمایند. درحالیکه غیر مسلمان بودن آنها اظهر من الشمس است، بنابر این خطر اینان از خطر آباء و اجداد شان (کمونست های ماتریالست) بیشتر است و به همین واسطه باید چهره ای واقعی غیر اسلامی شان به امت مسلمه شناختانده شود، از اینکه من آباء و اجداد شانرا کمونست معرفی کردم تعجب نکنید، زیرا این اتهام نیست بلکه واقعیتی است که در کتب معتبره ای سکولاریسم تجسم عینی دارد. ایشان طبق فلسفه ای سکولاریستی خود عقیده به خدا و پیامبران و روز قیامت و حساب و کتاب و…… ندارند. (اگر در این خصوص تردیدی دارند بگویند تا مدارک فراوانی از کتب خود شان و از قول رهبران شان تقدیم شان نمایم). ما گفته های غیر واقعی و توهین آمیز سکولاریسم را نسبت به افراد و جامعه رد کرده و دیگاه دین مقدس اسلام را که ازرش دهنده و حفظ کننده ارزشهای اجتماعی و فردی است، بیان می کنیم. وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ  إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا

حدود در شریعت اسلامی

حدود در شریعت اسلامی به مجموعه‌ای از مجازات‌ها اطلاق می‌شود که خداوند متعال میزان، شرایط و چگونگی اجرای آن‌ها را به‌صورت دقیق مشخص کرده است.

اجرای حدود در اسلام یکی از موضوعات مهم در حوزه فقه اسلامی است که همواره با پرسش‌ها و دیدگاه‌های مختلفی درباره فلسفه و دلایل آن همراه بوده است. حدود به معنای مجازات‌هایی است که در شریعت اسلامی برای برخی جرائم خاص تعیین شده‌اند، مانند زنا، سرقت، شرب خمر، قذف (اتهام زنا)، و محاربه. فلسفه اجرای این حدود را می‌توان از جنبه‌های مختلفی بررسی کرد.

فلسفه ای اجرای حدود در اسلام

فلسفه اجرای حدود را می‌توان در چند محور اصلی خلاصه کرد:

1: حفظ نظم اجتماعی و امنیت عمومی

اجرای حدود به عنوان ابزاری برای حفظ نظم و امنیت در جامعه طراحی شده است. جرائمی که مستوجب حدود هستند، معمولاً به‌گونه‌ای هستند که امنیت عمومی و حقوق دیگران را تهدید می‌کنند. اجرای این مجازات‌ها نوعی بازدارندگی ایجاد می‌کند و به افراد جامعه هشدار می‌دهد که اقدام به چنین اعمالی پیامدهای جدی به همراه دارد. آیا این کار و چیزهای که در ذیل ذکر می گردد، با جامعه ای مدرن منافات دارد یا باید در جامعه ای پیشرفته بیشتر مراعات شود؟

2: حفظ کرامت انسانی و جلوگیری از فساد

حدود اسلامی به‌گونه‌ای تنظیم شده‌اند که از گسترش فساد اخلاقی و اجتماعی جلوگیری کنند. به عنوان مثال، حد زنا یا شرب خمر برای جلوگیری از تخریب خانواده‌ها، روابط ناسالم، و کاهش ارزش‌های غیر اخلاقی جامعه وضع شده است. این قوانین در راستای حفظ کرامت انسانی و اخلاق اجتماعی عمل می‌کنند

3: تحقق عدالت

اجرای حدود بر اساس اصل عدالت بنا شده است. این قوانین به گونه‌ای طراحی شده‌اند که حقوق افراد جامعه حفظ شود و هر کس در برابر اعمال خود پاسخگو باشد. از دیدگاه اسلام، عدالت یکی از اساسی‌ترین اصول حاکم بر زندگی اجتماعی است، و حدود بخشی از سازوکار اجرای این اصل در سطح جامعه است.

4: کفاره گناهان در دنیا

بر اساس عقاید اسلامی، اجرای حد می‌تواند کفاره‌ای برای گناه فرد در دنیا باشد، به این معنا که اگر فرد مجازات دنیوی را تحمل کند، ممکن است از عذاب آخرت رهایی یابد. این مفهوم به افراد انگیزه می‌دهد که مسئولیت اعمال خود را بپذیرند و توبه کنند، تا جامعه و فرد اصلاح گردد.

5: بازدارندگی (جلوگیری از تکرار جرم)

یکی از فلسفه‌های مهم اجرای حدود، ایجاد اثر بازدارندگی در جامعه است. وقتی افراد بدانند که مجازات سختی برای یک عمل خلاف وجود دارد، احتمال ارتکاب جرم کاهش می‌یابد. این بازدارندگی هم برای فرد مجرم و هم برای دیگر اعضای جامعه مؤثر است.

6: احترام به قانون الهی

در اسلام، قوانین شرعی از اراده و حکمت الهی نشأت می‌گیرند. اجرای حدود، نشان‌دهنده تسلیم بودن انسان در برابر ارادۀ خداوند و احترام به قوانین الهی است. از این منظر، حدود بخشی از نظام کلی شریعت برای تحقق سعادت فردی و جمعی محسوب می‌شوند.

7: فرآیند اصلاح و بازگشت به جامعه

یکی از مهم ترین اهداف حدود شرعی اصلاح فرد و جلوگیری از انحرافات بیشتر است. در مواردی که فرد مجازات را پذیرفته و توبه می‌کند، این مجازات می‌تواند راهی برای بازگشت او به جامعه به عنوان فردی سالم و پذیرفته شده باشد.

و بطور خلاصه می توان گفت که: فلسفه اجرای حدود در اسلام را می‌توان در حفظ امنیت، تحقق عدالت، جلوگیری از فساد، و ایجاد بازدارندگی خلاصه کرد. این مجازات‌ها در بستر قوانین الهی و با هدف هدایت جامعه به سوی رشد معنوی و اجتماعی طراحی شده‌اند. با این حال، اجرای دقیق و عادلانه آن‌ها به دقت بسیار بالایی نیاز دارد تا از ظلم و بی‌عدالتی جلوگیری شود.

مثلا: فلسفه منع زنا

در نگاه اسلام، زنا عملی است که پیامدهای مخرب زیادی برای فرد و جامعه به دنبال دارد. اگر زنا در جامعه رواج پیدا کند، عواقب ناگوار ذیل را بدنبال دارد:

1: تخریب نظام خانواده: افراد به‌جای تشکیل خانواده و پایبندی به روابط مسئولانه، به روابط غیرمسئولانه و لحظه‌ای روی می‌آورند. این امر باعث فروپاشی نهاد خانواده می‌شود.

2: اختلال در نسب و هویت: با رواج زنا، نسب انسان‌ها دچار آشفتگی می‌شود و فرزندان از داشتن هویت مشخص محروم می‌مانند.

3: تضییع حقوق زنان: در چنین شرایطی، زنان بیش از دیگران آسیب می‌بینند، چرا که مردان حاضر به قبول مسئولیت حمایت مالی و عاطفی از فرزندان و همسر نمی‌شوند، و در نتیجه زن به تنهائی بار مسئولیت فرزندان و مشکلات تنهائی را بدوش می کشد.

4: شیوع بیماری‌ها: روابط خارج از چارچوب خانواده خطر شیوع بیماری‌های مقاربتی، از جمله ایدز، را به‌شدت افزایش می‌دهد. این امر تاکنون جان میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان گرفته است، و ملیون ها نفر به خاطر داشتن مرض نا علاج ایدز در انتظار مرگ دست و پنجه نرم می کنند، آیا ملیون ها نفر به اثر زنا، به ایدز دوچار شوند و زنده در انتظار مرگ باشند بهتر است، یا یک نفر آنهم با شرایط خیلی سخت که امکان آن خیلی نادر است از بین برود، و جامعه اصلاح گردد؟ کدام یک از دیگاه عقل سلیم بهتر است؟

ملاحظات و شرایط اجرای حدود

لازم به ذکر است که اجرای حدود شرایط سخت‌گیرانه‌ای دارد و تنها در مواردی که تمامی شروط اثبات جرم مانند وجود چهار شاهد عادل (و مشاهده آنان حالت و صحنۀ زنا را، حتی شرط است حالت دخول آله ای تناسلی مرد را در داخل آلت تناسلی زن به چشم خود به بینند)، اعتراف صریح، یا شواهد قطعی، محقق شود، اجرا می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که هدف اصلی اسلام از تعیین این مجازات‌ها، بازدارندگی و هدایت جامعه به سوی اصلاح و پرهیز از گناه است، نه مجازات بی‌مورد، و باید دانست که تغییر در ساختار خانواده و روابط انسانی در دنیای مدرن، از دیدگاه عقل و منطق مانع بوجود آمدن اصلاح فردی و اجتماعی در جامعه نیست بلکه توجه بشریت را بیشتر به این سو جلب می کند.

عبارت «فَادْرَءُوا الْحُدُودَ مَا اسْتَطَعْتُمْ» یک قاعده فقهی است که در احکام اسلامی به‌ویژه در زمینه اجرای حدود شرعی کاربرد دارد. ترجمه این عبارت به فارسی چنین است: حدود را تا جایی که می‌توانید دفع کنید

توضیح

این قاعده بیانگر توصیه‌ای در شریعت اسلامی است که تا حد امکان از اجرای حدود (مثل حد سرقت، زنا، و…) پرهیز شود، اگر شک یا شبهه‌ای در اثبات جرم وجود داشته باشد.

دلایل این قاعده

1: اصل «درء» (دفع): در اسلام تأکید شده است که اگر کوچک‌ترین شبهه‌ای در وقوع جرم وجود داشته باشد، حتی شبهه خیالی و گمانی، حد اجرا نشود.

2: اصل تخفیف: هدف شریعت اسلامی، تسهیل و نه ایجاد سختی برای مردم است.

3: حفظ آبرو و جلوگیری از اشتباه: اجرای حدود شرعی عواقب سنگینی دارد، ازاین‌رو، شریعت توصیه می‌کند که از صدور حکم با دلایل ناقص یا مشکوک پرهیز شود.

ادامه دارد