آرشیف

بسم الله الرحمن الرحیم

جمهوری اسلامی یکی از گونه‌های مردم‌سالاری اسلامی است که نام حکومت سیاسی حاکم بر کشورهای پاکستان، موریتانی، ایران ، افغانستان و گامبیا است؛ نام جمهوری اسلامی برای اولین بار در سال ۱۹۵۶ (میلادی) به عنوان نوع رسمی حکومت در پاکستان به کاربرده شد.
 

جمهوری‌های اسلامی:
ویژگی ها:
جمهوری اسلامی در هر یک از این پنج کشور به گونه‌های گوناگون از دیگری است و بر این پایه این نوع حکومت تعریف دقیق و یکسانی ندارد. از نگاه ترکیب واژگانی مفهوم این واژه مانند ترکیب جمهوری عربی (رژیم سیاسی بیشتر کشورهای عربی) دارای ابهام‌هایی است. با توجه به تعریف جمهوری که حکومت بر پایه نگرش بیشتر مردم اداره می‌شود نه پیروان مذهبی ویژه؛ به کاربردن واژه اسلامی هنگامی درست است که بیشتر مردم کشور مسلمان باشند و هنگامی نادرست است که بیشتر مردم کشور مسلمان نباشند. اما در بعد عملی، جمهوری اسلامی را می‌توان یک جمهوری دانست که پایه‌های جمهوری را تا جایی که با پایه‌های اسلام ناسازگار نباشد عملی می‌کند واین هم در قوانین این کشورها پیش بینی شده‌است برای نمونه در ایران نهادی به نام شورای نگهبان این کار را انجام می‌دهد و در قانون اساسی افغانستان هم آشکارا یاد شده که هیچ قانونی نباید با دین اسلام ناسازگار باشد.

جمهوری اسلامی پاکستان:
واژه جمهوری اسلامی برای اولین بار بسان نوع رسمی حکومت در پاکستان به کاربرده شد. در متن اولین قانون اساسی پاکستان (آیین پاکستان) که در سال ۱۹۵۶ (میلادی) به اتمام رسیده آشکارا آمده نوع حکومت در این کشور جمهوری اسلامی (اسلامی جمهوریه پاکستان) است. پس ازآن این ترکیب به نام پاکستان افزوده و نام جاافتاده بلند آن جمهوری اسلامی پاکستان است.

جمهوری اسلامی موریتانی:
در قرن هفدهم فرانسویان بر ساحل این سرزمین پا گذاشتند، ولی تا ۱۹۰۳ امیرنشین‌های دور از ساحل را ضمیمه نکردند. موریتانی در ۱۹۶۰ استقلال یافت. در ۱۹۷۶ وقتی اسپانیا از صحرای غربی دست کشید، مراکش و موریتانی این سرزمین را بین خود تقسیم کردند، ولی موریتانی نتوانست چریک‌های پولیساریو را، که برای استقلال صحرای غربی می‌جنگند، شکست دهد و از ادعای خود منصرف شد (۱۹۷۹). در ۱۹۸۹، تنش میان اعراب مسلط شمال و سیاهپوستان آفریقای جنوبی به خشونت انجامید. این کشور پس از ۱۹۷۶ تحت حاکمیت نظامیان بود و در ۱۹۷۹ تک‌حزبی گردید. در ۱۹۹۲ انتخابات چندحزبی برگزار شد.

جمهوری اسلامی ایران:
اساس پیدایش جمهوری اسلامی ایران بر پایه نظریه ولایت فقیه است. حسین علی منتظری در کتابی به روشن سازی این نظریه پرداخت. بر پایه این نظریه در زمان غیبت امام دوازدهم، فقیه واجد شرایط به عنوان ولی فقیه انتخاب می‌شود که وظایف امام غایب در زمان غیبت را به عهده دارد. نظریه ولایت مطلقه فقیه در سال‌های اخیر توسط آیت الله خمینی مطرح شده و نظریات مشابهی نیز در آثار فقیهان پیشین نیز هست. بر پایه قانون اساسی ایران، پایه حکومت جمهوری اسلامی ایران بر پایه جمهوری و اسلام بنا شده‌است.
به طور کلی می‌توان گفت که حکومت جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر بیش از حکومت‌های مشابه خود در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی قدرت دارد که به علت دارا بودن منابع اقتصادی عظیم، قرار گرفتن در منطقهٔ خاورمیانه و در کنارهٔ ساحل خلیج فارس و عوامل دیگر است.

جمهوری اسلامی گامبیا:
روز شنبه ۲۱ آذر (قوس) ۱۳۹۴ ، گامبیا به جمهوری اسلامی تبدیل شد .

جمهوری اسلامی افغانستان:
با شکست طالبان توسط ایتلاف جهانی ضد تروریسم به رهبری ایالات متحده آمریکا لویه جرگهٔ اضطراری برای تشکیل دولت انتقالی تشکیل شد. در این لویه جرگه ۲ تن از رهبران سیاسی و مذهبی شیعه و سنی افغانستان به نام‌های آیت‌الله آصف محسنی و عبدالرب سیاف خواهان افزودن کلمهٔ اسلامی به دولت انتقالی شدند. این کار انجام شد و دولت انتقالی اسلامی افغانستان بر سر کار آمد. تأثیر افزایش این کلمه ماندگار بود و نویسندگان قانون اساسی جدید افغانستان هم نام رژیم سیاسی افغانستان را جمهوری اسلامی نامیدند. در جمهوری اسلامی افغانستان رییس جمهوری با رای مستقیم مردم برای ۵ سال انتخاب می‌شود. دو دستگاه قانون گذاری به نام‌های ولسی جرگه (پارلمان) و مشرانو جرگه (مجلس سنا) وجود دارد. نیروی دادگستری آزادانه عمل می‌کند. رییس جمهور رییس آنرا انتخاب می‌کند و ولسی جرگه به آنها رأی می‌دهد.
 
بااحترام
غلام رسول مبین
غور، چغچران
05 حوت 1394
 
منبع: ویکی پیدیا دانشنامه ی آزاد.

یادداشت:

1. با اندک اضافات از جانب خودم.
2. علت انحلال جمهوری اسلامی ترکستان شرقی تا حال واضح نیست و کوشش براین دارم که علل آنرا بیابم و برای دوستان شریک بسازم.