در روزهای اخیر، پولیس پاکستان بار دیگر روند بازرسی خانه‌به‌خانه و اخراج اجباری شهروندان مهاجر افغانستان در این کشور را بدون اعلام رسمی تشدید کرده است. شهروندان افغانستان در پاکستان از برخورد پولیس این کشور و بازداشت زنان و کودکان به شدت ابراز نگرانی می‌کنند. آنان می‌گویند که پاکستان بدون اعلام رسمی، مدت ویزه اقامتی را از شش ماه به ۴۵ روز تقلیل داده است. به گفته آنان، این اقدام یک گام دیگر برای سرکوب مهاجران و اخراج اجباری آنان است. این در حالی است که هزاران تن از شهروندان افغانستان پس از تسلط طالبان برای پناه بردن به کشورهای سوم به پاکستان رفته‌اند و همواره در معرض خشم پولیس و سوءاستفاده در بازی‌های سیاسی میان اسلام‌آباد و طالبان قرار گرفته‌اند. با افزایش ناامنی در پاکستان و تشدید تنش‌های سیاسی میان اسلام‌آباد و طالبان، فشارها بر مهاجران نیز شدت یافته است. بسیاری از مهاجران می‌گویند که به دلیل محدودیت‌های شدید، ترس از بازداشت و باج‌گیری پولیس خود را پنهان کرده‌اند.
پس از تنش‌های اخیر میان پاکستان و طالبان، و اعتراضات حزب تحریک انصاف به رهبری عمران خان، نخست‌وزیر سابق پاکستان، پولیس این کشور روند بازداشت، بازجویی و اخراج اجباری شهروندان مهاجر افغانستان را در اسلام‌آباد و برخی از ایالت‌های دیگر آغاز کرده است. دو روز پیش، پولیس اسلام‌آباد در شهرک‌های مختلف خانه‌های شهروندان افغانستان را بازرسی کرده و افرادی را که اسناد قانونی لازم را نداشته‌اند، بازداشت کرده است.
پولیس پاکستان پس از اعتراضات حزب تحریک انصاف، بسیاری از شهروندان افغانستان را به شرکت در این اعتراضات متهم کرده است. نیروهای امنیتی پاکستان مدعی شده‌اند که بسیاری از شهروندان افغانستان در اعتراضات حزب تحریک انصاف بازداشت شده‌اند، در حالی که پناه‌جویان افغانستان این ادعاها را رد کرده و می‌گویند که هیچ نقشی در فعالیت‌های سیاسی در پاکستان نداشته‌اند و به دلیل ترس از بازجویی و انتقام‌گیری طالبان به این کشور پناه آورده‌اند.
نیما (نام مستعار)، یکی از خبرنگاران افغانستان که پس از تسلط طالبان به پاکستان پناه برده است، در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح می‌گوید که رفتار پولیس پاکستان در هنگام بازجویی و بررسی اسناد اقامتی بسیار خشن و در تضاد با ارزش‌های حقوق بشری است. به گفته او، پولیس بدون رعایت وضعیت روحی و روانی کودکان و بیماران، با سلاح و ترتیبات نظامی که معمولاً برای دستگیری مجرمان خطرناک به کار می‌رود، وارد خانه‌ها می‌شود و با خشونت برخورد میکند.
این خبرنگار می‌افزاید: «صبح بود که دروازه با شدت کوبیده شد. رفتم و دروازه را باز کردم که پولیس‌ها وارد دهلیز شدند و هر کدام دروازه‌های خانه‌ها را با شدت می‌کوبیدند. یکی از افراد پولیس به محض این‌که دروازه را باز کردم، پرسید که فارسی‌زبان هستی؟ گفتم: بلی. مدارک مرا گرفت و بررسی کرد و هیچ چیز دیگری نگفت. جز زبان، از هیچ چیز دیگری سوال نکرد. اما این رفتار با دیگران متفاوت‌تر و خشن‌تر بوده است. پولیس در برخی از خانه‌ها داخل شده و کودکان و زنان را بازداشت کرده است.»
همچنین خبرگزاری فرانسه به نقل از ایمان مزاری، یک وکیل مدافع که از حقوق شهروندان مهاجر افغانستان در دادگاه‌های اسلام‌آباد دفاع میکند، نوشته است که اعتراضات حزب تحریک انصاف منجر به افزایش دستگیری‌های مهاجران پشتون در اسلام‌آباد و راولپندی شده است. او نیز تایید کرده که پولیس با این بهانه، هر کسی را که می‌خواهد دستگیر کرده و از او اخاذی میکند. این در حالی است که کمیسیون حقوق بشر پاکستان نیز از «پروفایل‌سازی قومی» شهروندان افغانستان در این کشور ابراز نگرانی کرده و از پولیس خواسته است تا از «ایجاد اختلاف میان جوامع مختلف در کشور» خودداری کند.
بخشی از شهروندان مهاجر افغانستان که مدارک قانونی نداشته‌اند، با اعضای خانواده‌های‌شان دروازه‌های خانه‌های خود را قفل کرده و به گوشه‌های مختلفی از شهرک‌ها پناه برده‌اند. در این میان، زنان، کودکان و افراد بزرگ‌سال ساعت‌ها در کنار خیابان‌ها در سرمای شدید منتظر مانده‌اند تا روند بازجویی پولیس به پایان برسد و بتوانند به خانه‌های‌شان بازگردند. آنان می‌گویند که کودکان‌شان از پولیس به شدت ترسیده‌اند، در حالی که پولیس باید نماد آرامش و مصونیت برای کودکان باشد. به گفته آنان، شهروندان مهاجر افغانستان قربانی تنش میان پاکستان و طالبان شده‌اند و دولت پاکستان از آن‌ها به‌عنوان سپر مسایل سیاسی خود استفاده میکند.
امید (نام مستعار)، یکی از فعالان حقوق بشر که به پاکستان پناه برده است، در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح می‌گوید که از ترس پولیس خانه‌اش را ترک کرده و به جای دیگری پناه برده است. او می‌گوید: «شب گذشته از منطقه‌ای که زنده‌گی می‌کردم، فرار کردم. ویزه‌ام تمام شده و درخواست تمدید ویزه نیز داده‌ام. بسیاری را دستگیر کرده‌اند. ممکن است مرا اخراج کنند و اگر به افغانستان اخراج شوم، با خطر مرگ روبه‌رو هستم. در کل وضعیت نگران‌کننده است. حتا به زنان و کودکان رحم نمی‌کنند. با وجودی که مشکلات اقتصادی دارم، اما مجبور شدم جای دیگری را برای پناه گرفتن انتخاب کنم.»
این فعال حقوق بشر می‌افزاید: «وضعیت برای همه، به‌ویژه فعالان حقوق بشر، خبرنگاران و زنان، خطرناک است. همه با خطر اخراج اجباری روبه‌رو هستند. خواست من از کمیساریای عالی پناهنده‌گان و کشورهای حامی حقوق مهاجران این است که به وضعیت بد مهاجران در پاکستان رسیده‌گی کنند و اجازه ندهند که بیش‌تر از این از مهاجران سوءاستفاده صورت بگیرد.»
همچنین، صداهای شماری از شهروندان مهاجر افغانستان در پاکستان در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود که از برخورد پولیس پاکستان و بازجویی خانه‌به‌خانه شکایت دارند. آنان می‌گویند که همه مهاجران باید در مقابل دفتر کمیساریای عالی پناهنده‌گان سازمان ملل یا یکی از نهادهای دولتی پاکستان جمع شوند و نسبت به این رفتار اعتراض کنند.
یکی از پناه‌جویان می‌گوید: «از این‌که هر روز بمیریم بهتر است که یک روز بمیریم.» او از همه می‌خواهد که اعتراض کنند. این پناهجو تاکید می‌ورزد: «اگر به خواست ما رسیده‌گی نمیشود، یک گیلن تیل به سر خود و اولادهای خود می‌اندازم و خود را آتش می‌زنم که دل پولیس پاکستان یخ شود، چون ما گناهکار هستیم که به این جا پناه آورده‌ایم.»
همزمان با این، شهروندان مهاجر از کشورهای سوم به‌خاطر پذیرش پرونده‌های مهاجرتی خود شکایت دارند. آنان می‌گویند که اکثریت‌شان بیش از سه سال است که منتظر دریافت ویزه اقامتی کشورهای غربی هستند، اما روند بررسی اسناد آنان ماه‌ها به طول انجامیده و هیچ چشم‌انداز روشنی برای آن‌ها وجود ندارد. آنان از امریکا و کشورهای اروپایی انتقاد می‌کنند که به دلیل بروکراسی بیش از حد، جان کسانی را که برای منافع آن‌ها در افغانستان علیه تروریسم رزمیده‌اند، به خطر انداخته‌اند و در صورت اخراج اجباری، ممکن است از سوی طالبان زندانی و یا کشته شوند.
شیما (نام مستعار) که برای طی مراحل پرونده مهاجرتی‌اش به امریکا به پاکستان رفته است، می‌گوید که زنده‌گی در این جا به دلیل بیکاری و ترس از بازجویی و بازداشت پولیس تفاوت زیادی با زنده‌گی زیر سلطه طالبان ندارد. او می‌گوید که زنده‌گی برای اکثریت مهاجران در پاکستان به جهنم تبدیل شده و بیش‌ترشان با افسرده‌گی و مشکلات روحی و روانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
با این حال، شماری از پناه‌جویان می‌گویند که روند تمدید ویزه اقامتی در پاکستان با چالش‌های زیادی مواجه است. به گفته آنان، در سال ۲۰۲۴، ویزه سیاحتی و دیدار با خانواده برای شش ماه تمدید می‌شد، اما اکنون بدون اعلام رسمی دولت این کشور، مدت زمان تمدید به ۴۵ روز کاهش یافته که بسیار کم است. آنان می‌گویند که مجبورند تمام هزینه‌های زنده‌گی خود را صرف تمدید اقامت در پاکستان کنند.
وزارت داخله پاکستان و پولیس اسلام‌آباد در قسمت بازرسی خانه‌به‌خانه پناه‌جویان و کاهش مدت تمدید ویزه به‌طور رسمی اظهار نظر نکرده‌اند، اما افرادی که برای تمدید ویزه خود درخواست داده‌اند، به آن‌ها از سوی کمیشن‌کاران گفته شده است که ویزه برای یک ماه صادر می‌شود و باید منتظر تغییر در این تصمیم باشند.
با این حال، بررسی‌ها از سایت وزارت داخله پاکستان نشان می‌دهد که در روند صدور و تمدید ویزه نسبت به سال ۲۰۲۴ هیچ گونه تغییری به‌وجود نیامده است. براساس فرم موجود در سایت وزارت داخله پاکستان، تمدید ویزه سیاحتی، دیدار فامیل و صحی برای شهروندان افغانستان برای مدت شش ماه انجام می‌شود و هزینه آن ۲۰ دالر امریکایی است.
در سایت وزارت داخله پاکستان آمده است که روند صدور و تمدید ویزه برای شهروندان کشورهای دیگر به جز افغانستان و سومالیا بین ۷ تا ۱۰ روز کاری طول می‌کشد، اما برای شهروندان افغانستان و سومالیا چهار هفته کاری زمان می‌برد تا ویزه آن‌ها صادر یا تمدید شود. اما شهروندان مهاجر افغانستان می‌گویند که این طرزالعمل در قبال آنان اجرا نمیشود و همه مجبورند از طریق کمیشن‌کاران ویزه بگیرند و پول بپردازند.
یکی از پناه‌جویان که نمی‌خواهد نامش در گزارش ذکر شود، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید: «مجبور شدم به کمیشن‌کار پول بدهم تا ویزه خودم و خانمم را تمدید کند. ۲۳ هزار کلدار دادم تا ویزه‌مان را برای ۴۵ روز تمدید کنند. ۱۴ هزار کلدار هم بابت ثبت نام از ما گرفتند. یعنی از یک فرد ۱۸ و نیم هزار کلدار می‌گیرند که این در یک ماه ظلم است. بسیاری اعضای خانواده‌شان زیادند و مجبورند هزینه نان خود را به تمدید ویزه بدهند.»
این رفتار در حالی صورت می‌گیرد که محسن نقوی، وزیر داخله پاکستان، در هفتم قوس گفته بود که پس از ۳۱ دسامبر ۲۰۲۴، شهروندان افغانستان نمی‌توانند بدون اجازه‌نامه پولیس در اسلام‌آباد زنده‌گی کنند. اما مهاجران می‌گویند که زمانی که برای درخواست اسناد به پولیس مراجعه می‌کنند، بازداشت می‌شوند. همچنین در بازرسی‌های خانه‌به‌خانه، هیچ توجهی به اسنادی که توسط پولیس برای اجازه اقامت صادر شده است، صورت نمی‌گیرد.
براساس گزارش‌ها، پس از تسلط طالبان بر افغانستان، حدود ۶۰۰ هزار تن از افغانستان به پاکستان رفته‌اند. افزون بر این، کمیساریای عالی پناهنده‌گان سازمان ملل اعلام کرده که پاکستان در حال حاضر میزبان حدود ۱.۵ میلیون پناهجو و ۱.۵ میلیون تن با وضعیت‌های قانونی مختلف است که مجموعاً سه میلیون تن می‌شود که همه شهروندان افغانستان هستند. پاکستان سال گذشته نیز حدود ۷۵۰ هزار تن، عمدتاً بدون مدرک، را به‌گونه اجباری به افغانستان اخراج کرده است.
همچنین، وزارت خارجه پاکستان در ماه جولای سال گذشته از کشورهای غربی خواسته بود تا فرایند انتقال بیش از ۴۴ هزار تن را که در این کشور در انتظار انتقال به امریکا، استرالیا، کانادا، آلمان و بریتانیا هستند، تسریع بخشند.
0
0
