آرشیف

2015-1-9

خدایار شفیقی

حــکــــم کشتار هــــای صنعتی

 
پیشرفت های همه جانبه همرا باکثرت روز افزون جمعیت که خود نیاز های انسانی را در تغذیه هم روز افزون کرده است،بالآخره ذبح راهم داخل گرد و نه ی صنعت وحیوانات رابه جای کارد،زیرتیغی دستگاه های خودکارقرارداده است.امروزه صادرات وواردات وتوزیع موادگوشتی درسطح بسیاربالاوکاملابه طورصنعتی به خصوص درکشورهای پیشرفته انجام میگیرد.یعنی برای این کاردیگر نمی آیندکه گاو ، گوسفندویامرغ را بدست خویش باچاقوویاکاردذبح کنند،بلکه این کاررادستگا هاانجام می دهندیعنی کاری که دراصل برای حلت آن شرایط ویژه ای درشریعت اسلام داردکه بایدذابح مسلمان یااهل کتاب باشد، درهنگام ذبح نام خداوندرابرزبان راند.برای اندک روشنی مسآله که دردستگاهاچگونه این شرایط اجرامی شود؟ درموردبایدگفت که این مسآله امروزه برای فقها ی معاصرموضوع قابل توجه قرار گرفته است .
به طورکلی گوشتهای که ذبح صنعتی شده اند،ازدوحالت خالی نمی باشند:یا ازکشورهای غیردین وکافران واردمی شوندیادرکشورهای اسلامی واهل کتاب ذبح می شوند.سربریده شده نوع اول به اتفاق علمای اسلام حرام می باشند.چون درآنها ایمان وجود نداردوسربریده شده کافرومشرک حرام است.علمای هند،پاکستان،ایران،شام،مصر،لبنان،حجازو…به این حکم متفق می باشند.
گاهی برروی کارتن های گوشت نویشته می باشد(به طریق شرعی ذبح شده است!)که این تنها برای فروش دربازار هابوده فریب محض است برای جلب اعتماد مسلمانان، که درحلت آن اگردونفر هم شهادت دهدقبول نیست.جلوگیری ازواردات این نوع کالادرکشورمان به استقامت مسؤلین سوق میخورد.
بخاطرروشن شدن مسآله درموردذبیحه ی کشورهای اسلامی واهل کتاب دردستگاهای امروزی  ،علماشرایط ذیل رابیان نموده اند: 
1-مسؤل فشاردادن دگمه دستگاهی بررنده که حکم ذابح رادارد،مسلمان یااهل کتاب باشد(ازدین خود منحرف نباشد-که حالامشکل بتوان گفت اهل کتاب واقعا اهل کتاب هستند).
2-مسؤل فشاردادن دگمه ،هنگام زدن دگمه دستگاه باید ((بسم الله والله اکبر))بگوید.                                         
3-این بسم الله والله اکبرگفتن برای هرکدام ازحرکت های دستگاه ذبح کننده ضروری است.یعنی اگردستگاه ذبح ،درهربارتحریک فقط تعدادمعین رامثلا صدگوسفندیامرغ راگردن می برد،فقط همان تعدادحلال می گردند. این تسمیه گفتن برای تحریک های متعدددستگاه کافی نمی باشدوهرحرکت جدابایدتسمیه گفته شود،بطوریکه اگردرتحریک های دیگراستگاه تسمیه گفته نشود،حیوانات ذبح شده درآن حرکت های بعدی حرام میباشند.
4-حرکت دستگاه که درآن تسمیه گفته شده است،یکی باشد.توضیح آنکه اگرمثلادستگاه طوری طراحی شده باشدکه بایکبار فشاردادن دگمه بیش ازیک حرکت می کندودرهر حرکت تعدادمعینی از حیوانات راسرمی بردیادرکنار این دگمه دگمه های دیگری مربوط به این کارهستندکه بافشاردادن آن دگمه آنهاهم کارخود ایشانرا میکنند،دراین صورت حیوانات که منفصل ازحرکت اولی که متصل به تسمیه بوده است ونیز همه ی حیواناتیکه با تحریک های تسمیه دار وغیر تسمیه دار با هم قاطی شده اند ،حرام  می گردند.
مسآله ذبح صنعتی به همین دقتی است که نو یشته شدومفتیان بزرگ ازجمله مفتی محمد شفیع رحمه الله در((امدادالمفتین))ومفتی رشید احمدلدیانوی رحمه الله در((احسن الفتاوای))و…جزءیات آنرامتذکرشده اند.امروزچون به سبب مصرف بی رویهی مواد کوشتی ومسا فرت های دور ودراز نیاز به چنین گوشت ها یی زیادشده اند،تبیین حکم آن هم اهمیت بسزای یافته است. با توجه به شرایط مذکوراین حکم تا اندازه ای روشن می شود.درکشورهای اسلامی ادعای کار خانه داران ومسؤلین ذی صلاحپیاده کردن این شرایط است.روی همین نمی توان به حرمت وعدم جواز مصرف آن حیوانات فتواداد .با ید خود قضاوت کرد که آیا این شرایط با همین دقت در آن کار خانه ها صورت می گیردوکوتا هی وخللی در آن نیست ؟البته این کار کاملا مشخص می باشد که اجرای این شرایط در کشور های اسلامی هم واقعا مشکل ود رسیر اقتصادی مطلوب کارخانه ها شاید ایحاد ما نع نماید .این هم مسلم است که دراین نوع ذبح ها بعضی ازسنت ها مفقود هستند .مثلا حیوانات از ناحیه ی گلو ذبح نمی شوند،گردن به یک باره قطع می شودونیز مستحباتی ازقبیل صالح بودن ذابح ؛رو به قبل کردن حیوان و…وجود ندارد.روی این نکات  می توان گفت که احتیاط ورعایت جوانب تقوای در هرصورت استفاده نکردن در حد توان خویش ازاین نوع کشتارا ست.
 

 
نام کتاب:تفسیر تبیین الفرقان (جلد چهارم)
مؤلف:مولانا محمد عمرسربازی(ملازهی)
ناشر:شیخ الاسلام احمد جام
شماره گان: 3000نسخه
نوبت چاپ: اول زمستان سال   1385
چاپخانه :سعید
سوره ی بقره آیه173 جزءدوم
موضوع :حکم کشتارهای صنعتی
صفحه :17و18