آرشیف

2015-1-9

سید عبدالبصیر سادات

رمضان بهترین فـرصت برای تربیت اخلاقی کودکان است

والدینی که دربارۀ نحوۀ تعلیم دادن دین و آموختن ارزشهای اخلاقی به فرزندانتان می اندیشید و فکر میکنید! ماه رمضان بهترین فرصت برای شما است. پدران و مادران میخواهند فرزندان خویش را به بهترین شکل تربیت کنند. در این تربیت مهم ترین چیز تربیت اخلاقی است. لذا رمضانی که در آن قرار داریم در راستای تربیت اخلاقی فرزندان و رشد و انکشاف عواطف و احساسات آنها زیباترین فرصت معنوی به شمار میرود. روزه، مکافات دهنده بودن خداوند متعال را تبارز می دهد، کودکان هم در خرد سالی نسبت به بزرگان به عواطف دینی بازتر و آماده تر هستند، از این رو، شروع کردن تربیت دینی و اخلاقی در سنین پایین بسیار مهم است.     در سن ۶-۳ سالگی که هنوز کودک ما به روزه گرفتن آغاز نکرده است، اگر به نخستین سوالات او پاسخ داده و در بارۀ روزه معلومات خوبی به او بدهیم و با رفتارهای زیبایی که در حالت روزه داری به آن آراسته ایم مثال و نمونه خوبی برای کودک شویم، کودک ما هم وقتی به روزه گرفتن آغاز کرد به آسانی میتواند از جنبه های اخلاقی و ویژگی های تربیتی روزه استفاده کند و بهره برد. در دورانی که کودک خالی الذهن است و آمادگی پذیرش افکار مجرد را دارد، آگاه شدن او از این مسئله که خدواند به بنده روزه دارش ثواب و پاداش خواهد داد، کمک میکند که کودک ما خداوند متعال را به عنوان پاداش دهنده بشناسد. روزه احساس و عواطف مثبت و دلسوزانه او را نسبت به انسانها رشد میدهد، یکی از مهمترین فایده های روزه این است که شخص روزه دار را و امیدارد تا از اوضاع و احوال دیگران باخبر شود. امپاتی در زمینه ارتباط میان انسانها یکی از ویژگی های بسیار مهم میباشد؛ خود را به جای انسانهای دیگر قرار دادن زمانی ممکن است که عواطف انکشاف کند و حس نوع دوستی بیدار شود. و یکی از مهم ترین مراحل رشد شخصیت انسان دوری از مرکزیت "من" است. ما باید به کودکان خود بفهمانیم که روزه ما را از حال فقرا و گرسنه گان آگاه میسازد، به همین دلیل بحث نمودن از انسان های فقیری که به کمک نیاز دارند مفید خواهد بود. بدین ترتیب، کودک ما آهسته آهسته این را می فهمد که هدف از امر خداوند(ج) به روزه گرفتن گرسنه ماندن برای مدت مشخص نیست، بلکه هدف باخبر شدن از حال گرسنه گان است، با این شناخت، کودک ما یاد می گیرد که شکر نعمت ها را ادا کند و بدین گونه هم حس مرحمت و کمک به انسان ها و سخاوت و جوان مردی در کودک بیدار می شود و هم خود را آفریدگارش بسیار نزدیک می بیند. روزه دار ساختن اعضا و جوارح، رفتار انسان ها را اصلاح و تربیت می کند. یکی از نکات مهم دیگر این است که به کودک فهمانده شود که هدف از روزه فقط گرسنه ماندن نیست، بلکه دوری از کارهای بد نیز از جمله ضروریات میباشد. دوری جستن از گفتارها و رفتارهای ناپسند، پرهیز از سخنان آزار دهنده، نشکستاندن قلب و ضرر نرساندن به کسی از جمله ویژگی های  مهمی است که انسان روزه دار باید متوجه آن باشد. به گونه مثال: هیچ کس نمی خواهد از پشت او کسی سخن بگوید و از را غیبت کند، اما بسیاری ها به آن دقت نمی کنند. ما باید با ارائه مثال از آیه و حدیث این را به کودک خود بفهمانیم که سخن گفتن از پشت دیگران و غیبت کردن آنها عملی است که به انسان روزه دار اصلاً شایسته نیست. کسی که در حالت روزه به این موارد دقت کند در زمان های دیگر نیز میتواند متوجه سخنان خود باشد و به غیبت کردن دیگران آهسته آهسته عادت کند. روزه میتواند در رشد دینی و اجتماعی کودک نقش بارزی داشته باشد. نقش و اهمیت نماز و دعا ها در رشد شخصیت دینی و اخلاقی انسان بر همه گان معلوم است. برای عادت دادن به خواندن نماز (مخصوصاً بعد از هفت سالگی) ماه رمضان یکی از بهترین فرصت ها می باشد. در این ماه بردن کودکان به مساجد، و بردن کودکان بزرگتر به نماز تراویح چنان خاطره خوش و لذت معنوی بر جای خواهد ماند که در طول زندگی شان فراموش نخواهد شد. اگر کودکان خود را ره دعوتیه های افطار ببریم و یا دوست و همسایه و خویشاوندان را در خانه خود به افطار دعوت کنیم کودک ما با دوستان و خویشاوندان أنس می گیرد و صمیمی می شود و احساس هم دلی و یک پارچه گی و فعالیت های اجتماعی او رشد می یابد و حس کمک به یک دیگر را تقویت می بخشد. بعضی از پدران و مادران از این شکایت دارند که فرزندان شان همیشه از آنها چیزی می خواهند و سیر نمی شوند، اگر کودک از موجودیت انسان های فقیرتر و محتاج تر از خود آگاه شود، کنترول کردن این خواسته ها و تمایلاتش را بهتر یاد می گیرد. سخن گفتن با کودک از صدقه فطر به شکلی که فهمیده بتواند مفید واقع خواهد شد. برای این که کودکان را به خریداری چیزی از جیب خرج شان و هدیه کردن آن به اطفال نیاز مند و بی بضاعت تشویق کنیم، رمضان بهترین فرصت به شمار می رود.