آرشیف

حِكمت ارسطوتا حِكمت گاليله

ژانویه 17, 2019

دکتور محمد انور غوری

حكمت- در لغت به معني فرزانگي است، در نزد دانشوران اسلامي عبارت از دانستن چيزها است چنانكه باشند. حكمت به دو شاخهء حكمت نظري(مابعدالطبيعه ، رياضيات ، علوم طبيعي) و حكمت عملي(طب ، تخنيك ،كشاورزي و …) دسته بندي مي گردد. در عهد باستان كه حكمت در حال جوانه زدن بود ، كسي كه مجموعه دانش زمان را از فلسفه ، رياضيات و طب مي دانست «حكيم» گفته مي شد. طي قرون متمادي ساحه حكمت توسعه يافت ، علوم و فنون روزگار به هزاران شاخه تقسيم شد . امروزه در تركيه، حكيم كسي را مي گويند كه در يك رشته خاصي از علوم، درجه دكتورا(پي، اچ، دي) داشته باشد.
متون اوليه و دساتير ديني از جمله حقانيت دين مقدس اسلام و قرآن معظم، با پيشرفت حكمت زمانه متبارزتر، متجلي تر، تواناتر و دقيقترتفسير، تعبير و توجيه شده مي توانند.
راجع به نظام شمس و گردش سيارات، در مجموع دو نظريه« زمين بحيث مركز» و « آفتاب بحيث مركز» منسوب به نظرية « ارسطو(بطليموس)» و نظريه« كوپرنيك(گاليه)» يكي پي ديگري با استحكام حكمت زمانه، ارائه شده اند.
ارسطو(384-322 ق.م.) : ارسطو در يونان تولد شد، شاگرد افلاطون و معلم اسكندر مقدوني بود ، او را معلم اول لقب دادند. طبق نظريه ارسطو، زمين مركز گيتي است، سيارات به شمول آفتاب و ماه، به دور زمين در گردش هستند و جهان از چهارعنصر: آب ، خاك ، باد و آتش تشكيل شده.
بطليموس(90 – 168 م.) : بطليموس دانشمند يوناني از اسكندريه و پيرو نظريات ارسطو بود ، طبق نظر اونيز خورشيد ، ماه و سيارات به دور زمين در فلك هاي معين مي چرخند، فلك گنبد شفاف و نامرعي شبيه شيشه است كه سيارات روي آن چسپيده هستند. مجموعآً 9 فلك وجود دارد و فلك آخري را فلك الافلاك گويند. نظريات بطليموس در كتاب معروف وي بنام « المجسطي » مسجل شده است. او مروج و تقويت كننده نظريات ارسطو بشمارمي آيد.
نيكولاس كوپرنيك ( 1473- 1543م.) : كوپرنيك دانشمند لهستاني(پوليندي) عصر رنسانس و تحت تاثير فيثاغورسيان بود، براي نخستين بار اونظريه مركزيت خورشيد را مطرح نمود، يعني سيارات به شمول زمين به دور خورشيد، در مدارهاي معين مي چرخند.
جيوردانوبرونو(1548- 1600م) : برونو نويسنده ، شاعر، فيلسوف و اخترشناس ايتاليا در شهرنولا متولد شد. فلسفهء ارسطو راجع به « زمين مركزكاينات» را بر خلاف كليسا، صريحا رد كرد. توسط دادگاه تفتيش عقايد دستگيرشد، هفت سال در زندان بود ، كليسا از وي خواست تا از گفته هايش پيشيمان شود ، توبه نمايد ، قبول نكرد. اورا در محضرعام در ميدان گلهاي شهر روم ، به پايه اي بستند ، با مواد آتشزا ، آتش زدند ، برونو لبش را به دندان گرفت ، سرخود را بلند نگاه داشت، آه نكشيد و زنده زنده سوخت . سال1889 ميلادي يعني 290 سال بعد در همان ميدان ، پرده از مجسمه جيوردانو برونو در بين اجتماع عظيم برداشتند ، برونو را سمبول شجاعت و حقيقت گويي نام دادند، فيصله كليسا را محكوم كردند.
گاليليئوگاليله(1564- 1642م.): دانشمند ايتاليايي مدافع و تقويت كننده نظريه كوپرنيك« مركزيت خورشيد» درمورد نظام شمس بود. نظردوم او اين بود كه « تمام اجسام صرف نظر از وزن و كثافت ، در خلا ، با سرعت يكسان سقوط مي كنند» ، او با تجربهء سقوط دادن همزمان يك تشله و پرمرغ از فراز برج كج پيتزا در محضر عام ، اين نظريه اش را به اثبات رسانيد. نظر گاليله راجع به نظام شمس برخلاف كتاب مقدس كليساي كاتوليك بود ، كليسا اورا محاكمه نموده ، توبه داد و كتابش را باطل اعلام كرد. تا 9 سال بعد، همه ساله از او در توبه نامه اش امضا مي گرفتند. در زمان ما وقتي كه انسان به كره ماه، قدم گذاشت و نظريه گاليله به اثبات رسيد، كليساي توليك (پاپ واتيكان) در سال1992 بخاطر محاكمه سابق گاليله ، رسماً معذرت خواهي كرد و حكم قبلي را در مورد وي ، غيرعادلانه، اعلام نمود.

به اشتراک بگذارید

نظر تانرا بنویسد

مطلب را پسندیدید؟