آرشیف

2015-1-14

انجینیر محمد ناصر سرشار غوری

زعــفـران یـــــــــا طلا سرخ

 
زعفران یک گیاه نهایت  با ارزش واقتصادی میباشد که دارای نام علمی Crocus Sativus Linnaeus  مربوط فامیلی Iridaceous  بوده  و ازجمله  نباتات  میباشد که دردنیا ازارزش اقتصادی خاص برخوردارمیباشد
واژه زعفران از طریق زبان عربی به دیگرزبانها راه یافته است اما اصلیت این واژه  ناشناخته است در زبان عربی الزعفران ,درانگلیسی Saffron  دراسپانیائی  azafran  درفرانسه safrane  درایتالیا zaferano   و در هند zuffron  تلفظ می کنند.
نظر به تحقیقات که صورت گرفته است احتمالا  منشع اصلی زعفران افغانستان وایران با شد وبعضی هم به این عقیده هستند که درنقاط مختلف دنیا وجود داشته.  درخاورمیانه بیشتر از 3000 سال قدامت داشه که امروز به سبب داشتن ارزش اقتصادی دراکثریت از نقاط دنیا که کاشت آن مناسب است وجود دارد. زعفران یک نبات طبی وصنعتی بوده که دارای بازارجهانی میباشد.
زعفران با داشتن رنگ ,بو وخاصیت طبی که دارد از اهمیت خاص برخورداراست . درغذا های مختلف استفاده میشود . در صنایع شیرینی سازی , صنایع دواسازی  و دیگرصنایع استفاده میشود . استفاده از زعفران به عنوان آرام بخش , اشتها آور ومقوی معده استفاده میشود , زعفران درغذاها باعث نشاط انسان میگردد وخوردن زعفران از نگاه شرعی هیچ مشکل ندارد نشه آورنیست آما نشاط آورو آرام بخش است . زعفران انواع زیاد دارد ولی بهترین زعفران زعفران است که به آن دخترپیچ میگویند یعنی صد درصد طبعی است
خوشبختانه که کاشت زعفران درافغانستان مخصوصا هرات بهترین نتیجه را داده وبازارجهانی دارد.
 
 تحقیقات که درزعفران افغانستان درامریکا واروپا انجام شده است  زعفران افغانستان بهترین کیفیت زعفران را در جهان دارد و هم چنان بالاترین رقم تولید درجهان را نیز به خود اختصاص داده است که 32,5 کیلو گرام فی هکتار تولید زعفران درهرات بوده که این یک ریکارد جهانی وبی سابقه است .  ولسوالیهای پشتون زرغون, غوریان هرات ,کرخ ,انجیل , شندند نیز کاشت میشود وکاشت آن دردیگر مناطق روبه افزایش است درحال حاضر چندین ولایت درافغانستان کاشت زعفران راشروع کرده اند که روزبه روزکاشت ان  به دلیل بازارجهانی که دارد افزایش پیدامیکند.
درحال حاضر قیمت یک کیلوگرام زعفران خالص دربازارداخلی 175000 افغانی میباشد که این یک خبر غیرقابل قبول برای دهاقین است البته که واقعیت دارد وبه این نرخ خرید وفروش شده  وامکان افزایش آن نیزمیرود .  
زعفران گیاه نیمه گرم سیری است و درمناطق که دارای  زمستان ملایم وتابستان گرم وخشک باشد بخوبی رشد ونمو میکند . خوبی زعفران این است که درزمینهای کم آب که درتابستان آب کافی نداشته باشد بسیارمناست است زیرا زعفران دربرج میزان به آب نیاز دارد البته درین مدت تمام نباتات  به کمترین نیازآبی قراردارند ویا هم هیچ نیاز به آب ندارند ودرین موقع آب فراوان برای آبیاری زعفران موجود است وخوبی دیگراین است که یکسال که پیازآن کاشت شود تا 7 سال دوام میکند وبیشترین محصول را درسالهای بین 3 تا 5 دارد یعنی سال اول ودوم محصول آن کمتربوده وسال ششم وهفتم نیز محصول آن کم شده میرود وسال هفتم باید زمین تعویض گردد . زیرا زمین جدید مملو ازمواد غذای برای استفاده نباتات بوده وهم تناوب زراعتی درنظرگرفته میشود وگیاهان هرزه وامراض اگر موجود باشد نیزازبین خواهد رفت البته که زعفران بسیار کم دچار امراض میگردد اکثرا با امراض مقاومت داشته ویااینکه امراض اختصاصی کمتری دارد.
خوشبختانه که درولایت غور نیزکاشت زعفران نتیجه بسیارخوب  میدهد مخصوصا درولسوالی های ما نند تیوره , ساغر, تولک , وبعضی ازقسمتهای ولسوالی شهرک و چهارصده . چون آب وهوای این مناطق  مناسب برای کاشت زعفران است  وناگفته نباید گذاشت که این مناطق نیاز به تجربه دارد چو فصل کاشت زعفران نظربه آب وهوای هرمنطقه متفاوت است  .
خوشبختانه که  درمرکزولایت غور شهرچغچران که خودم کاشت زعفران را درفارم تحقیقاتی ریاست زراعت ولایت غور که در پهلوی میدان هوای موقعیت دارد تجربه کردم زعفران نتیجه بسیارخوب  میدهد اما متاسفانه که تا هنوز هیچ دهقان به فکر کاشت وپرورش همچو یک نبات که بلند ترین ارزش اقتصادی را درجهان دارد نشده است .
به امید اینکه دهاقین ما به کمک ریاست زراعت ولایت غور به کاشت این نبات باارزش که بنام طلای سرخ یاد میگردد دسترسی پیداکنند تا دهاقین عزیز بتوانند از طریق کاشت وپرورش زعفران وتولید آن به شکل تجارتی به بازارهای جهانی راه یافته وازین طریق اقتصادشان بالارفته وتولیدات خود را درتمام بخشهای زراعت انکشاف دهند.
البته درین راستا کمک موسسات همکار به ریاست زراعت ولایت غورنیاز است تا که با تشویق دهاقین کاشت زعفران درولایت غور ترویچ گردد . چنانچه  درولایت هرات موسسه خیریه داکار چندین سال میشود که درین راستا دهاقین را تشویق وحمایت مالی وتخنیکی نموده است که فعلا دهاقین دارای انجمن های بسیار فعال زعفران کارمیباشند که تمام خرید وفروش خود را به شکل رسمی ازطریق این انجمن ها به پیش میبرند تاکه بتوانند قیمت زعفران را دربازثابت نگهدارند وبازارآن را توسعه دهند  که این یک دست آورد بزرگ درعرصه زراعت مخصوصا کاشت زعفران میباشد.
 
وسلام
با احترام
انجینیرمحمد ناصر( سرشار)
  

تصاویر از زعفران خالص