آرشیف

2016-1-6

داکتر سخی اشرف زی سید کاغذ

راه لاجورد دهلیز ترانزیتی بدیل برای افغانستان

پیوسته به گذشته در مسایل افتصادی
افغانستان محاط به خشکه سالهای متمادی است که  برای ترانسپورت کالاهای تجارتی به یگانه بندر بحری کراچی درپاکستان وابسته است که بشکل ترانزیت اموال وارداتی و یاصادراتی افغانستان ازخاک پاکستان عبورکرده واز طریق بندرکراچی به کشورهای خارج بارگیری میشود. وپاکستان راه ترانزیتی کراچی را سالهاست که به حیث یک حربه سیاسی واقتصادی درمقابل افغانستان استفاده میکند.
دراین اواخر بندر بحری چابهاردرایران بازسازی وبتدریج توسعه کرده است وهند برای تاسیسات بندری چا بهارکمک و سرمایه گزاری نموده وهدف از کمک هند به چاه بهارازسببی است که ازطریق بندرچا بهاراموال خودرا از مسیرافغانستان به کشورهای آسیای میانه برساند . و ایران هم سعی دارد که برای توسعه چا بهاربرای کشورهای هند وافغانستان سهولت های ترانزیتی را ایجاد نماید وحتی دوسال قبل دولت ایران برای اموال افغانستان یک ساحه ائی را که نزدیک به بندرچاه بهاراست به مبلغ فی مترمربع ۵۰ سنت  بطوراجاره دراختیاراداره گمرکی افغانستان بگذارد که کالاهای افغانستان بعدازتخلیه کشتی های باربری به این ساحه به منظورنگهداری وحفاظت که از جانب مامورین افغانستان مدیریت میشود انتقال داده شود وبعد به ترتیب توسط وسایل ترانسپورتی بشکل ترانزیت بصوب افغانستان نقل داده میشود  ودراین روزها هم عبدالله عبدالله رئیس اجرائی به دعوت دولت ایران با یک هیئت بلند پایه به این کشور سفرمیکند واز بندرچاه بهارنیزدیدن خواهد نمود وشاید مفاهمه های ترانسپورتی بین هیئت افغانستان ومسئولین اداری بندرچاه بهار صورت گیرد وممکن توافقنامه ترانسپورتی بین افغانستان وایران به امضا خواهد برسد .
راه دیگر ترانسپورتی که شاید یک راه  بدیل دیگربرای واردات وصادرات افغانستان گردد وافغانستان را به اروپا ازاین طریق وصل میکند دهلیزترانزیتی لاجورد است ودهلیزترانزیتی لاجورد دراثرابتکارو پشنهاد وزارت خارجه افغانستان با کشورهای ذی دخل که ترکمنستان ٫ آذربایجان وکشورجارجیا وترکیه درآن شامل است در میان گذاشته شد وکشورهای متذکره نیز به این پشنهاد وزرات خارجه افغانستان موافقه نمودند٫باکشورترکمنستان موافقه نامه ترانزیتی قبلاً امضا شده بود وهفته قبل آقای اشرف غنی به کشورآذربایجان وترکیه سفر نمود که درضمن مسایل دیگرسیاسی موافقه نامه ترانزیتی را به امضاه رسانید .
دهلیز ترانزیتی لاجورد از بنادرآقینه درولایت فاریاب و بندر سرحدی تورغند درولایت هرات توسط لاری های باربری افغانستان به شهرسرحد آباد انتقال داده میشود وتوسط خط ریل بارگیری وازطریق عشق آباد به بندرآبی ترکمن باشی وازآنجاه با گذ شتن ازبحیره خزر(بحیره کسپین ) به بندرباتو درآذربایجان انتقال میابد وسپس توسط قطارآهن ازکشورگرجستان گذشته ودربندرپوتی وباتودربحیره سیاه رسیده وازآنجاه به شهر قادسیه ترکیه وبندراستانبول به اروپا میرود.
دهلیز ترانزیتی لاجورد مراحل ابتدائی را طی نموده و نسبت به هربندرتجارتی دیگردهلیزلاجورد به اروپا نزدیکتراست واهمیت این راه ترانزیتی وقتی تثبیت خواهد شد که تاجران افغانستان برای انتقال کالاهای تجارتی خود ازراه لاجورد استفاده نمایند. ودرآینده دیده شود که انتقال اموال ازنظروقت وزمان ٫مصارف ترانسپورتی وحفاظت کالاهای تجارتی یک مفدیت اقتصادی را برای تاجران به بار خواهد آورد  یا خیر؟.
در مصاحبه های که مسئولین اطاق های تجارت با رسانه ها نموده از شاهراه زمرد نیز تذکررفته ولی به تفصیل توضیحات داده نشده که راه زمرد ضمیمه راه لاجورد است که به شهرهرات وصل میشود ویا اینکه خط آهنی است که ازترکمنستان به داخل افغانستان دربخش شمال کشورکه ازولایت بلخ گذشته به قندزوازآنجاه به داخل تاجکستان امتداد می یابد. در این مورد بائیست برای وضحات موضع معلومات بیشترارائه کند.

راجع به شاهراه های ترانزیتی مضامین ذیل درشبکه های اجتماعی انترنتی توسط نویسنده به نشررسیده که درآرشیف بعضی ازاین شبکه ها برای معلومات مزید موجود است.
۱ -موافقه نامه نافرجام ترانزیتی واقتصادی اپتا بین افغانستان وپاکستان
۲ -بررسی دشواری های شاهراه ترانزیتی ازطریق باریکه واخان
۳ – دشواری های راه ترانزیتی با کشورهای همسایه
۴ – بازکشائی خط آهن درشمال وانکشاف شاهراه جدید ترانزیتی 
 ۵-  فروپاشی سیاست ترانزیتی پاکستان